Kemaleddin bin Yunus
Kemaleddin bin Yunus | |
|---|---|
| Doğum | Musa bin Yunus bin Muhammed bin Men’a 1156 Musul |
| Ölüm | 1241 Musul |
| Milliyet | Arap |
| Vatandaşlık | Eyyubiler |
| Eğitim | Nizamiye Medreseleri |
| Çocuk(lar) | Ahmed Şerefeddin |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik, Astronomi, Fizik, Fıkıh, Metafizik |
| Doktora danışmanı | Şerafeddin el-Tusî |
| Etkilendikleri | Batlamyus, Öklid, Pergeli Apollonius, Ebu'l-Vefâ el-Bûzcânî |
| Etkiledikleri | Esireddin el-Ebherî |
Kemaleddin Musa bin Yunus (d. 1156 Musul - ö. 1241 Musul) Astronom, matematikçi ve İslam bilgini.
Tam adı Ebü’l-Feth (Ebû İmrân) Kemâlüddîn Mûsâ b. Yûnus b. Muhammed el-Mevsılî el-Ukaylî'dir, Künyesi ise Ebu’l-Feth’tir, lakabı Kemaleddin olup ayrıca İbn-i Yunus ve Mewsilî diye de bilinir. Künyesinin son kısmında da bulunan Ukayli ifadesi, bir Arap kabilesi olan Benî Ukayl kabilesinden gelmesinden dolayı verilmiştir.
İlk eğitimini babası Şeyh Yunus Rızauddin'in yanında fıkıh ve hadis ilimleri öğrendi, ardından Bağdat'taki Nizamiye Medreseleri'nde okumaya devam etti. Burada Şerafeddin el-Tusî'den matematik derslerini aldı, ardından Batlamyus'un Almagest adlı eserini de öğrenir. Ardından Musul'a döndü Emir Zeyneddin Camii'nde dersler verdi. İlim öğretmeye elverişli olarak inşa edilen bu cami "Kemaliyye Medresesi" olarak anıldı. Kısa zamanda şöhreti etrafa yayılan Musa Kemaleddin ibn Yunus pek çok çevreden gelen talebelere ilim öğretti. Kendisinin namı Avrupa'ya kadar yayılmış ve Alman İmparatoru II. Friedrich ona matematik, astronomi ve mantık alanında karşılaştığı meseleleri mektuplar yollayarak sormuştur.
Astronomi ve matematîk bilimlerinin yanı sıra mantık, metafizik, fizik ve tıp ilimlerinde de oldukça bilgili olan Kemaleddin Mûsayê Erbîlî pek çok eser yazmıştır. 1241 yılında doğduğu yer Musul'da ölmüştür.[1][2]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Keşful Muşkilat (Kur'an tefsiri)
- Usul
- Uyunul Mantık,
- El Esraru's Sultaniyye,
- El Burhan Alel Muqaddimetulleti Ehmeleha Arşimed fî Kitabihî
- Şerhul Amalil Hendesiyye.
- Lugazun fil-hikmet.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İbn-i Hallikân, Vefat el-Ayan cild-5, s. 311, 318
- ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 20, s. 452 - 453