Romanların Sepetçilik Müzesi
| Romanların Sepetçilik Müzesi | |
|---|---|
| Το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής των Ρομά | |
 | |
| Açılış | 1995 |
| Konum | Thrylorio, Gümülcine, Rodop, Yunanistan |
| Koordinatlar | 41°04′41″K 25°28′47″D / 41.07806°K 25.47972°D |
| Tür | Müze |
| Resmî site | http://romagr.gr/museum/339 |
Romanların Sepetçilik Müzesi (Yunanca: Το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής των Ρομά), Yunanistan’ın Batı Trakya bölgesindeki Rodop ilçesine bağlı Gümülcine belediyesinin Thrylorio/Trala/Tralangere köyünde bulunan bir halk müzesidir. Müze koleksiyonunda Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye’den sepet örnekleri bulunmaktadır.
Müzenin tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]1995 yılında kurulan müze, Yunanistan’da yaşayan Ortodoks Hristiyan Roman halkının (Kalathoplektikís), Bulgaristanlı Roman sepet ustalarının, Sepetčides isimli Müslüman Romanların ve Yunan Ortodoks inancına sahip Sevlengere Roman topluluklarının sepetçilik geleneğine odaklanmaktadır.[1] Müze, Gümülcine'ye yaklaşık 10 km mesafedeki Thrylorio köyünde yer almaktadır.[2] Sepetçilik sanatı, Romanların en eski mesleklerinden biri olarak kabul edilmektedir ve içerdiği ustalık büyük saygı görmektedir.[3]
Sergiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir odada sepet yapımında kullanılan malzemeler, aletler ve yapım süreci sergilenirken, diğer odalarda çeşitli bölgelerden getirilen sepetler ve bir Roman sepetçilik atölyesi sunulmaktadır. Sergi kapsamında antik Yunan sepetçiliğinin seramikler üzerindeki tasvirlerini yansıtan fotoğraflar da yer almaktadır. Açıklayıcı metinler, bu eserleri arketip tanrıçalar Gaia, Demeter, Rhea ve Hekate gibi sepet yapımında kullanılan bitkileri de kapsayan bitki tanrıçalarıyla ilişkilendirerek betimlemektedir. Müzede sergilenen sepetler, söğüt, fındık ağacı, saz ve sepetçi söğüdünden üretilmiş ve balıkçılık, tarım, ev işleri ve saklama gibi amaçlarla kullanılmıştır.[1]
Kültürler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalathoplektikís, Yunanistan’daki Ortodoks Hristiyan Roman topluluğudur. Bu sepet ustaları, bölgede 11. yüzyıldan bu yana varlık göstermektedir ve Yunanca ile Romano-Yunanca dillerini konuşmaktadır. Sepečides Romancasında aynı zamanda Sevlengere olarak da bilinen Sepetçi Romanlar, Yunanistan'ın Selanik kentinde yaşayan ve bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun Selanik vilayetine yerleşmiş, Güney Balkan Rumeli Romanlarına mensup Yunanca, Türkçe ve Sepečides Romanes konuşan bir Roman grubudur. 1923’te Yunanistan ile Türkiye arasında yapılan Nüfus Mübadelesi sırasında, bazı Sepetçi Müslüman Romanlar Selanik’ten ayrılarak Türkiye’ye yerleşmişlerdir. Günümüzde onların soyundan gelenler yalnızca Türkçe konuşmaktadır. Yunan Sevlengere Romanları ise Yunanca ve Sepetčides/Sevlengere Romanes’in lehçelerini konuşmaktadır.[4] Ayrıca, Trakya’nın çeşitli kısımlarında yaşamış Bulgar sepet ustalarına da müzede yer verilmektedir.[1] Şumnu'daki Sepedjiler ise farklı bir lehçe konuşmaktadır ve Yunanistan ve Türkiye’den gelen Roman sepet ustalarıyla akrabalık ilişkileri yoktur.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Basketry Museum of the Roma". Greek Travel Pages. 25 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2022.
- ^ "Basketry Museum of Roma". Eastern Macedonia & Thrace, Greece. 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2022.
- ^ "Basket Weavers". Rombase, University Graz. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2022.
- ^ "Rombase: Sepečides" (PDF). University of Graz. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021.
- ^ "Sepedji".
