Rodonit
 | |
| Genel | |
|---|---|
| Kategori | İnosilikat |
| Formül (tekrarlayan birim) | (Mn2+, Fe2+, Mg, Ca)SiO3 |
| IMA sembolü | Rdn[1] |
| Strunz sınıflandırması | 9.DK.05 |
| Dana sınıflandırması | 65.04.01.01 |
| Kristal sistemi | Triklinik |
| Kristal sınıfı | Pinakoidal (1) (aynı H–M sembolü) |
| Kristal ikizlenme | P1 |
| Kristal yapı | a = 9,758 Å, b = 10,499 Å, c = 12,205 Å; α = 108,58°, β = 102,92°, γ = 82,52°; Z = 20 |
| Kimyasal Özellikler | |
| Renk | Pembe, gül pembesinden kahverengimsi kırmızıya, kırmızı, gri ve sarı |
| Kristal biçimi | Tabular kristaller, masif, granüler |
| İkizlenme | Lamellar, bileşim düzlemi {010} |
| Dilinim | {110}'de mükemmel ve {110}, (110) ^ (110) = 92,5°; {001}'de iyi |
| Kırık | Konkoidal ila düzensiz |
| Mohs sertliği | 5,5–6,5 |
| Luster | Camsı ila inciye benzer |
| Çizgi rengi | Beyaz |
| Saydamlık | Şeffaf ila yarı saydam |
| Bağıl yoğunluk | 3,57–3,76 |
| Optik özellikler | İki eksenli (+) |
| Kırılma indisi | nα = 1,711–1,738, nβ = 1,714–1,741, nγ = 1,724–1,751 |
| Çift kırılma | δ = 0,013 |
| Pleokroizma | Zayıf |
| 2V açısı | 58° ila 73° (ölçülen), 58° (hesaplanan) |
| Değişir | Dış yüzey genellikle manganez oksitlerden dolayı siyah renklidir. |
| Kaynakça | [2][3][4] |
Rhodonit, (Mn, Fe, Mg, Ca)SiO3 formülüne sahip bir manganez inosilikattır ve piroksenoid mineral grubunun bir üyesidir, triklinik sistemde kristalleşir. Genellikle gül kırmızısı renkte (Antik Yunanca: ῥόδον (rhódon) 'rose' = gül kelimesinden gelir) bölünebilir veya kompakt kütleler halinde bulunur ve yüzey oksidasyonu nedeniyle genellikle kahverengiye doğru eğilim gösterir. Gül kırmızısı renk tonu, manganez katyonundan (Mn2+) kaynaklanır.[5]
Rhodonit kristalleri genellikle kalın tabular bir yapıya sahiptir, ancak nadirdir. Neredeyse dik açılı, mükemmel bir prizmatik bölünme özelliğine sahiptir. Sertliği 5,5–6,5 ve özgül ağırlığı ise 3,4–3,7'dir; parlaklığı camsıdır, bölünme yüzeylerinde daha az sıklıkla inci gibi parlar. Manganez genellikle kısmen demir, magnezyum, kalsiyum ve bazen de çinko ile değiştirilir ve bunlar bazen önemli miktarlarda bulunabilir; %20'ye kadar kalsiyum oksit içeren grimsi kahverengi bir çeşidi bustamit olarak adlandırılır; fowlerit ise %7 çinko oksit içeren çinko içeren bir çeşittir.
Rodonitin inosilikat (zincir silikat) yapısı, beş silika tetrahedronun tekrar eden birimlerinden oluşur. Farklı basınç ve sıcaklık koşullarında oluşan nadir bir polimorf olan piroksmangit, aynı kimyasal bileşime sahiptir, ancak yedi tetrahedronun tekrar eden birimlerinden oluşur.
Rodonit aynı zamanda süs taşı olarak da kullanılmıştır. İsveç'in Värmland bölgesindeki Filipstad ve Långban yakınlarındaki Pajsberg demir ve manganez madenlerinde, küçük, parlak ve yarı saydam kristaller (pajsbergit) ve bölünmüş kütleler bulunur. Fowlerit, New Jersey'deki Franklin Furnace'da granül kireçtaşında franklinit ve çinko cevherleri ile birlikte, pembe feldspata benzeyen büyük, pürüzlü kristaller halinde bulunur.
Rodonit, Massachusetts Eyaleti'nin resmi değerli taşıdır.[6]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Enstatit, MgSiO3 ve FeSiO3 uç üyeleri ile
- Kondalit
- Wollastonit, CaSiO3
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warr, L. N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3). ss. 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43
.
- ^ "Rhodonite" (PDF). Handbook of Mineralogy.
- ^ "Rhodonite". Mindat.org.
- ^ "Rhodonite Mineral Data". WebMineral.com.
Mineralogy Database
- ^ "Minerals Colored by Metal Ions". minerals.gps.caltech.edu. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ General Laws of Massachusetts, Chapter 2, Section 15 23 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Rhodonite". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
| Boratlar | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Karbonatlar | |||||
| Oksitler |
| ||||
| Fosfatlar | |||||
| Silikatlar | |||||
| Sülfürler | |||||
| Diğer | |||||
