Fenilefrin

Fenilefrin

Klinik verisi
Gebelik kategorisi	AU: B2
Uygulama yolu	Oral, intranazal, oftalmik, intravenöz, intramüsküler
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım	%38 Gastrointestinal yolla
Protein bağlanma	%95
Metabolizma	Hepatik (Monoamin oksidaz)
Eliminasyon yarı ömrü	2,1-3,4 saat
Tanımlayıcılar
IUPAC adı (R)-3-(1-hydroxy-2-methylamino-ethyl)phenol
CAS Numarası	59-42-7
PubChem CID	6041
DrugBank	APRD00365
CompTox Bilgi Paneli (EPA)	DTXSID9023465
ECHA Bilgi Kartı	100.000.386
Kimyasal ve fiziksel veriler
Formül	C9H13NO2
Mol kütlesi	167,205 g/mol

Neosynephrine ve Sudafed PE marka adları altında satılan fenilefrin, dekonjestan olarak komplikasyonsuz burun tıkanıklığı için, göz bebeğini genişletmek için, kan basıncını artırmak için ( düşük kan basıncı vakalarında intravenöz olarak verilen) ve hemoroidleri rahatlatmak için kullanılan ( fitil olarak ) bir ilaçtır.

Ağızdan alınan ilaçlar veya nazal sprey şeklinde dekonjestan olarak kullanılır.

Dekonjestan olarak kullanılacağında koroner kalp hastalıkları, hipertansiyon (yüksek tansiyon) gibi sorunları olan veya beta bloker ilaçlar kullanan kişilerde kullanılmamalıdır.

Kullanım Şekli

Vazokonstriksiyon ve pupil dilatasyonununda: Öncelikle bir damla anestezik damlatılarak, ortaya çıkabilecek ağrının önüne geçilir ve takiben her göze bir damla üst limbusa damlatılır. Üveit vakalarında sineşi varlığında veya sineşi oluşma ihtimalinde korneanın üzerine her göze birer damla damlatılır. Günde üç kezden fazla yapılmamalıdır. İntraoküler cerrahi öncesinde girişimden 30-60 dakika önce bir veya iki damla uygulanır.

Endikasyonları

Üveitlerde posterior sineşi oluşumunu önlemek veya geciktirmek amacıyla, oftalmik cerrahi girişimlerden önce veya post-operatif dönemlerinde, siklopleji olmaksızın refraksiyonda, fundoskopilerde vazokonstriktör dekonjestan ve midriyatik olarak ve diğer teşhis amaçlı girişimlerde midriyatik olarak kullanılır.

Kontrendikasyonları

Fenilefrin dar açılı glokom, tirotoksikozis, arteriyokslerozis, diabetes mellitus ve anevrizma durumlarında; hipertansiyon, taşikardi veya koroner kalp hastalıkları gibi risk faktörleri taşıyan hastalarda ve ilaca aşırı duyarlılığı olan kişilerde kontrendikedir. Korneal epitelyal bariyerin bozulmuş olduğu intraoküler operatif girişimlerde de uygulanmamalıdır.

Uyarılar

Fenilefrin %2'den daha yüksek konsantrasyondaki oftalmik çözeltilerinin irritasyona neden olabileceği gözönünde tutulmalıdır. Diğer bütün adrenerjik ilaçlar için olduğu gibi, fenilefrin, MAO inhibitörleri ile birlikte ve/veya MAO inhibitörlerinin uygulanmasından sonraki üç hafta içinde kullanılmamalıdır. Sıçan ve farelerde yapılan çalışmalar fenilefrinin karsinojenik etkisi olmadığını göstermiştir. Fenilefrinin fetüste zarar oluşturup oluşturmadığı veya üreme kapasitesine etkisinin olup olmadığı bilinmemektedir. Gebe kadınlara ancak açık bir biçimde gerekliliği saptanmış vakalara uygulanmalıdır. Anne sütüne geçtiği bilinmemektedir. Çoğu ilacın anne sütüne geçtiği göz önüne alınarak uygulama sırasında emzirenlerde gerekli dikkat gösterilmelidir.

Yan etkileri

Düşük doğum ağırlıklı prematüre yenidoğanlarda, bebeklerde ve idiyopatik ortostatik hipotansiyonu(tansiyon düşüklüğü) olan yaşlı vakalarda belirgin kan basıncı artışı bildirilmiştir. Oluşabilecek kardiyovasküler (kalp ile ilgili) yan etkiler genellikle yaşlı vakalarda ortaya çıkmakta ve kan basıncında belirgin artış, senkop (bayılma), miyokard enfarktüsü (kalp krizi), taşikardi (çarpınt), aritmi (ritim bozukluğu) ve fatal (ölümcül) sonuçlanabilen subaraknoid kanama (beyin kanaması) olarak bildirilmektedir. Seyrek olarak sistemik absorbsiyon sonucu; baş dönmesi, terleme, kalp atışında düzensizlik, gözlerin ışığa karşı aşırı duyarlılığı, göz sulanması görülebilir.

İlaç etkileşimleri

Fenilefrin, adrenerjik blokerlerin ve fenotiyazinlerin etkilerini azaltabilir. MAO inhibitörleri ve trisiklik antidepresanlarla birlikte kullanıldığında, fenilefrinin etkilerinde artış olabilir. Fenilefrinin beta bloker ilaçlarla aynı anda kullanılması akut hipertansiyona neden olabilir.

Kaynakça

1. "Phenylephrine". StatPearls. Treasure Island, Florida: StatPearls Publishing. 2023. PMID 30521222. Erişim tarihi: 2023-04-27.
2. "Phenylephrine Monograph for Professionals". Drugs.com. AHFS. 2 March 2022. Erişim tarihi: 9 May 2022. However, efficacy of oral phenylephrine for this use [as a decongestant] has been questioned.