Camuşlu, Kağızman
| Camuşlu | |
|---|---|
 | |
 Kars'ın konumu | |
  Camuşlu Camuşlu'nun Kars'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Kars |
| İlçe | Kağızman |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1623 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 450 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0474 |
| İl plaka kodu | 36 |
| Posta kodu | 36700 |
Camuşlu, Kars ilinin Kağızman ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Camuşlu köyünün adı 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde "Camuşli" (جاموشلی) olarak geçer.[4] 1886 tarihli Rus nüfus sayımında da "Camuşli" (Джамушлы) şeklinde yazılmıştır.[5]
Kağızman ilçe merkezi çevresinde en eski yerleşim izlerine ilçe merkezinin kuzeydoğusundaki Camuşlu köyü çevresinde rastlanmaktadır. Bu alanda Alt Paleolitik döneme ait volkanik malzemelerden yapılmış devrinin özelliklerini taşıyan araç gereçler ve çeşitli kaya resimleri bulunmuştur.[6]
Camuşlu köyü, Osmanlı nüfus defterine göre Kars sancağının Kağızman kazasına bağlıydı. Kars sancağı ise, 1574 tarihli Osmanlı icmal defterine göre Gürcistan Vilayeti içinde yer alıyordu. Camuşli köyünde 1835 yılında 39'u Müslüman ve 2'si Hristiyan olmak üzere 41 hane bulunuyordu. Köyde yaşayan toplam erkek sayısı 141 idi. Askere alma ve vergi belirleme amacıyla yapılan söz konusu nüfus tespitinde sadece erkek nüfusu tespit ediliyordu. Buna bağlı olarak köyün toplam nüfusunun erkek sayısının iki katı kadar olduğu söylenebilir.[7][8][9]
Camuşli köyü, 1886 tarihli nüfus sayımında Kağızman sancağının Kağızman kazasına (uçastok) bağlı Camuşli nahiyesinin (Джамушлинский маркяз) 14 köyünden biriydi. Ancak bu nahiyenin idari merkezi Camuşli köyü değil, Kara Kala köyü idi. Bu sırada Camuşli köyünün nüfusu, 159'u erkek ve 151'i kadın olmak üzere, 47 hanede yaşayan 310 kişiden oluşuyordu. Köydeki 1 hane Ermeni, 36 hane Türk olarak yazılmıştır.[10] Rus idaresi sırasında köyün nüfusu 1896'da 371 kişi, 1906'da 530 kişi olarak belirlenmiştir.[11]
Camuşli, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Camuşli" (جاموشلی) adıyla Kars vilayetinin Kağızman kazasına bağlı Kötek nahiyesinin bir köyüydü. Kötek nahiyesi ise, 25 köyü kapsıyordu.[12] 1940 genel nüfus sayımında "Camuşlu" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 673 kişiden oluşuyordu.[13] 1965 yılında köyde 1.031 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 382 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Kars il merkezine 39 km, Kağızman ilçe merkezine 24 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyde 1886 yılında 308 Türk ve 2 Ermeni yaşamaktaydı.[16]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 450[2] |
| 2021 | 472[2] |
| 2020 | 496[2] |
| 2019 | 499[2] |
| 2018 | 543[2] |
| 2017 | 521[2] |
| 2016 | 530[2] |
| 2015 | 589[2] |
| 2014 | 611[2] |
| 2013 | 663[2] |
| 2012 | 683[2] |
| 2011 | 724[2] |
| 2010 | 755[2] |
| 2009 | 762[2] |
| 2008 | 752[2] |
| 2007 | 765[2] |
| 2000 | 773[17] |
| 1990 | 948[18] |
| 1985 | 1.159[19] |
| 1886 | 310[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Camuslu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Kağızman Camuşlu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Aysel Güneş, "2782 Numaralı Kars Vilayeti Kağızman Sancağı Kağızman Kasabası ve Geçvan Kazası Müslim Nüfus Defterinin Transkripsiyon ve Değerlendirmesi", 2020, Bitlis, s. 225
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 525". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Demir, Mucip (2019). "Kağızman İlçe Merkezinde Yerleşimin Yatay Yönlü Gelişimi ve Fonksiyonel Arazi Kullanımı" (PDF). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24. kafkas.edu.tr. s. 292. 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)21 Şubat 2020.
- ^ Yücel Öztürk, "527 numaralı Küçük Ardahan ve Kars livaları timar icmal defteri", 1992, s. VII. 20 Eylül 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Aysel Güneş, "2782 Numaralı Kars Vilayeti Kağızman Sancağı Kağızman Kasabası ve Geçvan Kazası Müslim Nüfus Defterinin Transkripsiyon ve Değerlendirmesi", 2020, Bitlis, s. 225
- ^ Ersin Doğantekin, "1251/1835 Tarihli Nüfus Defterine Göre Kağızman Nüfusu", Geçmişten Geleceğe Her Yönüyle Kağızman Sempozyumu, Ankara, 2012
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 525". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 116, ISBN 9786052100271.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 770.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1940). "1940 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1965). "1965 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022.
- ^ "Camuşlu Köyü". YerelNet.org.tr. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "КАГЫЗМАНСКИЙ УЧАСТОК (1886 г.)" (Rusça). ethno-kavkaz.narod.ru. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.