Ekinokokkoz
| Ekinokokkoz | |
|---|---|
 | |
| Echinococcus hayat döngüsü (büyütmek için tıklatın) | |
| Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları, helminthologist  |
Ekinokokkoz ya da diğer adlarıyla kist hidatik, hidatidoz veya halk arasında türüne bakılmaksızın bilinen adıyla kist hastalığı, Echinococcus türü şerit solucanlarının sebep olduğu bir paraziter hastalıktır. İnsanlarda bu hastalığın iki ana türü görülür: kistik ekinokokkoz ve alveolar ekinokokkoz. Daha seyrek görülen ve polikistik ekinokokkoz ve ünikistik ekinokokkoz adı verilen iki türü daha vardır. Bu hastalık çoğunlukla belirti vermeden başlar ve bu durum yıllarca sürebilir. Ortaya çıkan belirti ve işaretler kistlerin yerine ve büyüklüğüne bağlıdır. Alveolar hastalık genellikle karaciğerde başlar, ama akciğerler ve beyin gibi vücudun diğer kısımlarına da sıçrayabilir. Karaciğeri etkilenen kişilerde karın ağrısı, kilo kaybı ve renkte sararma görülebilir. Akciğer hastalığı ise göğüs ağrısına, nefes darlığına ve öksürüğe yol açabilir.[1]
Sebepleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hastalık, parazitin yumurtalarını içeren yiyecek veya içecek yenilip içildiğinde ya da enfekte hayvana yakın temas sonucunda bulaşır.[1] Yumurtalar, et yiyen ve parazit ile enfekte hayvanların dışkısıyla açığa çıkar.[2] Köpekler, tilkiler ve kurtlar enfeksiyonun sık görüldüğü hayvanlardır.[2] Bu hayvanların enfekte olabilmesi için, koyun veya kemirgenler gibi vücudunda kistler bulunan bir hayvanın organlarını yemelidir.[2] Bir insanda görülen hastalığın türü, enfeksiyona sebep olan Echinococcus türüne bağlıdır. Bu hastalık bir solucan enfeksiyonu türü olup ihmal edilen tropik hastalıklardandır.[3] Tanı genellikle ultrason yoluyla konulur; bununla beraber, bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans görüntüleme de (MR) kullanılabilir. Biyopsi ve parazite karşı oluşan antikorların araştırıldığı kan testleri faydalı olabilir.[1]
Korunma ve tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kist hastalığından korunma, hastalığı taşıma ihtimali bulunan köpeklerin tedavi edilmesi ve koyunların aşılanmasıyla gerçekleştirilir. Tedavi çoğunlukla zorluklar içerir. Kistik ekinokokkoz, ilaç tedavisinin ardından deri yoluyla giderilebilir.[1] Bazen bu hastalık türü yalnızca izlenir.[4] Alveolar ekinokokkoz ise çoğunlukla ilaç tedavisi ve ardından cerrahi müdahale gerektirir.[1] Tedavide albendazol kullanılır ve yıllarca kullanılması gerekebilir.[1][4] Alveolar hastalık ölümle neticelenebilir.[1]
Epidemiyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu hastalık dünyanın çoğu bölgesinde görülür ve şu an tahminen bir milyon kişiyi etkilemektedir. Güney Amerika, Afrika ve Asya'nın bazı bölgelerinde belli nüfusun %10'a varan kısmı bu hastalıktan etkilenmiş durumdadır.[1] 2010 itibarıyla, yaklaşık 1200 ölüme yol açmış olup, 1990 yılına ait 2000 rakamıyla karşılaştırıldığında bir düşüş olduğu görülmektedir.[5] Bu hastalığın ekonomik maliyetinin yılda 3 milyar Amerikan Doları civarında olduğu tahmin edilmektedir. Ekinokokkoz hastalığı domuz, inek ve at gibi diğer hayvanları da etkileyebilir.[1]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i "Echinococcosis Fact sheet N°377". World Health Organization. Mart 2014. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2014.
- ^ a b c "Echinococcosis [Echinococcus granulosus] [Echinococcus multilocularis] [Echinococcus oligarthrus] [Echinococcus vogeli]". CDC. 29 Kasım 2013. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
- ^ "Neglected Tropical Diseases". cdc.gov. 6 Haziran 2011. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
- ^ a b "Echinococcosis Treatment Information". CDC. 29 Kasım 2013. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
- ^ Lozano, R (15 Aralık 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859). ss. 2095-128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |