Didim
| Didim | |
|---|---|
 Didim'deki Apollon Tapınağı | |
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Aydın |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mesut Çoban |
| • Belediye başkanı | Hatice Gençay (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 402 km² |
| Rakım | 50 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 85.055 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 90.427 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 09270 |
| İl alan kodu | 0256 |
| İl plaka kodu | 09 |
Resmî site didim.bel.tr | |
.jpg)
Didim ya da eski ismiyle Yenihisar, Aydın'ın turistik bir ilçesidir. Doğuda Muğla il sınırı, Güllük Körfezi ve Akbük Koyu, batıda ve güneyde Ege Denizi, kuzeyde Bafa Gölü ve Büyük Menderes ile sınırlanmış bir yarımada şeklindedir. İlçenin yüzölçümü 424 km²’dir.[2] 2024 yılı nüfus sayımı sonuçlarına[3] göre 100.474 kişinin yaşadığı ilçede 16 mahalle bulunmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Didim ilçesinin ilk yerleşim izleri Neolitik Devre (MÖ 8000) uzanır. MÖ 16. yüzyılda Miken, Giritliler ve daha sonra da Aka kolonilerinin varlığı görülür. Persler, Romalılar ve Bizanslılardan sonra 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra Anadolu'nun kapılarının Türklere açılmasından sonra ilk olarak Karia olarak anılan bu bölge Türklerin eline geçmiştir. 1. Haçlı Seferi'nin ardından yeniden Bizans'ın eline geçti. 1261 yılından sonra Karia'da Menteşe Beyliği'nin kurulmasıyla Didim ve çevresi bu beyliğin içine alınmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu zamanında varlığını "Yeronda - Yoran" ismi ile sürdürmüştür. 1924'ün 23 Mart'ında Lozan Antlaşması gereği Selanik'in Pravuşta bölgesi ve köylerinden (Kuçkar, Devekıran) gelen mübadiller Didim'in ilk sahipleri olmuşlardır. Yoran'dan giden Rumlar ise gittikleri yerde Nea Yeronda yani Yeni Yoran anlamına gelen bir köy kurmuşlardır.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]1955 depreminden sonra önceleri halk arasında "Hisar" olarak da adlandırılan Yoran, devlet tarafından yaptırılan afet evlerine taşındıktan sonra "Yenihisar" adını almıştır. 9 Mayıs 1990 tarihine kadar Didim ve çevresi Söke ilçesinin bir parçası iken bu tarihte yayınlanan bir kanunla Yenihisar merkez olmak üzere Akbük, Akyeniköy beldeleri ile Akköy, Balat, Batıköy, Denizköy ve Yalıköy köyleri ve Milas ilçesinden alınan Akbük ile ilçe olmuştur. 1999 yılında isim benzerliğine meyil vermemek için dünya üzerinde sadece bir yerde bulunan ve kök olarak "Didymaion"dan gelen Yenihisar ilçesinin ismi Didim olarak değiştirilmiştir.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe ekonomisi öncelikle turizme ve ikincil olarak tarıma dayalıdır. Geçmişte tarla ürünlerinden tütün birinci sırada iken tütün üretimine getirilen sınırlamalardan sonra halk tütün yetiştirmeyi bırakmıştır. Günümüzde zeytin ve incir birinci sırada yer almaktadır. Zeytinyağı üreticiliği son yıllarda fazlalaşmaktadır. Ayrıca üretimi için zeytinyağı fabrikaları bulunmaktadır.
Balıkçılık ilçede diğer bir geçim kaynağıdır. Ayrıca ilçede balık fabrikaları bulunmaktadır. Hayvancılık tüketim ihtiyacını karşılayacak kadar olup, özellikle küçükbaş hayvan yetiştiriciliği önde gelmektedir.
Yaz aylarında önemli sayıda turistin ziyaret ettiği ilçede, ekonomi olumlu yönde etkilenmektedir. Altınkum plajı ve Apollon Tapınağı bölgeye gelen turistler açısından oldukça popülerdir.
Türkiye'nin ilk ve tek vegan festivali olan "Didim VegFest" 2018 yılından bu yana ilçede kutlanmaktadır. Festival, Apollon Tapınağı'nın yanındaki tarihsel yolda yapılmaktadır. Vegan lezzetlerin yer aldığı festivalde, Türk kültürüyle iç içe pek çok gösteri ve etkinlik gerçekleştirilmektedir. Dünyanın pek çok yerinden ziyaretçi ağırlanarak ilçe ekonomisine ciddi katkı sağlanmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe, 16 mahalleden oluşmaktadır. Ayrıca bölge büyük oranda göç almıştır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[4] | 21.233 | 11.378 | 9.855 |
| 2000[5] | 37.395 | 25.699 | 11.696 |
| 2007[6] | 42.266 | 31.746 | 10.520 |
| 2008[7] | 50.941 | 39.183 | 11.758 |
| 2009[8] | 52.813 | 41.246 | 11.567 |
| 2010[9] | 55.130 | 43.474 | 11.656 |
| 2011[10] | 58.752 | 46.571 | 12.181 |
| 2012[11] | 59.939 | 47.872 | 12.067 |
| 2013[12] | 64.643 | 64.643 | veri yok |
| 2014[13] | 73.385 | 73.385 | veri yok |
| 2015[14] | 73.827 | 73.827 | veri yok |
| 2016[14] | 77.164 | 77.164 | veri yok |
| 2017[14] | 79.464 | 79.464 | veri yok |
| 2018[14] | 85.055 | 85.055 | veri yok |
| 2019[14] | 86.688 | 86.688 | veri yok |
| 2020[14] | 90.427 | 90.427 | veri yok |
| 2021[14] | 93.876 | 93.876 | veri yok |
| 2022[14] | 97.000 | 97.000 | veri yok |
| 2024[14] | 101.474 | 101.474 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 4 anaokulu, 13 ilkokul, 11 ortaokul, 7 lise (4 Anadolu Lisesi, 2 Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 1 Anadolu İmam Hatip Lisesi), 1 halk eğitim merkezi, 1 mesleki eğitim merkezi, 1 bilim ve sanat merkezi bulunmaktadır.[15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-12-04.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Didim Nüfusu - Aydın". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Aydın Didim Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Okullar ve Diğer Kurumlar". 26 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
* Didim Kaymakamlığı15 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Didim Belediyesi26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Didim Ticaret Odası6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Meb Didim Milli Eğitim Müdürlüğü 6 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Didim Tapu Müdürlüğü 6 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Didim Devlet Hastanesi 6 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Didim İlçe Emniyet Müdürlüğü 27 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Didim ilçe Jandarma Komutanlığı 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Didim İlçe Sağlık Müdürlüğü 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
