Görecek, Kağızman
| Görecek | |
|---|---|
 | |
 Kars'ın konumu | |
  Görecek Görecek'in Kars'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Kars |
| İlçe | Kağızman |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 56 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0474 |
| İl plaka kodu | 36 |
| Posta kodu | 36700 |
Görecek, Kars ilinin Kağızman ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Görecek köyünün eski adı Manavas'tır. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde "Manavas" (Манавасъ) olarak geçer.[4] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de "Manavas" (ماناواص) şeklinde yazılmıştır.[5]
Manavas köyü, 1886 tarihli nüfus sayımında Kağızman sancağının Kağızman kazasına (uçastok) bağlı Karavank nahiyesinin (Караванкский маркяз) 8 köyünden biriydi. Köydeki 13 hanede, 43' erkek ve 48'i kadın olmak üzere, 91 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Kürtlerden oluşuyordu.[6] Rus idaresi sırasında köyün nüfusunun 1896'da 126 kişi, 1906'da 185 kişi olarak kaydedilmiş olması, köye yeni bir Kürt nüfusunun yerleştirilmiş olduğunu göstermektedir.[7]
Manavas köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Kağızman kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[8] 1940 genel nüfus sayımında "Manavans" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 124 kişiden oluşuyordu.[9] 1906 yılındaki tespitle kıyaslandığında köyün nüfusunun düşmüş olduğu görülmektedir. Manavas Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Görecek olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 yılında Görecek köyünde 299 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 25 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Köyün eski adı, 1918 yılı kayıtlarında Ermenice kökenli "Manavaz", 1928 yılı kayıtlarında ise Manavas olarak geçmektedir.[12]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Kars il merkezine 85 km, Kağızman ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyde 1886 yılında 91 Kürt yaşamaktaydı.[14]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 56[2] |
| 2021 | 60[2] |
| 2020 | 47[2] |
| 2019 | 53[2] |
| 2018 | 102[2] |
| 2017 | 30[2] |
| 2016 | 36[2] |
| 2015 | 33[2] |
| 2014 | 48[2] |
| 2013 | 68[2] |
| 2012 | 63[2] |
| 2011 | 62[2] |
| 2010 | 76[2] |
| 2009 | 55[2] |
| 2008 | 63[2] |
| 2007 | 52[2] |
| 1990 | 51[15] |
| 1985 | 164[16] |
| 1886 | 91[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Gorecek, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Kağızman Görecek Köy Nüfusu". Nufusune.com. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 538". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 768.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 538". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 116, ISBN 9786052100271.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 768.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1940). "1940 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 718". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1965). "1965 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Görecek Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "КАГЫЗМАНСКИЙ УЧАСТОК (1886 г.)" (Rusça). ethno-kavkaz.narod.ru. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.