Tat Gıda
 | |
| Slogan |
|
|---|---|
| Tip | Anonim şirket |
| Menkul değer sembolü | BİST:TATGD TATKS (1993-2013) |
| Kuruluş | 27 Ağustos 1967) |
| Kurucu | Vehbi Koç |
| Genel merkezi | , |
| Önemli kişiler | Evren Albaş (Genel Müdür) Semahat Arsel (Yönetim Kurulu Başkanı)[1] |
| Ürün | Domates sosu, ketçap, hazır yemek, mayonez, salça İşlenmiş et ürünleri |
| Gelir |  5,8 Milyar ₺ (2023) |
| Net gelir |  476,5 Milyon ₺ (2023) |
| Sahibi | Memişoğlu Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti.: %49,04 Halka Açık: %41,41 Diğer: %9,55[2] |
| Çalışan sayısı | 448 (2023) |
| Web sitesi | tatgida.com.tr |
Tat Gıda veya eski adıyla Tat Konserve 1967 yılında Koç Holding tarafından Bursa'da kurulan[3] gıda şirketidir.
Hâlen Bursa'nın Mustafakemalpaşa ve Karacabey ilçeleri ile İzmir'in Torbalı ilçesinde bulunan tesislerinde salça, ketçap, mayonez, domates ürünleri, sebze konservesi üretimi gerçekleştirmektedir.[4]
Tat Gıda Sanayi A.Ş'nin 3 üretim tesisi bulunmaktadır. Domatesli ürünler, hazır yemek ve konserve üretimi Bursa Mustafakemalpaşa, Karacabey ve İzmir Torbalı'da yapılmaktadır.
Tat Konserve, 15 Kasım 2013 tarihinde Tat Gıda ismini almıştır.[5]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Vehbi Koç Tat Konserve'yi kurmadan önce, 1950 yılında Hatay'da kendisine teneke kutu içinde ikram edilen portakal suyu konsantresinin İsrail'den geldiğini öğrenince İsrail'e gezi düzenledi ve burada gıda meyve suyu üreticisi Leon Bejerano ile tanıştı. Bejerano'yu Türkiye'ye davet ederek kendisini Antalya'dan Hatay'a kadar gezdirdi ve burada bir narenciye fabrikası kurmayı teklif etti. Ancak Bejerano, meyve ağaçlarının geniş bir alana yayıldığı ve mâliyeti karşılamayacağı gerekçesiyle teklifi reddetti. Bejerano daha sonra Bursa'ya yaptığı ziyaretin ardından domatesin bu iş için daha uygun olduğunu iletti ve iki yıl içinde hazırlıklar tamamlandı. Son adım olarak domates konservesinin ihracı için ambalaj, konserve kutusu ve şeker fiyatı konusunda hükûmetten teşvik istendi. Hükûmet bu talebi reddetti ve Koç'a meyve-sebze işleri ile uğraşmamasını tavsiye etti. Bu karardan sonra Bejerano, ortaklıktan vazgeçti. Vehbi Koç uzun bir süre bu iş için yabancı ortaklar aradıysa da bulamadı.[6]
1965 yılında Amerikalı bir şirketin ve İsviçreli Migros'un teknik destek vermeyi kabul etmesiyle fabrikanın kurulmasına karar verildi. Portekiz'den getirilen tohumlar ile 2 yıl boyunca denemeler yapıldı. Başarılı denemeler sonucunda Koç Grubu'nun %65,8, Türkiye Şeker Fabrikaları'nın %25, Şeker Sigorta'nın %4,2 ve Migros'un %5 oranındaki ortaklığıyla Tat Konserve ve Sanayii A.Ş. kuruldu.[6][7][8]
27 Ağustos 1967 tarihinde Vehbi Koç'un Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde açtığı fabrika üretime başladı.[9]
Mart 1986'da Japon Kagome ve Sumitomo şirketleri Tat Konserve'ye ortak oldu.[10]
Vehbi Koç'un vefatı üzerine Mart 1996'da Tat Konserve'nin Yönetim Kurulu Başkanı Suna Kıraç oldu. Kıraç görevini 2003 yılına kadar sürdürdü.
Şirket hisseleri 9 Ağustos 1993 tarihinde halka açılarak İMKB'de TATKS koduyla işlem görmeye başladı. Aralık 2013'te şirketin borsadaki kodu TATGD olarak değiştirildi.
Maret, SEK Süt ve Pastavilla 25 Haziran 2003'te Tat Konserve A.Ş.'nin çatısı altında birleştirildi ve bu şirketler Tat Konserve'nin markaları olarak üretim yapmaya devam etti.[11]
Süt ve süt ürünleri üretimi yapan SEK, Çallı Gıda'ya 240 milyon TL'ye 06.01.2021 tarihinde satılmıştır.[12]
Makarna üretimi yapan Pastavilla, Kartal ve Lunch & Dinner markaları Durum Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ne satılmıştır.
Koç Holding'in sahip olduğu hisselerin Memişoğlu Tarım Ürünleri (TAT Bakliyat) firmasına satıldığı 8 Ocak 2024 tarihinde açıklanmıştır.[13]
Tesisler
[değiştir | kaynağı değiştir]Mustafakemalpaşa Fabrikası
[değiştir | kaynağı değiştir]Tat Konserve'nin ilk domates fabrikası 1967'de Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde faaliyete geçti.
Karacabey Fabrikası
[değiştir | kaynağı değiştir]1977 yılında Bursa'nın Karacabey ilçesinde üretim yapan Beytaş Karacabey Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ortak olunması ve 1983'te tamamen satın alınmasıyla Karacabey Fabrikası Tat Konserve'nin parçası hâline geldi.
Torbalı Fabrikası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım 1989'da Dosan Konserve'ye ait Bursa'nın Yenişehir ilçesindeki fabrika satın alındı. Temmuz 2007'de bu fabrika, mâliyetleri yükseldiği ve verimsiz hâle geldiği için İzmir'in Torbalı ilçesine taşındı.[14]
Markaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yönetim Kurulu". tatgida.com.tr. Tat Gıda. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020.
- ^ "Ortaklık Yapısı". tatgida.com.tr. Tat Gıda. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020.
- ^ "Tat Hakkında | Tat". www.tat.com.tr. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.
- ^ "Tarihçe". tatkonserve. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2013.
- ^ "Borsa İstanbul A.Ş. Duyurusu". kap.org.tr. Kamuoyu Aydınlatma Platformu. 15 Kasım 2013. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ a b Tüzün, Gürel, (Ed.) (2022). Vehbi Koç Anlatıyor: Bir Derleme (4 bas.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ss. 229-233. ISBN 978-975-08-4160-6.
- ^ Kürkçüoğlu, Feza. "50 Yıldır Bitmeyen Domates Tutkusu" (PDF). tat.com.tr. Tat Gıda. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
- ^ "İlklere Atılan İmza". vehbikoc.com.tr. Vehbi Koç Vakfı. 6 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
- ^ "Mustafakemalpaşa Hakkında". mkptso.org.tr. Mustafakemalpaşa Ticaret ve Sanayi Odası. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020.
- ^ "Tat Konserve'de Japon parmağı". Hürriyet. 30 Mart 1998. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Maret, Pastavilla, Sek Süt, Tat Konserve çatısında birleşti..." Milliyet. 25 Haziran 2003. 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "KAP". www.kap.org.tr. 6 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ "Koç Holding'den Tat Gıda satışı açıklaması". BloombergHT. 8 Ocak 2024. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2024.
- ^ "Tat Konserve Torbalı İşletmesi Açıldı". Haberler.com. İHA. 18 Temmuz 2007. 21 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Tat". 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.