Tularemi
Tularemi, kemirgenlerde (tavşan, fare, sincap vb.) öldürücü nitelikte olan bu hastalığın etkeni Francisella tularensis'tir (Pasteurella tularensis). Hastalık hayvanlardan doğrudan temasla geçebildiği gibi sinek ve kenelerle de taşınabilir. Kuluçka devresi, üç gündür. Türkiye'de Emen-Beyşehir ve Yukarçiğil-Ilgın (Konya) endemik bölgelerdir.
Belirtileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Belirtileri aniden yükselen ateş, baş ağrısı, kırıklık, bulantı, kusma ve ishaldir. Türkiye'de en sık kontamine sularla bulaştığından, orofaringel tularemi ve buna bağlı olarak boğaz ağrısı, ateş, yutkunma zorluğu ve sonrasında hassas servikal lenfadenopati gözlenir. Zamanında tedavi edilmeyen lenfadenopatiler süpüre olur. Bu nedenle, tedaviye erkenden başlanması kritik öneme sahiptir. Ülkemizdeki kökenlerde antibiyotik direnci önemli bir problem değildir. Ancak bakteri yapısı itibarıyla beta laktamlara dirençlidir
Süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Hastalık yeri tespit edilemeyen genel mikroplanmalara sebep olabileceği gibi, deride, gözde, akciğerlerde ve sindirim yolunda da yerleşebilir. Dış tularemide bulaşmanın başladığı yerler eller, gözler ve ağızdır. Buralarda önce küçük bir kabarcık oluşur, sonra ur şeklinde büyüyerek parçalanır. Bulaşma yeri nedeniyle bu bölgelerdeki lenf bezleri şişer ve ağrır. İç tularemi ise, akciğer tüberkülozu ya da bağırsak nezlesine benzeyen bir seyir izler. Böylece, vücuttaki tüm lenf bezleri şişip ağrıyabilir. Ateş durumu çok değişkendir. Çoğu kez kızamığa benzer deri döküntüleri ateşi izler. Tedavi edilmeyen hastalık 2-4 hafta sürer. En sık görülen yan etkisi lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır.
Tedavisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ölüm oranı ilaç tedavisi sebebiyle oldukça düşüktür. Nekahet kimi zaman aylar sürer. Antibiyotikler aracılığıyla hastalığın tedavisinde büyük aşamalar sağlandı. Lenf bezleri iltihaplanmışsa cerrahi tedavi dahi gerekebilir. Seçilecek ilaç streptomisindir.[1] Ayrıca gentamisin ile 10 gün, tetrasiklin-sınıfı ilaçlar örneğin doksisiklin ile 2-3 hafta tedavi verilebilir,[2] chloramphenicol ya da kinolon grubu ilaçlar da kullanılabilir. Atenüe canlı bir aşısı mevcuttur ancak sadece yüksek risk grubunda kullanılmaktadır
Korunma yolları
[değiştir | kaynağı değiştir]Hastalık ve ölüm halinde sağlık kuruluşlarına bilgi verilmesi gereklidir. Salgın durumlarında hastalık yapan hayvanların yok edilmeleri zorunludur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Enderlin G, Morales L, Jacobs RF, Cross JT (Temmuz 1994). "Streptomycin and alternative agents for the treatment of tularemia: review of the literature". Clin. Infect. Dis. 19 (1). ss. 42-7. doi:10.1093/clinids/19.1.42. PMID 7948556.
- ^ "Tularemi". 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- [1] Şaban Gürcan, Muzaffer Eskiocak, Gamze Varol, Cem Uzun, Müşerref Tatman-Otkun, Nermin Şakru, Aynur Karadenizli, Çiğdem Karagöl ve Metin Otkun, Trakya Bölgesinde 60 Yıl Sonra Ortaya Çıkan Tularemi
- CDC Emergency Preparedness and Response index for tularemia
- BioHealthBase Bioinformatics Resource Center17 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Database of Francisella tularensis sequences and related information.
- Soviet Army used 'rat weapon' during WWII
- Health Officials Vigilant for Illness After Sensors Detect Bacteria on Mall Agent Found as Protests Drew Thousands of Visitors8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Petula Dvorak Washington Post 2 Ekim 2005
- Test Results Cited in Delay of Mall Alert CDC Explains Why Local Officials Weren't Told for Days About Bacterium Detection26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Susan Levine and Sari Horwitz Washington Post 5 Ekim 2005
- Detailed CIDRAP overview of tularemia, including fatality statistics1 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
