Alinda

Alinda
Grekçe: Ἄλινδα
	Alinda Antik Kenti
	Alinda Türkiye haritasındaki konumu.
Diğer adı	Ialanti
Konum	Karpuzlu, Aydın, Türkiye
Bölge	Karya
Koordinatlar	37°33′15″K 27°49′41″D / 37.55417°K 27.82806°D
Tarihçe
Kuruluş	MÖ 5. yüzyıl
Kültür(ler)	Hellenistik Dönem, Roma Dönemi
Bağlı olduğu	Attika-Delos Deniz Birliği
İlgili kişi(ler)	Büyük İskender,
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)	Akropolis-(güneyi sur duvarı), tiyatro, agora, sur kuleleri, stoa
Kazı tarihleri	1898 (Keşif)
Durum	Restore
Mülkiyet	Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır.
Kamusal erişim	Açık
bağlılığı	Aydın Müze Müdürlüğü
adını veren	İskender
ülkesi	Türkiye
içinde bulunduğu idari birim	Aydın, Karpuzlu
içinde/üzerinde bulunduğu fiziksel yer	Ege Bölgesi
konum koordinatları	37°33′30″K 27°49′25″D
korunmuşluk durumu	korunmuş

Alinda (Grekçe: Ἄλινδα), Aydın'ın Karpuzlu ilçe merkezinin üst kısımlarında yer alan bir antik çağ Karya kentidir. Büyük boyutlu kent kalıntıları ve altında Karpuzlu Ovası'nın uzandığı bir manzaraya sahiptir.

Tarihçe

Alinda antik kent araştırmalarda kentin tarih sahnesine çıkışının genellikle MÖ 4. yüzyıl olduğu söylense de kent hakkında bildiklerimiz MÖ 14. yüzyıla kadar gitmektedir. Alinda, Hitit İmparatoru II. Mursilis (MÖ 1350-1320) döneminde Sena Irmağı ülkesine bağlı bir kentti. II. Mursilis döneminde Alinda kentinin adının İalanti olduğu bilinmektedir. MÖ 5. yüzyılda Attika-Delos Deniz Birliği'ne vergi ödemiş olduğu bilinmektedir.^[1]

Sürgündeki Karya Kraliçesi Ada'nın elinde bulunan kale burasıydı. Ada, MÖ 334 yılında Büyük İskender'i burada karşıladı. İskender Karya'yı ele geçirdiğinde Ada'ya tüm bölgenin hükümdarı olma yetkisini verdi.^[2]

Şehrin kısa bir süre sonra "Latmos'un İskenderiyesi" (Yunanca: Αλεξάνδρεια στη Λάτμο) olarak yeniden adlandırıldığı ve bu ismin Bizanslı Stephanus tarafından da kaydedildiği anlaşılıyor; ancak kaynaklar bu ismi taşıyan yerleşimin tam yeri konusunda fikir birliğine varmıyor. Alinda'nın eski ismi en geç MÖ 81 yılında tekrar kullanılmaya başlandı. MS 2. yüzyılda Batlamyus'un Coğrafya adlı eserinde (Kitap V, bölüm 2) "Alinda" olarak geçmektedir.

Alinda, MÖ 3. yüzyıldan MS 3. yüzyıla kadar kendi paralarını basan önemli bir ticaret şehri olmaya devam etti.^[3] Stephanus, kentte Praksiteles'e ait bir Afrodit heykelinin bulunduğu bir Apollon tapınağının bulunduğunu kaydeder.

Alinda, Karya mezarlarının bulunduğu bir nekropole sahiptir ve kısmen kazılmıştır. Alinda'da ayrıca bir Roma su kemeri, bir pazar yeri, nispeten iyi durumda 5.000 kişilik bir Roma tiyatrosu ve çok sayıda tapınak ve lahit kalıntısı da dâhil olmak üzere büyük bir su sistemi vardı.^[4]

Bir eski stadyum ve yıkık birkaç yapı kalmış olan kentin, döneminde çok büyük ve gösterişli olduğu belirtilmektedir. Güçlü bir savunmaları olduğu, agoradaki kocaman top deliklerinden anlaşılabilir. Alinda Bizans döneminde Aphrodisias Metropolitliğine bağlı piskoposluk merkezi olmuştur.^[5]

Kaynakça

^ "Alinda". TAY Projesi. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - 25 Ağustos 2021. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021.
^ Arrian, Anabasis of Alexander, §1.23.8
^ Cobb Institute of Archaeology. "Museum object: Coin". Mississippi State University. 1 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Professor Fikret Yegül. "Roman Building Technology and Architecture: Water supply systems: Cisterns, reservoirs, aqueducts". University of California. 20 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Alinda". Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 28 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar

OpenStreetMap'te Alinda ile ilgili coğrafi veriler

Wikimedia Commons'ta Alinda ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Aydın ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "Alinda". TAY Projesi. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - 25 Ağustos 2021. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021.

[2] Arrian, Anabasis of Alexander, §1.23.8

[3] Cobb Institute of Archaeology. "Museum object: Coin". Mississippi State University. 1 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] Professor Fikret Yegül. "Roman Building Technology and Architecture: Water supply systems: Cisterns, reservoirs, aqueducts". University of California. 20 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] "Alinda". Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 28 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Türkiye'deki antik kentler
Akdeniz	Afrodisias Akalissus Alalah Amelas Anavarza Andeda Antakya Antigonia Antioheia Antioheia Lamotis Ariassos Arsinoe Arikanda Aspendos Bab el-Hava Sınır Kapısı Comona Çukurova Antakyası Korykos (Kızkalesi) Cyrrhus Dalisandus Dias Domuztepe Elaiussa Sebaste Epiphaneia Etenna Faselis Gagae Germanicia Gözlükule Hacılar Höyük Hemaksia Idebessos İrenopolis İssos Kandyba Kanlıdivane Anchiale Karatepe Kelenderis Kibira Kilikya Antakyası Kremna Ksanthos Kyaneai Limira Magarsa Mallus Mamure Kalesi Mezgitkale Misis Mira Mopsu Krene Morka Myriandos Olba Patara Perge Phellos Pisidya Antakyası Ptolemais Rhosus Sagalassos Seleukia Seleucia Pieria Seleucia Sidera Selge Side Sillyon Soli Sozopolis Tell Tayinat Höyüğü Termessos Tlos Trebenna Uzuncaburç Yumuktepe
Doğu Anadolu	Altıntepe Ani Arsamosata Arslantepe Höyüğü Cafer Höyük Harput Sugunia Tuşpa
Ege	Adramitteion Aigai Aizanoi Akmonya Alabanda Alinda Allianoi Amorium Amos Amyzon Antioheia Apameia Kibotos Afrodisias Apollonia (Mysia) Apollonis Atarneus Bargilya Beycesultan Caloe Celaenae Ceramus Daldis Didyma Dokimeion Efes Erithrai Euromos Fokaia Gambrion Gryneion Halikarnas Hierapolis Iasos Karyanda Karmylassos Kaunos Kebrene Klazomenai Knidos Kolofon Kolossai Kyme Labranda Laodikya Latmos Lebedos Letoon Limantepe Magnesia (Aydın) Magnesia ad Sipylum Mastaura Menderes Antakyası Metropolis Milet Mindos Myrina Myus Notion Nysa Oinoanda Pepuza Pergamon Perperene Pinara Pitane Priene Pigela Sardis Sidyma Sigeion Smirni Stratonikeia (Karya) Stratonikeia (Lidya) Telmessos Temnos Teos Thiatira Tralleis Timion
Güneydoğu Anadolu	Antiochia ad Taurum Apamea (Fırat) Coba Höyük Çayönü Dara Edessa Göbeklitepe Harran Karkamış Kuşşara Nevali Çori Mezopotamya Antakyası Samosata Sareisa Seleukia, Zeugma Sultantepe Tille Zeugma Zincirli Höyük Ziyaret Tepe Höyüğü
İç Anadolu	Alişar Höyüğü Binbirkilise Büklükale Höyüğü Çatalhöyük Derbe Ersele Höyük Ersele Yeraltı Şehri Faustinopolis Gordion Herakleia Cybistra İrenopolis Kaman Kalehöyük Kerkenes Kültepe (Kaniş) Laodicea Combusta Mokissos Nyssa Pessinus Purushanda Sobesos Şarhöyük Tavium Troknada Tuvana
Karadeniz	Alacahöyük Euchaita Hattuşa Herakleia Pontiki Hüseyindede Tepe Ibora Karussa Komana Pontiki Laodikeia Maşat Höyük Nerik Nicopolis Pompeiopolis Salatiwara Samuha Sapinuwa Tripolis Yazılıkaya Zaliches
Marmara	Aegospotami Alexandria Troas Amycus (Bitinya) Apamea Myrlea Apollonia Apros Assos Caesarea Germanica Cebrene Cius Daphnus Drizipara Harpagion Kalkedon Kardiya Kerasai Khrysa (Troad) Kizikos Kypsela Lamponeia Lysimachia Miletepolis Mochadion Nikomedya Orestias Polymedion Rhegion Selymbria Sestos Skepsis Thymbra Thynias Troya