Balâ
| Balâ | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Ankara |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Yusuf Turhan |
| • Belediye başkanı | Ahmet Buran (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2.830 km² |
| Rakım | 1.310 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 33.644 |
| • Yoğunluk | 8.4/km² |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 06720 |
| İl alan kodu | 0312 |
| İl plaka kodu | 06 |
Balâ, Ankara ilinin ilçesidir. İlin güneydoğusunda, Ankara şehir merkezine 70 km mesafededir.
Ankara'nın, Cumhuriyet döneminden önce kurulmuş en eski yerleşim yeridir. İlçeye 16. yüzyıldan itibaren Bozulus Türkmenleri ve Orta Anadolu Kürtleri yerleştirilmiş; 93 Harbi'nden sonra Kartal Dağı mevkiine Kafkas göçmenleri yerleşmiştir. İlçeye 35 km. mesafedeki Beynam Ormanları hem ilçenin hem de Ankara'nın en önemli mesire yerlerindendir.[1] Kesikköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali ilçe sınırları içinde bulunur.
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Ankara ilinin yüksek yaylarından birisi olan Kartal Yaylası üzerine kurulmuştur. Doğusunda Kırşehir'in Kaman, Kırıkkale'nin Karakeçili ilçeleri, batısında Ankara'nın Haymana ve Gölbaşı ilçeleri, güneyinde Şereflikoçhisar, kuzeyinde Elmadağ ilçesi ile çevrilidir.
İklimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yazları sıcak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçer. Yüksekliği nedeniyle kış aylarında Ankara ilinin en soğuk ilçelerindendir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik yerleşimler
[değiştir | kaynağı değiştir]Afşar Höyük, Balâ ilçesi Afşar mahallesinin merkezinde; doğal bir kayalık üzerine kuruludur. Demir Çağı'nda ve Roma döneminde iskân gördüğü tespit edilen olan Afşar Höyük, 2007'de 1. Derece Sit Alanı olarak tescil edilmiştir.[2]
Afşar Kasabası içindeki Yavaşlar Höyük, İlk-Orta ve Geç Tunç Çağı'nın tamamında iskân görmüş bir yerleşimdir; 2003 yılında alınan bir kararla 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiştir.[3]
Beynam mahallesinde bulunan Beynam Höyük'te, Kalkolitik ve İlk Tunç Çağı'ndan kalma seramikler ele geçmiştir. 1997'de 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiştir.[4]
İlçeye 25 km. uzaklıkta, Karaali mahallesi yakınındaki Roma döneminden kalma Tomu harabeleri ilçenin çevresindeki eski yerleşimlerden biridir.[5]
Bozulus Türkmenlerinin yerleşmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]16. yüzyılda Türkmenistan'daki Daşoğuz'dan Türkiye'ye gelen Bozulus Türkmenleri, Erzurum dağlarında yaylak, Aydın ovalarında kışlak olmak üzere konar göçer hayatı yaşamakta iken Osmanlı Devleti'nin 1690'da çıkardığı bir fermanla konargöçerleri yerleşmeye zorlaması üzerine, Bozulus Türkmenleri'ne bağlı Tabanlı aşireti mensupları Balâ havalisine yerleşmiştir. Böylece Balâ, 1690-1691'de dönemin aşiret reisi İmirzalıoğlu Şeyh Ali Mirza tarafından kuruldu.[5]
Bozulus Türkmenlerinin Aydın Beyliği Danişmentli Cemaati kolu, 1699'daki ikinci bir fermanla Aydın eyaletine bağlı Söke-Koçarlı havalisine gönderildi. Böylece Aşıkoğlu, Çatalören, Karadalak ve Üçem köyünün bir kısmı göç etti. Ancak bu köyler yerleşik düzene geçmedi ve bir kısmı 1820 yılında tekrar Balâ havalisine geldi.[5]
Orta Anadolu Kürtlerinin yerleşmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bala, Osmanlı İmparatorluğu'nun iskân ve nüfus düzenleme politikaları doğrultusunda 16. yüzyıldan itibaren Orta Anadolu Kürtlerinin yoğun biçimde yerleştirildiği ilçelerden biri oldu.[6][7][8] Kürt aşiretleri, ilçenin güneydoğusundan geçen Kızılırmak havzası boyunca ve kuzey kesimlerde bulunan toplam 18 köyde iskan edilmiştir.[9] Bu dağılım, Orta Anadolu'daki diğer Kürt topluluklarının mekânsal düzeni ile paraleldir ve bölgedeki tarihsel iskân politikaları ve coğrafi koşulların etkisiyle şekillenmiştir.[10][11][12]
Konar-göçer yapıya sahip aşiretlerin bir kısmı Balâ ve çevresinde kademeli olarak yerleşik hayata geçmiş;[8] böylece ilçe, bölgedeki Kürt aşiretlerinin kültürel, sosyal ve ekonomik varlığının merkezlerinden biri hâline gelmiştir.[6][7] Balâ Kürtleri, Kürtçenin Kurmancî lehçesini konuşmaktadır ve Sünni-Hanefi mezhebine bağlıdır. Tarihsel olarak Heciban, Bilikan, Atmani, Terikan ve Direjan aşiretlerine mensupturlar. Günümüzde aşiret yapısı, geçmişteki toplumsal önemini büyük ölçüde kaybetmiş olmakla birlikte, kültürel ve tarihî kimlik açısından hâlâ belirli bir rol oynamaktadır.[9]
93 Harbi
[değiştir | kaynağı değiştir]93 Harbi'nden sonra Kafkasya'dan Anadolu'ya geçen bir grup Kafkasya göçmeni Kartal Dağı mevkiine yerleşmiş ve burayı Kartaltepe olarak adlandırmıştır. Kentin adı daha sonra II. Abdülhamit'e ithafen Hamidiye olarak değiştirildi. İlçe, Ankara'nın yüksek bir yaylası kurulduğundan Farsçada "yüksek, yukarı"[13] anlamlarına gelen Balâ adını aldı.[14]
Başlangıçta Karaali'ye bağlı olan yerleşimin nüfusu, çevreden gelen göçmenlerle arttı. 1887'de Balâ Ankara Vilayet Sancağına bağlı bir kaza (ilçe )oldu.[15][16] Kurulduğu dönemde Hasanoğlan, Elmadağı gibi yerleşim yerlerini de kendi sınırları içinde bulunduran büyük bir ilçeydi. Merkesi Hisar kabası idi. 1900 yılında Bala adıyla ilçe merkezi oldu.
Mustafa Kemal Atatürk ve Balâ
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülkede I. Dünya Savaşı'ndan sonra başlayan bağımsızlık mücadelenin başında, Erzurum ve Sivas kongreleri yapılmış ve milletin temsilcilerinin Ankara'da toplanmasına karar verilmişti. Heyet-i Milliye üyeleri ile Sivas'tan çıkan Mustafa Kemal Paşa, 26 Aralık 1919 Cuma günü Keskinlilerin koruma ve gözetiminde İğdebeli–Köprüköy yolu ile Balâ'ya geldi ve geceyi Beynam köyünde geçirdikten sonra 27 Aralık 1919'da Dikmen sırtlarından Ankara'ya girdi. Beynam Köyü'nde Mustafa Kemal ve arkadaşlarının konakladığı köy evi Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı tarafından onarılmış; 2004 yılında Bala Belediyesine tahsis edilmiş; bir müze ve kültür merkezi haline gelmiştir.[17][18]
Hasat Festivali
[değiştir | kaynağı değiştir]1921 yılında itibaren ilçede Haziran ayında "Hasat Festivali" düzenlenmeye başladı.[5] Festival her yıl 20–30 Haziran tarihleri arasındaki bir Pazar günü düzenlenmeye devam eder.[19]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Balâ'nın ekonomisi büyük ölçüde tarım, sanayi ve ticarete dayalıdır. Ayrıca ilçede buğday arpa ayçiçeği, mercimek, nohut, fasulye, şeker pancarı, kavun ve karpuz yetiştirilmektedir. Sanayi özellikle tekstil, gıda ve inşaat sektörlerinde yoğunlaşmıştır. Yörede alçıtaşı işlemeciliği de yapılmaktadır[16].Kızılırmak üzerinde kurulan Kesikköprü Barajı ilçe sınırları içerisindedir.
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Kızılçam ağaçlarıyla kaplı Beynam Ormanları ve Kesikköprü Barajı hem ilçenin hem de Ankara'nın önemli mesire yerlerinden biridir. Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin Kesikköprü mahallesinde yaz kampı bulunmaktadır.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe merkezinde biri genel, üçü meslek olmak üzere dört lise vardır.
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Folklor
[değiştir | kaynağı değiştir]Yörede Türkmen/Abdal kültürü yaşamaktadır. Bala ilçesi Kırklareli'nin Keskin ilçesi ile ortak karakteristik özellik gösterir. Bu iki ilçe İç Anadolu'nun en zengin halay ve bozlak bölgelerindendir. Balâ ve Keskin yöresi halayları ayak ve bel hareketlerine dayanır. Yöre, halaylara eşlik eden davul, zurna ve bağlamanın en iyi icra edildiği yerlerdendir.
Balâ ve Keskin türküleri mahalli sanatçı Hacı Taşan tarafından gün yüzüne çıkarılmıştır. "Kerpiç Kerpiç Üstüne", "Allı Turnam", "Bugün Ayın Işığı", "Köprüden Geçti Gelin", "Suda balık Yan Gider[16]", "Adem Olan Adem Sever", "Hopbarlem" adlı halay türküleri yöreyle özdeşleşmiştir. "Ankara'da Yedim Taze Meyvayı" adlı uzun hava ise, yörenin en karakteristik uzun havalarındandır.
Saz ve söz kültü, özellikle Türkmen/Abdal yerleşim yeri olan Koçyayla ve Yeniköy köylerinde hayatın ayrılmaz bir parçasdır. Davul, zurna ve bağlamanın yanısıra keman da yöresel enstrümanlar arasına girmiştir.
Yöresel yemekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Balâ Tavası, Topalak, Hoşmerim, Katmerli Çörek, Yufka Ekmeği, Bazlama, Kömbe, Oğmaç, Mantı, Madımalak, Su Böreği, Kavurga, Kara Kabak, kabak gülü dolması, Besmet, Hedik, Erişte, Sızgıt, İncir uyutması, Pekmez Peltesi (helvası), Etli Mercimekli Bulgur Pilavı, Ağuz, Kuymak yemekleridir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçenin nüfusu 2020 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre 25.780'dir. Bu nüfus, 14.109 erkek ve 11.671 kadından oluşmaktadır. İlçenin yüzölçümü 1.851 km²’dir.[20] Balâ'ya bağlı toplam 55 mahalle bulunmaktadır. İlçe, sürekli olarak dışarıya göç vermektedir. 2007 – 2017 döneminde i nüfusunda yaklaşık %26 azalma olmuştur
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[21] | 26.628 | 908 | 25.720 |
| 1935[22] | 27.390 | 916 | 26.474 |
| 1940[23] | 30.017 | 1.005 | 29.012 |
| 1945[24] | 27.096 | 1.142 | 25.954 |
| 1950[25] | 32.026 | 1.757 | 30.269 |
| 1955[26] | 38.087 | 2.679 | 35.408 |
| 1960[27] | 38.275 | 3.287 | 34.988 |
| 1965[28] | 41.415 | 3.646 | 37.769 |
| 1970[29] | 42.206 | 3.899 | 38.307 |
| 1975[30] | 44.735 | 4.107 | 40.628 |
| 1980[31] | 45.158 | 4.193 | 40.965 |
| 1985[32] | 46.940 | 5.477 | 41.463 |
| 1990[33][a] | 37.612 | 6.236 | 31.376 |
| 2000[34] | 39.714 | 6.616 | 33.098 |
| 2007[35] | 23.505 | 6.912 | 16.593 |
| 2008[36] | 29.239 | 12.345 | 16.894 |
| 2009[37] | 23.822 | 10.385 | 13.437 |
| 2010[38] | 19.426 | 8.506 | 10.920 |
| 2011[39] | 18.861 | 8.115 | 10.746 |
| 2012[40] | 17.397 | 7.542 | 9.855 |
| 2013[41] | 23.138 | 23.138 | veri yok |
| 2014[42] | 22.142 | 22.142 | veri yok |
| 2015[43] | 21.618 | 21.618 | veri yok |
| 2016[43] | 21.533 | 21.533 | veri yok |
| 2017[43] | 21.682 | 21.682 | veri yok |
| 2018[43] | 33.644 | 33.644 | veri yok |
| 2019[43] | 30.280 | 30.280 | veri yok |
| 2020[43] | 25.780 | 25.780 | veri yok |
| 2021[43] | 22.966 | 22.966 | veri yok |
| 2022[43] | 20.521 | 20.521 | veri yok |
| 2023[43] | 28.704 | 28.704 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle nüfusuna geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Mahalleler
[değiştir | kaynağı değiştir]Balâ'nın 55 mahallesinin 4'ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 2.568 kişi (%11,8) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 58,5 km uzaklıktaki Kuyular'dır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.723 kişi ile Afşar mahallesidir.
İlçenin 2016 Yılı Belediye Tüzüğünde 21 Bozulus Türkmeni köyü, 2 Türkmen Abdal köyü, 8 Türk köyü, 1 Kazan Tatar Türkü köyü, 18 Kürt köyü olmak üzere toplam 47 köyü (mahallesi) bulunmaktadır.[44]
- Abazlı
- Afşar
- Ahmetçayırı
- Akkoyunlu
- Aşağıhacıbekir
- Aşıkoğlu
- Aydoğan
- Bahçekaradalak
- Bektaşlı
- Belçarşak
- Beynam
- Büyükbayat
- Büyükboyalık
- Büyükcamili
- Çatalçeşme
- Çatalören
- Çiğdemli
- Davdanlı
- Derekışla
- Eğribasan
- Ergin
- Göztepe
- Gülbağı
- Hamidiye
- Hanburun
- İsmetpaşa
- Karahamzalı
- Kartaltepe
- Keklicek
- Kerişli
- Kesikköprü Erdemli
- Kesikköprü Kızılırmak
- Kesikköprü
- Koçyayla
- Köseli
- Kuyular
- Küçükbayat
- Küçükbıyık
- Küçükboyalık
- Küçükcamili
- Sarıhüyük
- Sırapınar
- Sofular
- Suyugüzel
- Şehriban
- Şentepe
- Tatarhüyük
- Tepeköy
- Tolköy
- Üçem
- Yaylalıözü
- Yeniköy
- Yeniyapançarşak
- Yeniyapanşeyhli
- Yöreli
- Yukarıhacıbekir
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediye başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçim | İsim | Parti | |
|---|---|---|---|
| 1963 | Esat Bayat | Adalet Partisi | |
| 1968 | |||
| 1973 | Hacı Şahsuvaroğlu | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 1977 | Neşet Altıntop | ||
| 1984 | Fethi Bayat | Anavatan Partisi | |
| 1989 | Selahattin Çakır | Bağımsız | |
| 1994 | Neşet Altıntop | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | |
| 1999 | Selahattin Çakır | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 2004 | Halil İbrahim Gürbüz | ||
| 2009 | |||
| 2014 | Adalet ve Kalkınma Partisi | ||
| 2019 | Ahmet Buran | ||
| 2024 | |||
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Karakeçili ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Beynam Ormanı". Doğa Derneği. 2018-03-22. 7 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-11-30.
- ^ "Bala –Afşar Beldesi". Arkeo Denemeler. 30 Haziran 2014. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-12-01.
- ^ "Bala –Afşar Beldesi". Arkeo Denemeler. 3 Temmuz 2014. Erişim tarihi: 2025-12-01.
- ^ "Bala –Beynam Köyü". Arkeo Denemeler. 5 Temmuz 2014. Erişim tarihi: 2025-12-01.
- ^ a b c d "Tarihçe". Balâ Belediyesi. 12 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-11-30.
- ^ a b Mehmet Gürses, Hacı Çevik (22 Ocak 2026). The Kurds of Central Anatolia: The History, Identity and Future of a Forgotten People. Bloomsbury Publishing.
- ^ a b Alakım, Rohat (10 Haziran 2004). Orta Anadolu Kürtleri. Evrensel Basım Yayın. ISBN 9789756525777.
- ^ a b Sykes, Mark (Aralık 1908). "The Kurdish Tribes of the Ottoman Empire". The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland.
- ^ a b Bala Kürtleri"Orta Anadolu Kürtlerinin Politika, Sanat ve Kültür Dergisi". Bîrnebûn (Kürtçe / Türkçe), 8. 1999.
- ^ Nuh Ateş (1992). İç Anadolu Kürtleri: Konya, Ankara, Kırlşehir. Köln: Komkar Yayınları. ISBN 3-927213-07-1.
- ^ Çolak, Erdal (3 Mart 2025). Orta Anadolu Kürtleri. Ronya Yayınları.
- ^ XVIII. Yüzyılda Osmanlı Bürokrasisi: Merkez ve Taşra Yöneticileri 1756-1792, 16 Numaralı Tahvil Defteri. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı. İstanbul. 2019. s. 778.
- ^ "balâ". Nişanyan Sözlük. Erişim tarihi: 2025-12-03.
- ^ Durmuş, Nur (2019). "Bala Tarihi Ve Sosyo-Kültürel Toplum Yapısı". Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Lisans Bitirme Ödevi. 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Detaylı ilçemiz haritası". Balâ Kaymakamlığı. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-11-30.
- ^ a b c "Bala (Ankara) Gözteme Mahallesi Rezerv Yapı Alanı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği Plan Araştırma ve Açıklama Raporu" (PDF).
- ^ "Atatürk'ün Ankara'ya gelişinin 98'inci yılı kutlandı". Hürriyet. 2017-12-26. Erişim tarihi: 2025-11-30.
- ^ "Atatürk Müze Evleri ve Köşkleri". ataturkansiklopedisi.gov.tr. Erişim tarihi: 2025-11-30.
- ^ "Bâlâ". Ankara İl Kültür Turizm Müdürlüüğ. Erişim tarihi: 2025-11-30.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-12-03.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bala Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Ankara Bala Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Balâ Belediyesi". 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2016.
- Orta Anadolu Kürtleri ile ilgili ek okuma
- Ceyhan Suvari (Derleyici), Ayşe Yıldırım (Derleyici), Tülin Bozkurt (Derleyici), İlker M. İşoğlu (Derleyici), Artakalanlar/Anadolu'dan Etnik Manzaralar, 20 Mart 2006, E Yayınları,
- Ingvar Svanberg, Kazak Refugees in Turkey: A Study of Cultural Persistence and Social Change, Academiae Ubsaliensis, 1989
| Otorite kontrolü |
|
|---|
