Maoist Komünist Partisi
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Maoist Komünist Partisi | |
|---|---|
| Kısaltma | MKP |
| Genel sekreter | 1. Cüneyt Kahraman[1](TKP (ML) isimli dönemi) 2. Cafer Cangöz[2] |
| Kurucu | Cafer Cangöz |
| Kuruluş tarihi |
|
| Bölünme | MKP/3.Kongreciler (MKP/HKO-MGB grubu) |
| Önceli | Türkiye Komünist Partisi (Marksist-Leninist) |
| Merkez | İllegal |
| Gazete(ler) | Komünist, Sosyalist Halk Savaşı[3] |
| Gençlik kolu | Maoist Gençlik Birliği |
| Kadın kolu | Maoist Kadınlar Birliği |
| Askeri Kolu | Halk Kurtuluş Ordusu Partizan Halk Güçleri |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
| Ulusal üyelik | Halkların Birleşik Devrim Hareketi[4] |
| Uluslararası üyelik | Enternasyonalist Özgürlük Taburu |
| Slogan(lar) | Yaşasın Partimiz Maoist Komünist Partisi Faşistlerin Korkusu Halk Kurtuluş Ordusu Yıkar Faşist Devleti Partizan Halk Güçleri Sosyalist Halk Savaşı |
| Parti bayrağı | |
| İnternet sitesi | |
| MKP/HKO-PHG İntenet sitesi MKP/3.Kongreciler İnternet sitesi | |
Maoist Komünist Partisi ya da kısaca MKP veya MKP/HKO-PHG; Türkiye'de faaliyet gösteren Maoist ideolojiye sahip, yasa dışı, silahlı komünist parti. Örgütün amacı Türkiye'de Maoist ilkelere bağlı sosyalist bir devrim yapmaktır. Bu amaçla başta Tunceli olmak üzere çeşitli bölgelerde silahlı faaliyetler yürütmektedir. Partinin silahlı kanadı, Halk Kurtuluş Ordusu (HKO) ve Partizan Halk Güçleridir (PHG). MKP, TKP(ML)'nin 2002 yılında yaptığı ilk kongresinde isim değiştirmesiyle ortaya çıkmıştır. Örgüt, silahlı faaliyetlerini Tunceli, Tokat, Kastamonu, Giresun, Ordu ve metropollerde yürütmektedir.[5]
MKP'nin gençlik örgütlenmesi, partinin Eylül 2002'deki 1. Kongresi ile kurulan Maoist Gençlik Birliği'dir (MGB). Silahlı kanadı Halk Kurtuluş Ordusu (HKO) ismi ile anılır. Ayrıca partinin Aralık 2013'teki üçüncü kongresi ile uygulamaya geçirdiği Partizan Halk Güçleri (PHG) adındaki milis kuvveti de bulunur. PHG şehirde, HKO kırda faaliyet göstermektedir. Partinin kadın örgütü, 3. kongre ile kurulan Maoist Kadınlar Birliği'dir (MKB).[6]
MKP, 12 Mart 2016 tarihinde Türkiye'de faaliyet yürüten bazı komünist ve Marksist-Leninist silahlı örgütlerle Halkların Birleşik Devrim Hareketi'nin kuruluşuna katılım göstermiştir.[7]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğu Anadolu Bölge Komitesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tunceli ve İstanbul'da yoğunlaşan Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 1983 yılına geldiğinde, 2. Konferans'ta seçmiş olduğu merkezi kadrolarının çoğunu kaybetmişti. Bölgesel bir dönem başlamış, partinin birçok bölgeyle bağı kopmuştu. O yıllarda, yurtdışında kurulmuş olan TKP/ML'nin Yurt Dışı Bürosu ülkedeki üyelerini yurtdışında kendi etrafında topluyordu. Yurt Dışı Bürosu'nun bu tavrına ülkedekiler, "Bu revizyonist klik, partiyi ele geçirmeye çalışıyor" diye karşı çıkıyorlardı. Bu eleştirileri yürütenlerin başında Tunceli'deki silahlı grup vardı.
O yıllarda TKP/ML'nin Cunta tarafından ele geçirilmemiş kadroları, 2. Konferans'ta Merkez Komitesine seçilmiş olan Kazım Çelik'in etrafında toplanmışlardı. TKP/ML'deki ayrılığı engelleyen Kazım Çelik'in TKP/ML'yi yeni bir Konferansa götürebilmek için Merkez Komitesine tabandan atama yoluyla kadrolar doldurması, eleştirilmesine yol açtı. Bu tartışmaların olduğu sırada, 3. Konferansı örgütlemek, hazırlamak için Tunceli'deki gerilla gruplarının başında bulunan Kazım Çelik'in bir grup arkadaşıyla birlikte Elazığ Palu'da 20 Mayıs 1987 günü çıkan çatışmada öldürülmesi TKP/ML içindeki tartışmayı büyüttü. Ülke içindeki mücadeleyi sürdüren kadrolar, Eylül 1987'de yayınladıkları bir bildiriyle, yurt dışındakileri partinin başından attıklarını ve bundan böyle TKP/ML-Doğu Anadolu Bölge Komitesi olarak yola devam edeceklerini açıkladılar. Bunun üzerine Yurt Dışı Bürosu, DABK'ı temsilen yurt dışına gelen iki delegeyi de ikna ederek Konferans düzenledi. Artık fiilen iki TKP/ML vardı. Yurt Dışı Bürosu'nun çevresinde toplananlara Konferansçılar, Tunceli'dekilere DABK'çılar denmeye başlandı. Nitekim DABK da kendi konferansını Ağustos 1989'da yaptı ve kendi MK'sini seçti. Her biri TKP/ML'yi kendisinin temsil ettiğini söyleyen bu iki grup arasında yapılan görüşmeler sonrasında, 1992'de, 1. Olağanüstü Parti Konferansı'yla yeniden birleşme sağlandı.[8][5]:97-99, 143
TKP(ML)
[değiştir | kaynağı değiştir]Konferansçılar ve DABK'çılar arasındaki birlik fazla sürmedi. Bir araya gelen iki grubu yeniden ayıracak olan Nisan 1994'te yayınlanan bir bildiriydi. Bildiri, TKP/ML adına yayınlanmıştı fakat DABK kaynaklıydı. Bildiride, Konferans kökenli kimi kişilerin uyuşturucu kaçakçılığına bulaştığı iddia ediliyordu. TKP/ML uyuşturucu kaçakçılığına bulaştığını iddia ettiği kişileri yargıladığını açıklarken; 1994 ayrılığından sonra bir kısım kadrolar siyasi faaliyetlerini bundan böyle, TKP(ML) (ya da TKP/ML-DABK) adıyla devam ettirecekti.[5]:144
1997'de Tunceli'de ordu birlikleriyle giriştiği çatışmada genel sekreteri Cüneyt Kahraman ve arkadaşlarının öldürülmesiyle örgüt bir süre etkisiz bir döneme girdi.[5]:162
Maoist Komünist Partisi
[değiştir | kaynağı değiştir]TKP(ML), ismini 15 Eylül 2002'de düzenlediği 1. Kongre ile adım Maoist Komünist Partisi (MKP) olarak değiştirdi ve alanını Türkiye ve Kuzey Kürdistan olarak belirledi. TİKKO olan askeri kanat Halk Kurtuluş Ordusu (HKO) ve TMLGB olan gençlik örgütü Maoist Gençlik Birliği (MGB) oldu. MKP, 2005'te ikinci Kongresi'ni Tunceli'de gerçekleştirmeye çalışırken, Mercan Vadisi'nde uğradığı bir hava saldırısı sonucunda, genel sekreteri Cafer Cangöz başta olmak üzere, Merkez Komitesi üyeleri ile delegelerinin önemli bir bölümünü kaybetti. İkinci Kongresi'ni iki yıl sonra 2007'de yapabildi. Faaliyetlerini Tunceli, Tokat, Kastamonu, Giresun, Ordu ve metropollerde yürütmekte olan MKP; 12 Mart 2016 tarihinde HBDH'ye katıldı.[5]:182
Örgüt Aralık 2013'teki üçüncü kongrede görüş ayrılıkları sebebiyle politik bir bölünme yaşadı. Bir grup 2. Kongre çizgisinin aynen devam ettirilmesini istedi ve isimlendirme olarak bir süre MKP isminden vazgeçmeyip kullanmaya devam etti. Diğer grup, Türkiye'nin ekonomik yapısını yarı-sömürge ve kapitalist olarak tanımlayan ve devrim biçimi olarak sosyalist devrimi savundu ve şehirlerde sosyalist halk savaşı ilkesiyle hareket edecek bir yapının gerekliliğini ifade etti. Bu grup diğer gruplar tarafından "3. kongreciler" veya "sosyalist halk savaşı grubu" olarak adlandırıldı. 3. kongre fraksiyonu "Maoist Komünist Partisi" adını kullanırken ana grup "Maoist Komünist Parti" adını kullanmaktadır.[9]
Kongreler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kongre: TKP(ML) örgütü Eylül 2002 yılında ilk kongresini yapmış ve ismini Maoist Komünist Parti (MKP) yapmıştır. TMLGB olan gençlik örgütü ismi Maoist Gençlik Birliği (MGB) olarak, TİKKO olan askeri örgütlenmesi Halk Kurtuluş Ordusu (HKO) olarak değiştirlmiştir.[10]
- Kongre: MKP Aralık 2007 yılında 2. Kongresini yapmıştır.[11]
- Kongre: MKP Aralık 2013 yılında 3. Kongresini yapmıştır. Ve bu kongrede bir grup ayrılıp yine MKP ismini kullanarak devam etmiştir. Ayrıca bu kongrede Maoist Kadınlar Birliği (MKB) ve Partizan Halk Güçleri (PHG) kurulmuştur.[12]
- Kongre: MKP Nisan 2019 yılında 4. Kongresini yapmıştır. Örgüt bu kongrede diğer grupla arasında bir fark oluşturmak amacıyla Maoist Komünist Partisi (MKP) kendini feshederek adını "Maoist Komünist Parti (Kısaltımı MKP)" olarak değiştirmiştir.[13]
2013 Yılında ayrılan grup Mart 2021 yılında kendi 3. Kongresini yapmış eleştirdiği diğer grup gibi ülkeyi kapitalist ilan etmiş ve Sosyalist Devrim yanlısı olmuştur. Partiden ayrılan grup MKP/HKO-MGB olarak anılırken, ana grup MKP/HKO-PHG veya MGB-MKB olarak anılmaktadır.[kaynak belirtilmeli]

Sempatizan Gruplar
[değiştir | kaynağı değiştir]
MKP/HKO-PHG 3. Kongreden sonra 4. Kongre öncesinde yeni tipte bir örgütlenmeye geçmiştir. 3. Kongre düşüncesi ve Sosyalist Halk savaşı devrim stratejisinin tabanda ve sempatizan çevrede benimsenmesi için Kongreye bağlı, Merkez komitesi'ne (MK) bağlı olmayan teorik politik olarak MKP Kongresine bağlı fakat yürütme organlarına bağlı olmayan bu yapılanma KCK yapılanmasından esinlenmiştir. MKP ve Sosyalist Devrim düşüncesine sahip kişilerin özgün bağımsız fikirsel birlikteliğinin kurumsallaşması ve Sosyalist İnşa sürecinde halkın belirli bir sempatizan çevre olarak etkinleştirilmesi ve partizan olarak partide yer alacak kişilerin belli bir temel eğitimden geçirilmesi hedeflenmektedir.[kaynak belirtilmeli]
MKP Sempatizanı Örgütler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sosyalist Devrim Partizanları (SDP)
- Sosyalist Devrimin Genç Partizanları (SDGP)
- Sosyalist Devrimin Kadın Partizanları (SDKP)
- Sosyalist Devrimin LGBTQ+ Partizanları (STQ+)
- İbrahim Kaypakkaya Sosyalist Kültür Akademisi (İKASKA)
- Sosyalist Cumhuriyet Partizanları (SCP)
- Sosyalist Halk Cumhuriyeti (SHC)
Çatışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu liste eksiktir, maddeyi geliştirerek yardımcı olabilirsiniz. |
Örgüt tarafından düzenlenen saldırılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mart 2009'da, Kandıra F tipi cezaevi'nde 2000 yılındaki açlık grevinde hizmet eden bir doktor olan Tamer Bilici, ölümcül ve mahkûmların daimi sakatlıkları nedeniyle MKP-HKO tarafından halk düşmanı ilan edildi ve örgüt tarafından suikast sonucu öldürüldü.[14]
- Eylül 2009'da MKP-HKO, emekli Albay Aytekin İçmez suikastının sorumluluğunu üstlendi.[15]
- 10 Şubat 2015'te MKP-PHG Tarafından Çekmeköy'de Binali Yıldırım'ın kardeşi İlhami Yıldırım'a ve şoförüne silahlı saldırı düzenlendi.[16]
- Haziran 2015'te MKP-PHG eski Albay Fehmi Altınbilek'e suikast düzenledi.[kaynak belirtilmeli]
- 18 Haziran 2017'de MKP-HKO gerillaları Kuşluca'da bir askeri üse saldırdı.[17]
Örgüte yönelik düzenlenen operasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 16 Haziran 2005'te, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin düzenlediği operasyonda MKP'nin 17 üyesi öldürüldü.
- 15 Kasım 2012 tarihinde Tunceli'de 24 HKO üyesi kuşatıldı ve yakalandı.[18][19]
- 1 Ağustos 2017'de, Ovacık'ta TSK ile çıkan çatışmada üç MKP-HKO militanı öldürüldü.[20][21]
- 18 Ağustos 2017'de iki MKP-HKO militanı, Hozat'ta Türk Sİlahlı Kuvvetleri tarafından kuşatma sırasında öldürüldüler.[22][23]
- 26 Eylül 2017'de, iki MKP-HKO militanı, Ovacık'ta TSK askerleri tarafından öldürüldü.[24][25][26]
- 16 Kasım'da TSK ile çatışmalarda dört MKP-HKO militanı öldürüldü.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "1997'de yitirilenler". 12 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2019.
- ^ "2005'te yitirilenler". 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2019.
- ^ "Yayınlar".
- ^ "Peoples' United Revolutionary Movement established for a joint struggle". Firat News Agency. 12 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
- ^ a b c d e Akyol, Hüseyin (Şubat 2022). Özçelik, Bülent (Ed.). Türkiye'de Sol Örgütler (3. bas.). Phoenix. ISBN 978-605-5738-42-6.
- ^ "Maoist Komünist Parti Tüzüğü". 29 Kasım 2023.
- ^ "Halkların Birleşik Devrim Hareketi" kuruldu 13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Alınteri dergisi, 12 Mart 2016, Erişim tarihi 14 Mart 2016.
- ^ "Dabk'ın Siyasi Gelişimi". Nesra.org. 11 Mayıs 2014.
- ^ "Critique: Maoist Unity or Opportunism in Turkey-North Kurdistan?" (PDF).
- ^ "Maoist Komünist Partisi 1. Kongre Belgeleri" (PDF).
- ^ "Maoist Komünist Partisi 2. Kongre Belgeleri".
- ^ "Maoist Komünist Partisi 3. Kongre Belgeleri" (PDF).
- ^ "Maoist Komünist Parti 4. Kongre Belgesi".
- ^ "MKP: F Tipi katillerinden biri cezalandırıldı". Sosyalistforum.net. 19 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ Hüseyin TÜCCAR- Erdoğan PAÇİN (30 Eylül 2009). "MKP-HKO emekli albayı öldürdü". Sabah. 12 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2012.
- ^ "Yıldırım'a saldırıyı MKP üstlendi". Sözcü. 16 Şubat 2015. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ "MKP/HKO gerillalarından eylem!". 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.
- ^ "24 MKP/HKO Militanı Teslim Oldu İddiası". 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ "Arkadaşlar, siz de teslim olun askerler bize çok iyi davranıyor". Dersimnews.com. 14 July 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ "MKP/HKO'dan Ovacık muharebesine ilişkin açıklama!". 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2017.
- ^ "Ovacık'ta 3 MKP/HKO gerillası şehit düştü". 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2017.
- ^ "Hozat'ta iki MKP/HKO gerillası ölümsüzleşti". 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2017.
- ^ "MKP/HKO gerillaları ölümsüzlük yolculuğunda". 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2017.
- ^ "Dersim-Ovacık'ta 2 MKP/HKO gerillası ölümsüzleşti". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2017.
- ^ "Özgür Gelecek | Paşêroja Azad | Günlük Haber Bülteni | Ovacık'ta 2 MKP/HKO gerillası ölümsüzleşti". wayback.archive-it.org. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2023.
- ^ "Ovacık'ta ölümsüzleşen HKO savaşçılarının isimleri netleşti!". 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Maoist Komünist Parti (MKP) Programı
- Sınıf Teorisi 13 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Devrimci Demokrasi 18 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.