Badem ezmesi
| Badem ezmesi | |
|---|---|
 | |
| Yaratıcısı | Endülüs mutfağı |
| Türü | Şekerleme |
Badem ezmesi, masapan, lauzinaj yabis[1] ya da marzipan, Şeker ve oğutulmuş bademden yapılır. Badem ezmesine yumurta, süt ve tereyağ ekleyerek frangipane adlı turta iç harcı elde edilir.[2][3] Özellikle İtalya ve Fransa'da yaygındır. Marzipanın kökeninin Arap ya da Fars kültürüne ait olduğu ve Batı'ya Türkler tarafından götürüldüğü sanılmaktadır.[4] Osmanlı mutfağında levzine çeşidi yapılmaktaydı.
Türkiye
[değiştir | kaynağı değiştir]Edirne Badem Ezmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihi, Osmanlı Saray Mutfağına dayanan Edirne Badem Ezmesi; Edirne'de yabani olarak yetişen sert kabuklu ve tombul olan Hacı Alibey (48-5) çeşidi bademlerin kurutularak öğütülmesi ve şerbetle karıştırılmasıyla elde edilir. Edirne'de yetişen ve periyodisiteye eğilimi yok denecek kadar az olan Hacı Alibey (48-5) çeşidi bademlerin randımanı %33-38, çift oranı %22-27 aralığındadır. Orta kuvvetli ağaçlar oluşturan Hacı Alibey (48-5) çeşidi erkenci olup iç badem uzunluğu 22–27 mm eni ise 10–15 mm'dir. Kabuklu badem ağırlığı 3-4 g, iç badem ağırlığı ise 1-1,5 g'dır. Edirne Badem Ezmesi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5][6]
Diyarbakır Badem Ezmesi / Diyarbakır Lebzüniyesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Diyarbakır badem ezmesi üretiminde şeker, badem içi ve su kullanılır. İsteğe bağlı olarak gül suyu, tarçın veya karanfil de kullanılabilir. Diyarbakır Badem Ezmesi / Diyarbakır Lebzüniyesi 11.10.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[7][8]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Oxford Companion to Sugar and Sweets (İngilizce). Oxford University Press. 1 Nisan 2015. ISBN 978-0-19-931361-7. 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2023.
- ^ "Many masks of marzipan". CS Monitor. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.
- ^ "In Germany, the Sugarplums Are Marzipan". The New York Times. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.
- ^ Adamson, s. 89
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38083[ölü/kırık bağlantı]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/63e6e892-f772-40f3-b51e-87c8b3ee86fc.pdf[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Coğrafi İşaret Platformu". 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
- ^ "Request Rejected" (PDF). 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
