Eklem bacaklılar

Eklem bacaklılar
Yaşadığı dönem aralığı: 540-0 myö
Fanerozoyik-Günümüz
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Eklem bacaklılar; Yaşadığı dönem aralığı: 540-0 myö; Fanerozoyik-Günümüz PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia
Şube:	Arthropoda; Gravenhorst, 1843
Alt şubeler ve Sınıflar
	Takım †Radiodonta; Sınıf †Megacheira (muhtemelen parafiletik); Alt şube Trilobitomorpha Trilobita; ; Alt şube Chelicerata Merostomata; Arachnida - örümceğimsiler; Pantopoda - deniz örümcekleri; ; Alt şube Crustacea - Kabuklular Branchiopoda - dallı bacaklılar; Remipedia; Cephalocarida; Maxillopoda; Ostracoda; Malacostraca; ; Alt şube Myriapoda - çok bacaklılar Chilopoda - çıyanlar; Diplopoda - kırkayaklar; Pauropoda; Symphyla; ; Alt şube Hexapoda - Altı ayaklar Insecta - Böcekler; ; Takım Diplura; Takım Collembola; Takım Protura;

Eklem bacaklılar ya da Arthropoda, omurgasızların en büyük şubesidir.

Arthropoda (arthros: eklem, podos: ayak), "eklemli ayaklılar" anlamına gelmektedir.^[3] Vücutları; baş (caput veya cephalo), göğüs (thorax) ve karın (abdomen) olmak üzere üç bölgeden meydana gelir. Her bölge çeşitli sayıda segmentten (parçadan) ibarettir. Vücudun her bir segmenti esnek bir deriyle birbirine bağlanmıştır. Vücut yüzeyi, sert bir madde olan kitinden meydana gelen bir dış iskeletle örtülüdür. Kitin, dış epitelin salgısıdır ve hayvanların büyümesi için zaman zaman değiştirilerek atılır. Ekstremiteler (bacak, kanat, duyarga ve ağız parçaları gibi hareket edebilen çıkıntılar) daima eklemli parçalardan meydana gelmiştir. Sindirim sistemi ön, orta ve arka bağırsak olmak üzere üç bölümden ve bunların çeşitli kalınlıktaki kısımlarından meydana gelir. Kan dolaşımı açıktır. Kan oksijen taşımayıp, besin maddeleri, artık maddeler ve hormonları taşır. Dolaşım sistemi, sırtta bir yürek ve ana damardan meydana gelir. Bazılarında sırt damarından kollar da çıkar. Sinir sistemi, birbirine bağlantısı bulunan gonglion adı verilen boğumlardan ibarettir.

Ayrı eşeylidirler. Karada, havada ve suda yaşarlar. İnce derililer vücut yüzeyiyle, sudakiler solungaçla, karadakiler de trakealarla (borular sistemi) solunum yaparlar.

Yaklaşık 800.000 kadar türü bulunmaktadır.^[4]

Duyarga

Eklem bacaklılar şubesinin altı bacaklılar (Hexapoda), çok bacaklılar (Myriapoda), kabuklular (Crustacea) ve soyu tükenmiş trilobitler (Trilobitomorpha) alt şubelerinde görülen, duyu organı olarak gelişmiş hareketli baş uzantısı olan duyargalar, diğer alt şubesi olan ve akrep, kene ve örümceklerin yer aldığı keliserliler (Chelicerata) alt şubesinde yoktur. Kabuklularda iki çift, diğer gruplarda bir çift duyarga bulunur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Martínez-Muñoz, Carlos A. (Mayıs 2023). "The correct authorship of Arthropoda—A reappraisal". Integrative Systematics: Stuttgart Contributions to Natural History. 6 (1): 1-8. doi:10.18476/2023.472723. ISSN 2628-2380. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi18 Kasım 2023.
^ Telford MJ, Bourlat SJ, Economou A, Papillon D, Rota-Stabelli O (Nisan 2008). "The evolution of the Ecdysozoa". Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 363 (1496). ss. 1529–37. doi:10.1098/rstb.2007.2243. PMC 2614232 . PMID 18192181.
^ "arthropod | Definition, Examples, Characteristics, Classes, Groups, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
^ "Arthropoda - crustaceans, insects | Wildlife Journal Junior". nhpbs.org. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Eklem bacaklılar ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

[1] Martínez-Muñoz, Carlos A. (Mayıs 2023). "The correct authorship of Arthropoda—A reappraisal". Integrative Systematics: Stuttgart Contributions to Natural History. 6 (1): 1-8. doi:10.18476/2023.472723. ISSN 2628-2380. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi18 Kasım 2023.

[Arthropoda-kaynak-2] Telford MJ, Bourlat SJ, Economou A, Papillon D, Rota-Stabelli O (Nisan 2008). "The evolution of the Ecdysozoa". Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 363 (1496). ss. 1529–37. doi:10.1098/rstb.2007.2243. PMC 2614232 . PMID 18192181.

[3] "arthropod | Definition, Examples, Characteristics, Classes, Groups, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[4] "Arthropoda - crustaceans, insects | Wildlife Journal Junior". nhpbs.org. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Eklem bacaklılar
Trilobitomorpha	Trilobitler
Kabuklular	Branchiopoda - Remipedia - Cephalocarida - Maxillopoda - Ostracoda - Malacostraca
Keliserliler	Merostomata - Deniz örümcekleri - Örümceğimsiler - Örümceğimsiler
Çok bacaklılar	Chilopoda - Çıyanlar - Kırkayak - Pauropoda -Symphyla
Altı ayaklar	Böcek - Çatal kuyruklular - Sıçrar kuyruklular - Duyarga bacaklılar