Akyayla, Kağızman
| Akyayla | |
|---|---|
 | |
 Kars'ın konumu | |
  Akyayla Akyayla'nın Kars'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Kars |
| İlçe | Kağızman |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2382 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 253 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0474 |
| İl plaka kodu | 36 |
| Posta kodu | 36700 |
Akyayla, Kars ilinin Kağızman ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Akyayla köyünün eski adı Kızılöküz'dür.[4] Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında "Kızıl-öküz" (Кизил-окюзъ) şeklinde geçer. Bu tarihte bu yerleşim merkezi, Kağızman sancağının Kağızman kazasına (uçastok) bağlı Kars (Kers) nahiyesinin 10 köyünden biriydi. Köydeki 15 hanede, 58'i erkek ve 67'si kadın olmak üzere, 125 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Kürtlerden oluşuyordu.[5] Rus idaresi sırasında köyün nüfusu 1896'da 162 kişiye, 1906'da da 203 kişiye yükselmişti.[6]
Kızılöküz köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Kızıl Öküz" (قیزیل اوكوز) şeklinde geçer. Bu tarihte bu yerleşim merkezi, Kars vilayetinin Kağızman kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[7] 1940 genel nüfus sayımında "Kızılöküz" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 240 kişiden oluşuyordu.[8] "İltibasa yol açtığı" gerekçesiyle Kızılöküz adı 1959 yılında Akyayla olarak değiştirilmiştir.[9] 1965 yılında Akyayla köyünde 516 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 23 kişi okuma yazma biliyordu.[4]
Köyün eski adı 1928 yılı kayıtlarında Kızılöküz olarak geçmektedir.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Kars il merkezine 103 km, Kağızman ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır.[11]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyde 1886 yılında 125 Kürt yaşamaktaydı.[12]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 253[2] |
| 2021 | 268[2] |
| 2020 | 261[2] |
| 2019 | 271[2] |
| 2018 | 260[2] |
| 2017 | 278[2] |
| 2016 | 288[2] |
| 2015 | 290[2] |
| 2014 | 290[2] |
| 2013 | 305[2] |
| 2012 | 302[2] |
| 2011 | 307[2] |
| 2010 | 300[2] |
| 2009 | 332[2] |
| 2008 | 338[2] |
| 2007 | 322[2] |
| 2000 | 300[13] |
| 1990 | 343[14] |
| 1985 | 349[15] |
| 1886 | 125[12] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Akyayla, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Kağızman Akyayla Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1965). "1965 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 548". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 116, ISBN 9786052100271.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 768.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1940). "1940 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 702". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Akyayla Köyü". YerelNet.org.tr. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ a b "КАГЫЗМАНСКИЙ УЧАСТОК (1886 г.)" (Rusça). ethno-kavkaz.narod.ru. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.