Romanlarda giyim

Nikolai Yaroshenko'nun Çingene Kadını adlı yağlı boya eseri, 1886

Romanlarda giyim, Roman halkının (bazen Çingeneler olarak adlandırılan) geleneksel kıyafetidir. Romanların geleneksel kıyafetleri, Roman halkının tarihi, kültürü ve kimliğiyle yakından bağlantılıdır.

Bazı bilim insanları, Roman halkının Güney Asya kökenli olması nedeniyle Roman kıyafetleri ile Güney Asya halklarının kıyafetleri arasında bağlantılar kurarlar. Ancak benzerlikler azdır ve geleneksel Roman kıyafetleri Güneydoğu Avrupa stilleri arasında daha uygun bir şekilde konumlandırılmıştır. Roman kıyafetleri farklı alt gruplar arasında büyük ölçüde farklılık gösterebilir, ancak Roman kıyafetlerini bir bütün olarak tanımlayan belirli sürekli benzerlikler vardır. Geleneksel olarak, belirli giyim gelenekleri Romanların birbirlerini tanımalarına yardımcı olmuş olabilir. Dahası, Romanlar zenginliklerinin ve refahlarının dışa vurulmasına değer verirler ve bu geleneksel kıyafetlerine yansır.

Kadınlarda giyim

Romanya'nın Transilvanya bölgesinde geleneksel kıyafetler içindeki Gabor Roman kadınları

Roman kadınlarının kıyafetleri saflığı ve Romanların kirlenmemiş olma anlayışını vurgularken, aynı zamanda servetini iyi şansın bir işareti olarak sergileme geleneğini de vurgular. Roman kadınları genellikle altın küpe, kolye, bilezik ve başörtüsü takmayı tercih etmektedirler. Başörtüleri altın paralarla süslenebilir. Diklo, evli Vlax Romani kadınlarının taktığı geleneksel bir başörtüsü türüdür.

Vücudun alt kısmı için, özellikle Hristiyan Roman kadınları olmak üzere Roman kadınları geleneksel olarak etek giyerler. Etek ölçüleri farklı kabilelere, yaşlara ve medeni duruma sahip kişilere göre değişmektedir. Geleneksel olarak etekler kesinlikle diz altında giyilir, çünkü Roman kültüründe alt beden, denizcilik yasaları gereği tabu olarak kabul edilir. Roman kadınları da geleneksel olarak pantolon giymekten kaçınırlardı, ancak bu genç nesil arasında da değişti. Ayrıca, Vlax Romanları arasında evli kadınlar eteklerinin üstüne beyaz bir önlük giyerler. Roman halkının temizlik kuralı gereği önlük, yiyecekleri elbisenin kirinden korumak için kullanılıyordu.

Gaborlar gibi bazı Vlax Roman kültürlerinde, 10 yaş üstü Roman kadınların renkli pileli etek, desenli renkli bluz, etekle aynı kumaştan yapılmış uzun pileli önlük giymesi zorunludur ve evli kadınlar için giyim kuralı olarak başörtüsü kullanılır. Evli ve genç kadınlar saçlarına kırmızı kurdele takarlar. Ayakkabı olarak kadınlar sandalet, terlik, çizme veya ayakkabı giyerler. Eteklerin rengi, Roman kadınların statüsünü ve yaşını yansıtabilir; genç kızlar daha parlak renkleri, yaşlı kadınlar ise daha koyu renkleri kullanır. Siyah etekler, Roman kültüründe yas tutmanın bir işaretidir.

Balkanlar'daki Müslüman Roman topluluklarında, genç nesil kadınlar daha muhafazakar İslami kıyafetler giymeyi tercih ederken, yaşlı nesil ise geleneksel Roman tasarımlarını, renklerini ve sembollerini taşıyan daha geleneksel kıyafetleri tercih etmektedirler. Müslüman Roman kadınlar, amaca göre kesimi değişen şalvar adı verilen pantolonlar giyebilirler. Müslüman Roman toplumunda kadınların giyim tarzı yakından takip edilmekte ve özellikle vücudun alt yarısı söz konusu olduğunda iffet vurgulanmaktadır.

Erkeklerde giyim

Kentsel alanlardaki Roman erkekleri moda, statü ve zarafetin bir göstergesi olarak parlak takım elbise ve kravat takma eğilimindedir. Roman erkekleri genellikle mücevher olarak altın yüzükler ve kolyeler takarlar. Bir Roman erkeğinin fötr şapkası ve yeleği klan bağlılığını gösterir. Alt gövdeyi çevreleyen Roman damgası nedeniyle, Roman erkekler genellikle şort giymekten kaçınır.

Roman erkeklerinin kıyafetleri, kendi klanları genelinde standarttır ve klan üyeleri arasında kıyafet paylaşımı, kardeşliğin sembolü olarak görülmektedir. Gábors gibi bazı Vlax Romani kültürlerinde, erkeklerin geniş kenarlı şapka, bol siyah pantolon, koyu renk palto ve gömlek ve gümüş düğmeli yelekten oluşan bir kıyafet kuralı giymeleri gerekir. Ayakkabı olarak erkekler siyah kapalı blucher ayakkabı giyerler.

Roman giyimine dönük asimilasyon çabaları

II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da idama götürülen Roman erkekler, 1941

Günümüzde birçok bölgede, birinin Roman olarak tanımlanması olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Giyim gibi çeşitli kültürel göstergelerin en aza indirilmesi yoluyla Roman halkının Avrupa toplumuna asimile edilmesi için çok sayıda girişimde bulunulmuştur. Avrupa devletleri Roman kültürünü asimile etme veya ortadan kaldırma yönünde isteğe bağlı ve zorunlu girişimlerde bulundular. Porajmos ve Romanların kimliklerinin belirlenmesinin tehlikeli olabileceği aşırı zulüm olayları sırasında, birçok Roman kültürel kıyafetlerini terk etmek zorunda kaldı. Ancak Avrupa devletlerinin Roman kültürünü, Roman kıyafetlerini de içeren Roman kültürünü şeytanlaştırma ve yasaklama çabalarına rağmen, Roman halkı bugün bile asimile olmaya direnmeye devam etmektedir.

Bohemyanizm gibi hareketler nedeniyle, birçok Roman olmayan insan Roman gibi giyinmeye başladı. Helen Graham bu eğilimin sorunlu doğasını şöyle açıklamaktadır: "Instagram etiketleriyle ilgili sorun, Roman olmayan kişilerin hiçbir ciddi sonuçla karşılaşmadan bir günlüğüne "Çingene kıyafeti" giyebilirken, gerçek bir Roman, geleneksel kıyafetler veya buna benzer bir şey giydiğinde, tepki acımasız olabilmektedir."

Galeri

• 
  Romanya'da Çingene bir anne
• 
  Fransa'daki Çingene halkı
• 
  Geleneksel kıyafetlerle Polonya romanları
• 
  Kuzey Kafkasya'da bir Roman erkek, Rusya
• 
  Galler'de geleneksel kıyafetli Galli Roman kadınları
• 
  Roman bir kadın, Macaristan
• 
  İngiltere'deki Appleby At Fuarı'ndaki Roman erkekler
• 
  Kakava şenliğinde geleneksel giysileri ile Türk Romanları
• 
  Türkiye'deki Roman erkekler
• 
  Çek Cumhuriyeti'ndeki Khamoro Roma Festivali'ndeki dansçılar
• 
  İngiltere'deki Roman ailesi
• 
  Bulgaristan'da bir düğünde Roman halkı
• 
  Roman falcı, Amerika Birleşik Devletleri