Karakurum-Altay Yönetimi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Aralık 2022) |
Karakurum-Altay Yönetimi | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 12 Mart 1918-Nisan 1920 | |||||||||||
 Kırmızı bir arka fon üzerinde "Jep-Su Khan Altay" yazısı. | |||||||||||
| Başkent | Ulala | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Altayca, Rusça | ||||||||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||||
| Başkan | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 92600 km2 | ||||||||||
| |||||||||||
| Günümüzdeki durumu |  Altay Cumhuriyeti | ||||||||||
Karakurum-Altay Yönetimi Rus İç Savaşı sırasında Altay halkının devlet oluşumudur. Temmuz 1917'de Biysk şehrinde Altay Türkleri, Kuznetsk şehrinde ise Şor Türkleri Teleüt Türkleri yerli halklar kongresi yapıldı. Kongre, Altay Dağları'nı ayrı bir idari birime ayırmaya karar verdi ve Biysk şehrinde bulunan Altay Dağı Duması'nı oluşturdu. Altay Dağı Duması ayrı bir özerk yönetimin oluşturulmasına hazırlanması, milli eğitim, Altay tarihinin araştırılması konularını ele almıştır.
Sivil hükümet
[değiştir | kaynağı değiştir]12 Mart 1918'de Altay Dağı Duması bölgenin ayrı bir bağımsız yönetimin oluşturulmasını düşünülen Altay Dağları Yerliler ve Köylüler Kurucu Kongresi'ni topladı. Kongrede Ulala şehrinde bağımsız yönetimin fiilen ilan edildi. Bağımsız yönetimin adını eski Moğol başkenti Karakurum'dan almıştır. Bu tarihi şehir Altaylarda yer almasa da Altay milliyetçileri bu ismi antik tarihine bir çağrı olarak görmüşlerdir. Ayrıca, cumhuriyetin başkenti olması gereken Altay'da yeni bir Karakurum şehri inşa edilmesi planlandı. Buna ithafen Karakurum-Altay Yönetimi oldu. Yürütme gücü, kongrede seçilen Altay Türkü olan Grigori Gurkin Başkan şeçildi.[1]
Rus İç Savaşı sırasında iktidarın yokluğunda Altay yönetimi bağımsızlığını korudu. Aynı zamanda, Altaylar bölgesinde birkaç meclis vardı. 1918 baharında Altay Yerli Tümeni ile Bolşevik Askeri Konseyi arasında silahlı çatışmalar yaşandı. Aynı yılın Haziran-Temmuz aylarında, Sibirya'nın geri kalanında olduğu gibi bütün konseyler kaldırıldı. Karakurum-Altay Yönetimi gücü devam etti. Eylül 1918'de Karakurum-Altay Yönetimi Sibirya Cumhuriyeti'ne bağlandı ve daha sonra özerk ilçe olarak resmîleştirildi.
Beyaz Ordu'nun başına Aleksandr Kolçak geçti ve ulusal hareketlerin hepsine düşman oldu. Başkan Grigori Gurkin ve Altay Yerli Tümeni komutanı General Aleksander Kaigorodov ayrılıkçılıktan tutuklandı.[2] Kızıl Ordu birlikleri bölgeye yaklaşınca sonra serbest bırakıldı.
Askeri hükümet
[değiştir | kaynağı değiştir]
Aralık 1919'da Bolşevikler başkent Ulala şehrini ele geçirdiler. Altay Yerli Tümeni komutanı General Aleksander Kaigorodov bağlı birlikler dağlara çekildi ve akeri bir hükûmet kurdular. Eylül 1921'de, Altaylar'da Sovyet karşıtı ayaklanmaların başlamasından sonra, Aleksander Kaigorodov liderliğindeki dört yüz Altay Yerli Tümeni askeri bölgeye geri geldi. Bolşeviklerle Altay Yerli Tümeni savaşlar Aleksander Kaigorodov yakalnıp 16 nisan 1922'de idam edilmesiyle son buldu.[3] bölgenin hakimiyeti Bolşeviklere geçti. [Bolşevikler 1 Haziran 1922 Oyrot Özerk Bölgesi'ni kurdular. 12 Nisan, 1926'da Tağlığ Şor Ulusal bölgesi'ni kurdular ve bu bölgeyi Kemerovo Oblastı'na bağladılar.
-
Altay Yerli Tümeni Bayrağı -
Altay Dağları Yerliler ve Köylüler Kurucu Kongresi Bayrağı -
Akeri Hükûmet Bayrağı
.svg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Znamenski, Andrei (2005). "Power of Myth: Popular ethnonationalism and Nationality Building in Mountain Altai, 1904-1922" (PDF). Acta Slavica Iaponica. 22: 44-47. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)21 Şubat 2021.
- ^ Smele, Jonathan D. (19 Kasım 2015). Historical Dictionary of the Russian Civil Wars, 1916-1926. Rowman & Littlefield. s. 112-113. ISBN 978-1442252813. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ Красногорский район: история и современность. Барнаул. 2008. 12 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Timur B. Davletov, ALTAY CUMHURİYETİ ve ALTAY TÜRKLERİ 27 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkiye Türkçesi)