Atilla Dorsay

Atilla Dorsay
2015'te Dorsay
Doğum	17 Mart 1939 İzmir, Türkiye
Meslek	Sinema eleştirmeni, yazar, gazeteci, mimar.
İkamet	İstanbul
Milliyet	Türk
Vatandaşlık	Türkiye
Konu	Sinema
Önemli ödülleri	Legion d’honneur Palmes académiques TDK Basın Ödülü İstanbul, İzmir ve Antalya festivalleri Emek Ödülleri

Atilla Dorsay (d. 17 Mart 1939, İzmir), Türk sinema eleştirmeni, yazar, gazeteci, mimar.

Yaşamı

1964 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nden Yüksek Mimar olarak mezun olan Dorsay, iki yıl sonra Cumhuriyet gazetesinde sinema üzerine yazmaya başladı ve zamanla bunu asıl meslek olarak seçti. Cumhuriyet'te 27 yıl sürekli yazdıktan sonra Milliyet ve Yeni Yüzyıl gazetelerinde yazdı. En son olarak Sabah'ta yazmaya başladı. Tarihî Emek Sineması'nın yıkılması üzerine 8 Nisan 2013 tarihinde yazdığı köşe yazısıyla da bu gazeteden ayrıldı. Şu an Yarına Bakış gazetesinde yazarlığa devam etmektedir.

Sinema dışında yemek kültürü, şehircilik ve yaşam kültürü üzerine yazılar yazarak kitaplaştırdı. İKSV yürütme kurulu ve SİYAD kurucu üyesi ve onursal başkanı olan Atilla Dorsay, aynı zamanda müzikle de ilgilenmektedir. 1986'dan bu yana TRT 2'de sinema üzerine programlar yapan Dorsay, ayrıca o yıldan 1995'e kadar dokuz yıl boyunca TRT Radyo 3'te müzik programları yaptı. Daha sonra bir süre, atv'de yayınlanan Yaşamdan Dakikalar adlı haftalık söyleşi programında yer aldı.

Çeşitli festival ve yarışmalarda jüri üyeliği yapan yazar, FIPRESCI (Uluslararası Sinema Eleştirmenleri Federasyonu)'nun Türkiye temsilcisidir. 1979'da çevrilen Vatandaş Rıza adlı bir de film senaryosu yazmış olup, sadece Yeşilçam değil, dünya sinemalarını da yakından izlemektedir. Bugüne kadar 40'tan fazla kitap yazmıştır.

Sinema eleştirmenliğine başlayışını Can Dündar'la röportajında şöyle anlatır:

"Türk sineması da 60'ların sonlarında büyük bir atılım hâlindeydi. Lütfü Akad en güzel filmlerini yapıyordu. Yılmaz Güney olayı, Seyit Han filmiyle patlak vermişti ve ben de büyük heyecan içindeydim. Ve 1970 yılı gelip çatıp Umut filmi bomba gibi patlayınca, gazete yöneticileriyle konuştum ve ben de Türk sineması hakkında yazmaya başladım. Ve Yılmaz Güney'in filmleriyle birlikte Türk sineması eleştirmenliğine de soyundum ve bu o zamandan beri aksamadan devam etti. Öyle ki, 70'li yıllarda yazdığın yazılar, biraz da 'Umut' filminden yola çıkarak "Sinemamızın Umut Yılları" adıyla kitaplaştı."

Ödüller

• Legion d'honneur
• Palmes académiques
• TDK Basın Ödülü
• İstanbul, İzmir ve Antalya Film Festivalleri Emek Ödülleri
• 2010: Altın Koza Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü

Bazı eserleri

• 1977 - Mitos ve Kuşku, 1977, Görsel Yayınlar - 1966 ile 1977 yılları arasında çeşitli gazete ve dergilerde çıkan 1500'ün üzerindeki sinema yazısı arasından seçtiği 168 film eleştirisini bir araya getirmiştir. Bu seçilen eleştirilerin ortak yanı Amerikalı sinemasından söz ediyor olmalarıdır.
• 1984 - Sinema ve Çağımız 1, 1984, Hil Yayın
• 1985 - Sinema ve Çağımız 2, 1985, Hil Yayın
• 1986 - Beyaz Perdede Kırmızı Filmler, 1986, Cep Kitapları
• 1986 - Yüzyüze, 1986, Çağdaş Yayınları
• 1986 - Sinemayı Sanat Yapanlar, 1986, Varlık Yayınları
• 1986 - Yönetmenler, Filmler, Ülkeler 1, 1986, Varlık Yayınları
• 1988 - Yönetmenler, Filmler, Ülkeler 2, 1988, Varlık Yayınları (ISBN 975-434-009-9)
• 1988 - Yılmaz Güney Kitabı, 1988, Varlık Yayınları (ISBN 975-434-002-1)
• 1989 - Sinemamızın Umut Yılları 1970-80 Arası Türk Sinemasına Bakışlar, 1989, İnkılap Kitabevi (ISBN 975-10-0160-9)
• 1990 - Yüreğimin Orta Yeri Sinema, 1990, Altın Kitaplar
• 1991 - Benim Beyoğlum, 1991, Çağdaş Yayıncılık. 1993, Varlık Yayınları
• 1991 - O İsimler, O Yüzler, 1991, Varlık Yayınları (ISBN 975-434-064-1)
• 1993 - Ağız Tadıyla, 1993, Varlık Yayınları (ISBN 975-434-114-1)
• 1994 - Ajda Pekkan'ın Yüzü ya da Değişimler Çağı, Varlık Yayınları (ISBN 975-434-137-0)
• 1995 - 12 Eylül Yılları ve Sinemamız 160 Filmle 1980-90 Arası Türk Sinemasına Bakışlar, 1995, İnkılap Kitabevi (ISBN 975-10-0899-9)
• 1995 - 100 Yılın 100 Yönetmeni, 1995, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0513-0) - Dorsay'a göre sinema sanatına yön vermiş olan 100 yaratıcı yönetmenin kronolojik bir sırayla incelendiği bu eser sinemanın 100. Yılı dolayısıyla kaleme alınmıştır. Bol miktarda siyah beyaz fotoğrafla desteklenmiş olan bu hacimli kitapta her bir yönetmenin yaşam öyküsü, sinema tarzı ve sinema tarihi açısından neden önemli olduğuyla ilgili bilgilerin yanı sıra maddelerin sonunda yönetmenin kısa bir filmografisi de kutucuklar içinde verilmiştir. Bu filmografi kutucukları içerisinde o yönetmenin en önemli filmleri kronolojik olarak sıralanırken, filmlerin özgün adlarının yanı sıra Türkiye'de sinemalarda gösterildiği adları da belirtilmiştir.
• 1996 - 100 Yılın 100 Filmi, 1996, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0553-X) - Dorsay'a göre sinemada önemli izler bırakmış olan filmlerin seçilmesinde de, tıpkı 100 yaratıcı yönetmenin seçilmesinde olduğu gibi kaçınılmaz olarak yazarın kişisel tercihleri belirleyici olmuştur. Yine ilk kitapta olduğu gibi bu kitapta da 100 film (aslında kitapta 105 film var) kronolojik bir sırayla yer almıştır.
• 1998 - Sinema ve Çağımız, 1998, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0640-4)
• 1998 - Hayatımızı Değiştiren Filmler 1985-1995, 1998, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0622-6)
• 1999 - 100 Yılın 150 Oyuncusu, 1999, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0690-0)
• 2000 - Sinema ve Kadın, 2000, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0764-8)
• 2001 - Düşen Yapraklar, Geçen Yıllar Işık ve Gölge Yazıları, 2001, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0782-6)
• 2002 - Bir Kıtadan Öbürüne Yaşam ve Ölüm Kentleri, 2002, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0885-7)
• 2003 - Sümbül Sokağın Tutsak Kadını, 2003, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-0612-9)
• 2003 - Ne Şurup - Şeker Şarkılardı Onlar: Kişisel Bir 20. Yüzyıl Pop Müzik Tarihi, 2003, Remzi Kitabevi
• 2004 - İşte Büyü Zamanı Tutkulu Sinema Yazıları, 2004, Nokta Yayınları (ISBN 975-8823-69-8)
• 2004 - Sinemamızda Çöküş ve Rönesans Yılları: Türk sineması 1990-2004, 2004, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-1009-6)
• 2006 - Hayatımızı Değiştiren Filmler 1995-2005, 2006, Remzi Kitabevi (ISBN 975-14-1148-3)
• 2006 - Bir Eleştirmenin Objektifinden - Through the Lens of a Film Critic, 2006, Altın Portakal Yayınları (ISBN 9944-5665-2-7)
• 2008 - Sinema... ve Unutulmayanlar, 2008, Remzi Kitabevi (ISBN 978-975-14-1263-8)
• 2009 - Dorsay'ın Penceresinden, 2009, Remzi Kitabevi (ISBN 978-975-14-1360-4)
• 2012 - Hepsi Senin İçin - Tuhaf Aşk Öyküleri -, Atilla Dorsay, (1. Basım) Altın Kitaplar, 2012, Öykü Dizisi, 128 sayfa (ISBN 978-975-2114-39-5)
• 2015 - Hayatımızı Değiştiren Filmler 2005-2015, Remzi Kitabevi

Dış bağlantılar

• IMDb'de Atilla Dorsay 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Sinema Türk'te Atilla Dorsay
• Atilla Dorsay: Veda Zamanı 11 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.