Hint oklu kirpisi
| Hint Oklu Kirpisi | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Hystrix indica Kerr, 1792 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Dağılım haritası | |||||||||||||||
| Sinonimler [2][3] | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Hint oklu kirpisi (Hystrix indica), Hystricidae familyasından bir oklu kirpi türüdür.[2][3][4]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Boyları 55–60 cm civarında olup kuyruk uzunlukları 10–12 cm., ağırlıkları 18–22 kg.dır.[5] Başları açık, diğer tarafları oldukça koyu boz veya kahverengidir. Boyunları kalın, kulaklar ve gözler küçüktür. Sırt, omuz ve ense kalın ve sivri ok gibi dikenlerle (3–8 mm.kalınlık ve 15–35 cm. boyunda) kaplıdır. Vücutlarının diğer kısımları ise sert kıllarla kaplıdır. Kuyrukları, 15-16 adet, 8–12 mm. kalınlıkta, uçları koyu renkli, içi boş dikenler taşır.Ön bacakları arka bacaklarına nazaran daha kısadır. Ayakizi küçük bir çocuk ayakizini anımsatır.[5]
Yaşam alanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yağışı az, insan ayağından uzak, Akdeniz ikliminin hakim olduğu ıssız yamaçlarda yaşar. Meşelik, fundalık gibi bitki örtülerinin bulunduğu, bazı kaynaklara göre de su kanallarının civarındaki otluk ve sulak yerleri tercih ederler.[5]
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Arap Yarımadası'ndan Orta Asya, Hindistan ve Sri Lanka'ya kadar; Türkiye'de daha çok İskenderun çevresinde, Kahramanmaraş, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Siirt, Mersin, Antalya, Muğla, Aydın, İzmir'de görülür. Bursa, Balıkesir, Kütahya ve Kocaeli'nden de kayıtlar vardır.[5][güncellenmeli]
Yaşam şekli ve beslenme
[değiştir | kaynağı değiştir]Genellikle yalnız yaşar. Gececildirler. İyi yüzerler. Gündüzleri ininde ya da fundalıklar arasında gizlenerek dinlenirler. Çok su içerler. Tehlike anında oklarını kabartır, kuyruk dikenlerini birbirine çarparak hışırtılı bir ses çıkarırlar. Söylenenin aksine dikenlerini fırlatmazlar. Ortalama ömürleri, 15-20 yıldır. Bitki kökleri, patates, soğan, kavun, yumru ve meyve yerler.[5][6]
Üreme
[değiştir | kaynağı değiştir]Nisan ayında çiftleşirler. Nisan ayında Erkek ve dişi uzun süre birlikte kalır ve yuvalarında çiftleşirler. 60-70 gün (dokuz hafta) süren gebelikten sonra, dişi kendi yuvasında gözleri açık ve yumuşak dikenli 2-4 yavru doğurur. Erginleşmeleri 1 yılı bulur.[5][6]
Tükenme tehlikesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Oklukirpiler, popülasyon yoğunluklarının çok düşük olması nedeniyle yok olma sürecine girmişlerdir.[5][güncellenmeli] Bazı kesimler tarafından çok sevilerek yenilirler. Türkiye'de avlanmaları yasaktır.[5] Cezası hayvan başı 36000 ₺ idir.[7] Çevrenin bozulması ve tarımsal ilaçlar, türü tehlikeye sürükleyen nedenler arasında yer alır.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Amori, G., Hutterer, R., Kryštufek, B., Yigit, N., Mitsainas, G. & Palomo, L.J. 2021. Hystrix indica (amended version of 2016 assessment). The IUCN Red List of Threatened Species 2021: e.T10751A197516522. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2021-1.RLTS.T10751A197516522.en. Accessed on 28 June 2025.
- ^ a b Woods, C.A.; Kilpatrick, C.W. (2005). "Hystrix (Hystrix) indica". Wilson, D.E.; Reeder, D.M (Ed.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3. bas.). Johns Hopkins University Press. ss. 1538–1600. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
- ^ a b "Hystrix indica". Mammal Diversity Database. v2.2. 2025. 24 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2025.
- ^ The MammalBase community (2025). "Hystrix indica". MammalBase. doi:10.5281/zenodo.7462864. 28 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h Demirsoy, A. (2003). Memeliler: Türkiye'nin Omurgalıları: Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması (2 bas.). Çevre Bakanlığı. s. 192. ISBN 975-7746-24-X.
- ^ a b c Özkan, M. (2024). "Adı kirpi kendi kemirici". Türk Tarım ve Orman Dergisi. 28 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2025.
- ^ YASAK AVLANMA İLE YABAN HAYATINDA VE EKOSİSTEMDE MEYDANA GELEN TAHRİBAT VE EKSİLME NEDENİYLE HÜKMOLUNACAK TAZMİNAT BEDELLERİ (2025-2026 AV DÖNEMİ) (PDF), T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 4 Nisan 2025 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi28 Haziran 2025