Kara Umur Bey Çeşmesi
 Kara Umur Bey Çeşmesi, 2024 | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Hacı Hasan Çeşmesi, Hasan Hüseyin Çeşmesi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Sokak çeşmesi |
| Konum | Merkez, Kırklareli, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°44′14″K 27°13′21″D / 41.73722°K 27.22250°D |
| Yaptıran | Hacı Süleyman Ağa |
| Tamamlanma | 1758/1759 veya 1844/1845 |
| Yenileme | 2020 |
| Yenileyen | Kırklareli Belediyesi |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Küfeki |
| Kitâbesini yazan | Safai |
| Tür | Anıtsal |
| Kriter | Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı (1.grup) |
| Belirleme | 5 Kasım 1999 |
| Referans no. | 660 |
| Ülke |  Türkiye |
| Tescil eden kurum | Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu |
Kara Umur Bey Çeşmesi veya Hacı Hasan Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.[1]
Tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Çeşme, Hacı Süleyman Ağa tarafından yaptırılmıştır.[1][2][3] 1967 yılı Kırklareli İl Yıllığında çeşmenin ilk inşa edildiği yer olan eski pazar yerinden taşınarak günümüzdeki yerine getirildiği belirtilse de bu bilginin doğru olmadığı 1939 nolu tapu kadastro bilgisinden anlaşılmaktadır.[4]:34 Ali Rıza Dursunkaya, çeşmenin günümüzde mevcut olmayan kitabesinin son iki mısrasından hareketle ebced hesabına göre Hicri 1172 (Miladi 1758-1759) tarihinde inşa ettirildiğini söylemektedir[2]:114 ancak 2020 yılında restore edilene kadar çeşme üzerinde bulunan Türkçe yazılı mermer kitabede inşa tarihi Hicri 1260 (Miladi 1844-1545) olarak yazılmıştır.[4]
Daha sonraları çeşme Hacı Hasan Ağa tarafından tamir ettirilmiş ve kendi evkafına dahil edilmiştir.[2]
2020 yılında Su ile Gelen Medeniyet - Tarihi Çeşmelerin Restorasyonu Projesi kapsamında Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan diğer 8 çeşme ile birlikte restore edilmiştir.[5][6]
Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 06.09.2007 tarih ve 1569 sayılı kararıyla korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmiştir.[7]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kare planlı, sivri kemerli, küfeki taş malzeme ile inşa edilmiş tek cepheli bir sokak çeşmesidir. Doğu cephesindeki sivri kemerli niş içerisinde mermer aynalık bölümü bulunmaktadır. Yapıda sivri kemer ve dışa taşkın şekildeki bir saçak bölümü haricinde bir süsleme ögesi bulunmamaktadır.[4] 2020 yılında yapılan restorasyonda çeşmeye mermer bir yalak bölümü ve musluğun iki yanında olacak şekilde iki adet dikdörtgen planlı oturma sekisi eklenmiştir.
Kitabesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Çeşmenin kitabesi günümüze ulaşamamıştır. Ali Rıza Dursunkaya, kitabenin Safai tarafından yazıldığını belirtmiş ve son iki mısrasının transkripsiyonuna eserinde yer vermiştir.
Kitabenin son iki mısrasının transkripsiyonu:
Ruh-u-imâmeyne sebil
Etti bu ab-ı-kevseri [2][4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Hacı Hasan Çeşmesi". 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ a b c d Dursunkaya, Ali Rıza (1948). Kırklareli Vilayetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik. Yeşilyurt Basımevi.
- ^ Yıldız, A., & Yüksek, İ. (2008). Kırklareli Tarihi Çeşmelerinin Geleneksel Kent Dokusu İçerisindeki Yeri ve Önemi [Sempozyum Bildirisi].
- ^ a b c d Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
- ^ "Kırklareli'de Tarihi Çeşmeler Restore Edilecek". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ Ertop, Ufuk. "Kırklareli'nde bulunan tarihi çeşmeler restore ediliyor". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ "Karar" (PDF). Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu. 31 Mayıs 2016. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Kara Umur Bey Çeşmesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
OpenStreetMap'te Kara Umur Bey Çeşmesi ile ilgili coğrafi veriler
| Otorite kontrolü |
|
|---|