Hasan bin Zeyd'ül-Alevi
Hasan bin Zeyd'ûl-Alevî, Seyyid Zeyd bin Ali el-Alevî'nin oğlu İmam Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn’in torunudur. 785 yılında Taberistan'da başlattığı hûruç hareketiyle nâm salmıştır.[1]
Zeydî-Alevîliğin Türkistan’a doğru yayılması
[değiştir | kaynağı değiştir]Hicrî 98 / M. 717 yılında Abbasî olan “Yezid bin Mühelleb” Taberistan, Gürgan ve etrafındaki Alevilerin ikamet ettikleri şehirleri işgal ettikten sonra bu muhitlerde Abbâsî Hükümdar El-Mansur devrinden itibaren kırk yıldan fazla Alevî katliamları yürütüldü. Hicrî 138 / M. 756 yılında ise Ebû Mûslim Horasanî'nin en yakın, sâdık ve güvendiği bir arkadaşı olan Sinbâd adında biri İslâm âkideleri üzerinde etkili ve pek çok kişinin mensup olduğu bir Alevî-Zeydî toplumu ortaya çıkmıştı.[2][3]
“Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî” önderliğindeki Taberistan İsyânı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu hadiseden otuz yıl sonra M. 785 yılında “Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn’in torunu Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî” Taberistan’da “Hanedân-ı Ehl-i Beyt” nâmına dâvetlerine başladı. Hattâ “Benî Bâdüsîyân” nâmıyla meşhur “Rüstemdad” hükümdârı “Abd’ûr-Rahmân ibn Rüstem” de Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî’ye tâbi olanlar arasındaydı.
Feridun’un oğlu Bâdüsyân’ın Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî’ye verdiği destek
[değiştir | kaynağı değiştir]Deylem, Âmül ve bütün Taberistan şehirlerinde “Alevîlik” propagandalarının şiddetli bir şekilde devam ettiği bu devirde “Rüstemdarlar’dan Feridun’un oğlu Bâdüsyân” hükümdârlık makâmına geçince Abbâsîler'in aleyhine fa'aaliyetler sürdürmekte olan ihtilâlcilerin önderi Hasan bin Zeyd bin Ali'ûl-Alevî'ye de büyük ihsânlarda bulunmuştu.[2]
Zeydî-Alevî Hanedanı ve Anadolu Türkmen Alevîlerle ortak kökenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Hasan bin Zayd-al'Alawi". 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021.
- ^ a b Balcıoğlu, Tahir Harimî, Mezhep Cereyanları – Alevîler’in mühim fa’aliyete geçmeleri ve Türkistan’a Alevî dâîlerinin yayılmaları, Sayfa 50, Hilmi Ziyâ Neşriyâtı, Ahmet Sait Tab’ı, 1940.
- ^ İran, Taberistan eyaletinde Zeydî-Alevîler: https://iranicaonline.org/articles/alids-of-tabarestan-daylaman-and-gilan 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.