Türkiye'de muhafazakârlık
| Makale serilerinden |
 |
Türkiye'de muhafazakârlık, genel anlamdaki muhafazakârlık ideolojisinin Türkiye'de nasıl anlaşıldığını ifade etmektedir.
İdeoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye'deki muhafazakârlık anlayışı dönem dönem farklı ideoloji ve görüşlerle birlikte de var olmuştur ve esas olarak sağcılık ile eş anlamlı olarak değerlendirilmektedir. Bu genel kanıyı eleştiren İdris Küçükömer gibi isimler ise Türkiye'de sağ olarak anılan çizginin aslında sol olarak isimlendirilmesi gerektiğini öne sürmektedir.[1] Muhafazakârlığın birlikte yaşam alanı bulduğu görüşler ve ideolojiler arasında İslami demokrasi, İslamcılık ve milliyetçilik yer almaktadır. Bunun neticesinde muhafazakâr demokrasi gibi kavramlar ortaya çıkmıştır ve çeşitli muhafazakâr partiler bu etiketi benimsemiştir.[2] Milliyetçilik, İslamcılık ve muhafazakârlığın iç içe geçtiği anlayış ise "Türk tipi muhafazakârlık" olarak ele alınmaktadır.[3]
Muhafazakâr siyaset
[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye'de özellikle Demokrat Parti ile başlayıp 1980 Askeri Darbesi sonrasında Anavatan Partisi ve Refah Partisi ile devam ettirilen ve Adalet ve Kalkınma Partisinin devamcısı olduğunu öne sürdüğü çizgi İslami muhafazakâr anlayışın siyaseten kendini yakın gördüğü tarihsel arka plandır. Türkiye'deki muhafazakâr anlayışın Kemalizm karşıtlığı üzerinden kendini tanımladığı da öne sürülmektedir.[4] Bunun yanı sıra Türkiye'deki muhafazakârlık anlayışının İslamcılık ve milliyetçilik ile fazla iç içe geçmiş olmasından dolayı bağımsız bir görüş olamadığı da söylenebilir.[5] Türkiye'deki muhafazakâr liderlerin giderek otoriter bir anlayışa savrulduğu öne sürülmektedir.[6] Türkiye'deki muhafazakârların tartıştığı ve savunduğu konular arasında ahlaki ve toplumsal yapının gidişatı, kültürel mirasın korunması, geleneğin ihyası, Batı merkezli anlayışların reddi veya nasıl topluma adapte edileceği sorgulaması, İslam'ın Türkiye toplumundaki yeri ve önemi, Osmanlı kültürü ve mirasına bakış ile Kemalist dönemin yanlışlarının düzeltilmesi gibi konular yer almaktadır.[7]
Toplumda muhafazakârlık
[değiştir | kaynağı değiştir]2006 yılında kendisini "muhafazakâr değil" olarak tanımlayanların oranı %12,6 iken bu oran 2012'de %8,6'ya gerilemiştir.[8] Son araştırmalarda kendisini muhafazakâr olarak tanımlayanların oranının ise 2013'te %39,2 iken 2015 yılında %20,7'ye gerilediğini göstermektedir.[9]
Siyasi partiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adalet Partisi
- Adalet Partisi (2015)
- Adalet ve Kalkınma Partisi
- Anavatan Partisi
- Anavatan Partisi (2011)
- Büyük Birlik Partisi
- Demokrat Parti (1946)
- Demokrat Parti (2007)
- Demokrasi ve Atılım Partisi
- Yeniden Refah Partisi
- Doğru Yol Partisi
- Doğru Yol Partisi (2007)
- Fazilet Partisi
- Gelecek Partisi
- Halkın Sesi Partisi
- Hür Dava Partisi
- Islahatçı Demokrasi Partisi
- İYİ Parti
- Millet Partisi
- Millet Partisi (1992)
- Millet ve Adalet Partisi
- Millî Nizam Partisi
- Millî Selamet Partisi
- Milliyetçi Çalışma Partisi
- Milliyetçi Hareket Partisi
- Refah Partisi
- Saadet Partisi
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Nuray Mert - İdris Küçükömer ve Türkiye'de sağ-sol meselesi - Radikal - 05.06.2007". 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016.
- ^ "Turkey: from conservative democracy to popular authoritarianism | openDemocracy". opendemocracy.net. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016.
- ^ "Radikal - Türk tipi muhafazakârlığın 10 temel özelliği". 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016.
- ^ "Turkey's Liberals, Religious Conservatism, and Kemalism". turkeyanalyst.org. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016.
- ^ "The New York Times". nytimes.com. 29 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
- ^ "Turkey's Creeping Authoritarianism: Is the Resistance Enough?". huffingtonpost.com. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
- ^ Piri Medya. "Millet biziz, devlet biz - SERDAR TUNCER". yenisafak.com. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
- ^ "Conservatism in Turkey becomes more mainstream, survey shows - LOCAL". hurriyetdailynews.com. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.
- ^ "Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması – Kantitatif Araştırma Özeti" (PDF). TÜRKİYE ARAŞTIRMALARI MERKEZİ, Kadir Has Üniversitesi. 4 Şubat 2016. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016.