Çallı, Kağızman
| Çallı | |
|---|---|
 | |
 Kars'ın konumu | |
  Çallı Çallı'nın Kars'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Kars |
| İlçe | Kağızman |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1532 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 646 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0474 |
| İl plaka kodu | 36 |
| Posta kodu | 36700 |
Çallı, Kars ilinin Kağızman ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çallı köyünün eski adı Har'dır. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında "Har" (Харъ) olarak geçer.[4] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de "Har" (خار) şeklinde yazılmıştır.[5]
Har köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterindeki kayda göre Kars sancağının Kağızman kazasına bağlıydı. Askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit edildiği söz konusu nüfus sayımında köydeki 20 hanede 54 Hristiyan erkek yazılmıştır. Köyün toplam nüfusunun ise erkek sayısının yaklaşık iki katı kadar olduğu söylenebilir.[6]
Har köyü, 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Kağızman sancağının Kağızman kazasına (uçastok) bağlı Kars (Kers) nahiyesinin (Карсский маркяз) 10 köyünden biriydi. Köydeki 55 hanede, 202'si erkek ve 180'i kadın olmak üzere, 382 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Ermenilerden oluşuyordu.[7] Rus idaresi sırasında köyün nüfusu 1896'da 535 kişi, 1906'da da 680 kişi olarak tespit edilmiştir.[8]
Har, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetine bağlı Kağızman kazası merkez nahiyesinin bir köyüydü. Merkez nahiyesi ise, 37 köyü kapsıyordu.[9] 1940 genel nüfus sayımında "Har" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 388 kişiden oluşuyordu.[10] Har Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Çallı olarak değiştirilmiştir. Çallı köyünde 1965 yılında 545 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 149 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Köyün eski adı 1902 yılı kayıtlarında Xar olarak geçmektedir.[12]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Kars il merkezine 60 km, Kağızman ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 646[2] |
| 2021 | 678[2] |
| 2020 | 680[2] |
| 2019 | 690[2] |
| 2018 | 680[2] |
| 2017 | 688[2] |
| 2016 | 673[2] |
| 2015 | 664[2] |
| 2014 | 644[2] |
| 2013 | 652[2] |
| 2012 | 617[2] |
| 2011 | 620[2] |
| 2010 | 612[2] |
| 2009 | 588[2] |
| 2008 | 588[2] |
| 2007 | 589[2] |
| 2000 | 526[14] |
| 1990 | 606[15] |
| 1985 | 781[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Calli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Kağızman Çallı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 552". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 768.
- ^ Ersin Doğantekin, "1251/1835 Tarihli Nüfus Defterine Göre Kağızman Nüfusu", Geçmişten Geleceğe Her Yönüyle Kağızman Sempozyumu, Ankara, 2012
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 552". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 116, ISBN 9786052100271.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 768.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1940). "1940 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1965). "1965 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Çallı Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.