Lockheed F-117 Nighthawk
| F-117 Nighthawk | |
|---|---|
 | |
| Türü | Bombardıman |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Lockheed Corporation Lockheed Martin |
| İlk uçuş | 18 Haziran 1981 |
| Hizmete giriş | Ekim 1983 |
| Hizmetten çıkış | 22 Nisan 2008 |
| Durumu | 2008'de savaştan emekliye ayrıldı, 2025'ten itibaren eğitim uçağı olarak kullanılıyor |
| Üretim sayısı | 64 (5 YF-117A, 59 F-117A) |
Lockheed F-117 Nighthawk, Lockheed'in gizli Skunk Works bölümü tarafından geliştirilen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan ve emekliye ayrılan bir Amerikan tek koltuklu, ses altı, çift motorlu, gizli saldırı uçağıdır. Gizli teknoloji ile tasarlanan ilk operasyonel uçaktır.
F-117'nin temellerini oluşturan çalışmalar, 1970'lerde giderek gelişen Sovyet hava savunma sistemlerine, özellikle karadan havaya füzelere karşı bir çözüm geliştirme amacıyla başladı. 1976 yılında Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı, Lockheed'e Have Blue teknoloji göstericisini üretmesi için bir sözleşme verdi ve bu sözleşmeden elde edilen test verileri konsepti doğruladı. 1 Kasım 1978'de Lockheed, F-117 geliştirme programına devam etme kararı aldı. Toplam beş prototip üretildi ve ilk prototip, 1981 yılında Nevada'daki Groom Lake'de ilk uçuşunu gerçekleştirdi. İlk üretimi 1982 yılında teslim edildi ve ilk operasyon kabiliyetine Ekim 1983'te ulaşıldı. Tüm uçaklar başlangıçta Nevada'daki Tonopah Test Sahası Havalimanı'nda konuşlandırıldı.
Uçağın çok yüzeyli dış şekli, yaklaşık 0.001 m2 (10,8 ft2) gibi oldukça düşük bir radar kesit alanına sahip olmasında büyük rol oynamaktadır. Kızılötesi izini en aza indirmek için, sıcak egzoz gazlarını soğuk dış hava ile karıştıran dairesel olmayan bir egzoz çıkışına sahiptir ve artyakıcı kullanmaz; ayrıca ses hızını aşması, hem akustik hem de kızılötesi izini artıracak belirgin bir sonik patlama yaratacağından, yalnızca ses altı hızlarda uçmakla sınırlandırıldı. Yaygın olarak “Stealth Fighter” olarak anılsa da, uçak özel bir saldırı uçağı olarak tasarlandı ve kullanıldı.
F-117, hizmete girmesinden sonraki yıllarda bile gizli bir proje olarak kaldı, varlığı ABD Hava Kuvvetleri yetkilileri tarafından uzun süre inkâr edildi. 10 Kasım 1988'de F-117'nin varlığı ilk kez resmî olarak kabul edildi. İlk muharebe görevine 1989 yılında ABD'nin Panama'yı işgali sırasında çıktı. Üretilen 59 adet F-117'nin sonuncusu 3 Temmuz 1990'da teslim edildi. F-117, 1991 Körfez Savaşı'ndaki rolüyle kamuoyunda geniş yer buldu, yaklaşık 1.300 sorti uçtu ve ABD ordusunun Irak'ta 1.600 yüksek değerli hedef olarak tanımladığı hedefleri doğrudan vurdu. Yugoslav Savaşları'na da katılan F-117'lerden biri, 1999 yılında bir SAM tarafından düşürüldü. Ayrıca 2001'deki Sürekli Özgürlük Operasyonu ve 2003'teki Irak Özgürlüğü Operasyonu sırasında da aktif olarak kullanıldı. 2008 yılında, öncelikle F-22 Raptor'un sahaya sürülmesi nedeniyle emekliye ayırdı.[1] Ancak resmî emekliliğine rağmen bazı F-117'ler uçabilir durumda tutulmaktadır ve bu uçaklar, görev dışı bırakıldıktan sonra da uçarken gözlemlendi.[2]
Teknik özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mürettebat: 1 Pilot
- Uzunluk: 20,08 m
- Yükseklik: 3,78 m
- Kanat açıklığı: 13,20 m
- Ağırlığı: 23.814 kg
- Servis tabanı: 10,000 m
- Hız: 1040 km/s
- Menzili: 860 km
- Motor: 2× General Electric F404-F1D2 turbofans
- Motorun itiş gücü: 96 kN
Silahlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bombalar:
- BLU-109
- GBU-10 Paveway II
- GBU-27
- Füzeler:
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Miller 1990, s. 44.
- ^ "A Rare F-117A Stealth Fighter Flies Over 'Star Wars Canyon". Popular Mechanics. 19 Mart 2020. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta Lockheed F-117 Nighthawk ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
