Akören, Kağızman
| Akören | |
|---|---|
 | |
 Kars'ın konumu | |
  Akören Akören'in Kars'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Kars |
| İlçe | Kağızman |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 958 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0474 |
| İl plaka kodu | 36 |
| Posta kodu | 36700 |
Akören, Kars ilinin Kağızman ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Akören köyün eski adı Ağviran veya Ağveran'dır. Akviran anlamındaki bu isim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında "Agveran" (Агверанъ) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Ağviran" (آغویران) şeklinde geçer.[4][5]
Ağviran köyü, 1886 tarihli nüfus sayımında Kağızman sancağının Kağızman kazasına (uçastok) bağlı Camuşli nahiyesinin (Джамушлинский маркяз) 14 köyünden biriydi. Köydeki 30 hanede, 107'si erkek ve 115'i kadın olmak üzere, 222 kişi yaşıyor ve nüfusun tamamı Kürtlerden oluşuyordu.[6] Rus idaresi sırasında köyün nüfusu 1896'da 294 kişi, 1906'da da 411 kişi olarak belirlenmiştir..[7]
Ağviran veya Ağveran, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Ağviran" (آغویران) olarak geçer; ancak bu yer adının Osmanlıca yazılışı söz konusu kaynakta "Agoyran" şeklinde okunmuştur. Bu sırada bu yerleşim merkezi, Kars vilayetinin Kağızman kazasına bağlı Kötek nahiyesinin bir köyüydü. Kötek nahiyesi ise, 25 köyü kapsıyordu.[8] 1940 genel nüfus sayımında da "Ağveran" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 622 kişiden oluşuyordu.[9] Ağviran veya Ağveran adı, 1959 yılında Akören şeklinde değiştirilmiştir. Akören köyünde 1965 yılında 841 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 200 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
Köyün eski adı 1928 yılı kayıtlarında Ağviran olarak geçmektedir.[11]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Kars il merkezine 96 km, Kağızman ilçe merkezine 23 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyde 1886 yılında 222 Kürt yaşamaktaydı.[13]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 958[2] |
| 2021 | 998[2] |
| 2020 | 1.084[2] |
| 2019 | 1.079[2] |
| 2018 | 1.099[2] |
| 2017 | 1.078[2] |
| 2016 | 1.099[2] |
| 2015 | 1.110[2] |
| 2014 | 1.119[2] |
| 2013 | 1.178[2] |
| 2012 | 1.176[2] |
| 2011 | 1.198[2] |
| 2010 | 1.184[2] |
| 2009 | 1.156[2] |
| 2008 | 1.070[2] |
| 2007 | 841[2] |
| 2000 | 818[14] |
| 1990 | 726[15] |
| 1985 | 695[16] |
| 1886 | 222[13] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Akoren, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Kağızman Akören Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 521". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 769.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 521". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 116, ISBN 9786052100271.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 769.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1940). "1940 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1965). "1965 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Akören Köyü". YerelNet.org.tr. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "КАГЫЗМАНСКИЙ УЧАСТОК (1886 г.)" (Rusça). ethno-kavkaz.narod.ru. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.