Milliyetçi Çalışma Partisi

Milliyetçi Çalışma Partisi
Milliyetçi Çalışma Partisi
Kısaltma	MÇP
Kurucu	Ali Koç
Kuruluş tarihi	30 Kasım 1985
Kapanış tarihi	24 Ocak 1993
Bölünme	Büyük Birlik Partisi
Önceli	Muhafazakâr Parti
Ardılı	Milliyetçi Hareket Partisi
İdeoloji	Ülkücülük; Türk milliyetçiliği; Türk-İslam sentezi; Dokuz Işık; Muhafazakârlık; Sosyal muhafazakârlık; Sağ popülizm; Avrupa şüpheciliği;
Siyasi pozisyon	Aşırı sağ
Resmî renkler	Kırmızı

Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), Türkiye'de 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinden sonra kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Muhafazakâr Parti'nin 30 Kasım 1985 tarihinde adının değiştirmesiyle kurulmuştur. Partinin amblemi kırmızı bir zemin üzerinde beyaz bir hilal ve etrafında 9 yıldız olarak benimsenmiştir. Milliyetçi Çalışma Partisi, ismini 24 Ocak 1993'te MHP olarak değiştirmiş böylece partinin hukuki varlığı sona ermiştir.

Tarihçe

12 Eylül müdahalesi sonrası ülkedeki tüm siyasi faaliyetler yasaklandı. Büyük gözaltılar, siyasi davalar yaşandı. Bu arada yeni anayasanın hazırlıkları da sürüyordu. Nihayet 7 Kasım 1982'de anayasa halkoyuna sunuldu ve %91,3 oyla anayasa kabul edildi. Aynı oylamayla MGK ve Devlet Başkanı Kenan Evren de cumhurbaşkanlığına seçildi. Seçimlerin 6 Kasım 1983'te yapılacağı açıklandı ve 1983 ortalarında siyasi faaliyetler serbest bırakıldı. Ancak Millî Güvenlik Konseyi'ne, siyasi partiler kurulurken kurucularını veto etme yetkisi verildi.

Bu yüzden kapatılan MHP'nin tabanına hitap eden, Mehmet Pamak'ın kurduğu Muhafazakâr Parti seçimlere katılamadı. Öte yandan Adalet Partisi'nin ardılı olarak kurulan Büyük Türkiye Partisi ve Doğru Yol Partisi de vetolardan nasibini aldı. Seçimlere Turgut Özal'ın başında bulunduğu ANAP, Necdet Calp'in başında bulunduğu Halkçı Parti ve Turgut Sunalp'in Milliyetçi Demokrasi Partisi katıldı. 6 Kasım 1983 seçimleri sonucunda ANAP yüzde 45 oy alarak tek başına iktidara geldi ve Turgut Özal yeni hükûmeti kurdu.

Pamak'tan sonra, sırayla Ahmet Özsoy, İsmail Hakkı Yılanlıoğlu ve Ali Koç MP genel başkanlığı görevinde bulundular. 30 Kasım 1985'te Muhafazakâr Parti'nin adı "Milliyetçi Çalışma Partisi" olarak değiştirildi.

6 Eylül 1987'de siyasi yasakların kalkması yönünde yapılan halkoylaması sonucunda eski siyasetçilerin önündeki siyaset yasağı kalktı. Bunun üzerine MÇP'nin başına Alparslan Türkeş geçti. Alparslan Türkeş'in liderliğinde girilen 29 Kasım 1987 seçimlerinde parti 701,538 kişinin oyuyla %2,93'lük bir sonuç aldı ve TBMM dışında kaldı. Bu dönemin ardından 26 Mart 1989 yerel seçimlerinde %4,14 oy aldı. Elazığ, Erzincan ve Yozgat belediye başkanlıklarını kazandı.

20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile "Kutsal İttifak" adında bir ittifak yaptı.^[1] Bu ittifak %16,9 oy aldı ve TBMM'ye 62 vekili seçildi.^[2] Seçimden kısa bir süre sonra ittifak dağıldı ve Alparslan Türkeş ile birlikte 18 milletvekili 29 Aralık 1991'de MÇP 3. Olağan Kongresinde MÇP'ye katıldı ve Alparslan Türkeş Genel Başkan oldu.

MÇP'den MHP'ye geçiş ise, ancak 1992 yılı sonunda başlayan gelişmelerle birlikte mümkün hale geldi. 27 Aralık 1992 günü toplanan MHP'nin son (1980 öncesi) kurultay delegeleri, partinin feshine, isminin ve ambleminin de MÇP tarafından kullanılabileceğine karar verdi.

Bu gelişme üzerine, 24 Ocak 1993 MÇP-MHP ortak kurultayında partinin feshine ve MHP'ye değiştirmesiyle karar verildi.

Seçimler tarihi

Genel seçimler

Seçim	Genel Başkan	Oy			Sandalye		Meclis	Sıra	Kurulan Hükûmetler
Seçim	Genel Başkan	#	%	±	#	±	Meclis	Sıra	Kurulan Hükûmetler
1987	Alparslan Türkeş	701.538	%2,93	Yeni parti			0 / 450	-	-
1991	Alparslan Türkeş	20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Refah Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile "Kutsal İttifak" adında bir ittifak kurdu. Bu ittifak %16,9 oy aldı ve TBMM'ye 62 vekili seçildi. Seçimden kısa bir süre sonra ittifak dağıldı ve Alparslan Türkeş ile birlikte 18 milletvekili 29 Aralık 1991'de MÇP 3. Olağan Kongresinde MÇP'ye katıldı ve Alparslan Türkeş Genel Başkan oldu.

Yerel seçimler

Seçim	Genel Başkan	İl Genel Meclisi			Belediye	Harita
Seçim	Genel Başkan	Oy	%	±	Belediye	Harita
1989	Alparslan Türkeş	916.405	%4,14	Yeni parti	24 / 1.984

Kaynakça

^ Ruşen Çakır (15 Şubat 2015). "30 YILDAN HATIRLADIKLARIM/7 20 Ekim 1991 Genel Seçimleri: Baraja karşı Erbakan-Türkeş ittifakı". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.
^ Birol Akgun (Mart 2002). "Twins or Enemies: Comparing Nationalist and Islamist Traditions in Turkish Politics" (PDF). Middle East Review of International Affairs. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)17 Ocak 2023.

[1] Ruşen Çakır (15 Şubat 2015). "30 YILDAN HATIRLADIKLARIM/7 20 Ekim 1991 Genel Seçimleri: Baraja karşı Erbakan-Türkeş ittifakı". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.

[2] Birol Akgun (Mart 2002). "Twins or Enemies: Comparing Nationalist and Islamist Traditions in Turkish Politics" (PDF). Middle East Review of International Affairs. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)17 Ocak 2023.

[1]

[2]

g t d Türkiye'deki eski siyasi partiler
Tek partili dönem (1923-1945)	Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) (1924-25) Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) (1930) Ahali Cumhuriyet Fırkası (ACF) (1930)
Erken çok partili dönem (1945-1960)	Millî Kalkınma Partisi (MKP) (1945-58) Çiftçi ve Köylü Partisi (ÇKP) (1946) Demokrat Parti (DP) (1946-60) Liberal Demokrat Parti (LDP) (1946) Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi (TSEKP) (1946) Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) (1946-48) Türkiye Sosyalist Partisi (TSP) (1946, 1950-52) Millet Partisi (MP) (1948-53) Demokrat İşçi Partisi (DİP) (1950-55) İslam Demokrat Partisi (İDP) (1951-52) Türkiye Köylü Partisi (TKP) (1952-58) Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) (1954-58) Vatan Partisi (VP) (1954-57) Hürriyet Partisi (HP) (1955-58) Ufak Parti (UP) (1957-58) Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) (1958-69)
Darbeler arası dönem (1960-1981)	Adalet Partisi (AP) (1961-81) Türkiye İşçi Partisi (TİP) (1961-81) Yeni Türkiye Partisi (YTP) (1961-73) Millet Partisi (MP) (1962-81) Türkiye Birlik Partisi (TBP) (1966-81) Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP) (1967-81) Millî Nizam Partisi (MNP) (1970-71) Demokratik Parti (DP) (1970-80) Cumhuriyetçi Parti (CP) (1972-73) Millî Selamet Partisi (MSP) (1972-81) Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi (TUKP) (1972-81) Sosyalist Devrim Partisi (SDP) (1975-81) Vatan Partisi (VP) (1975-81) Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) (1978-81) Sosyalist Vatan Partisi (SVP) (1979-81)
12 Eylül sonrası (1981-2002)	Büyük Türkiye Partisi (BTP) (1983) Anavatan Partisi (ANAP) (1983-2009) Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) (1983-85) Doğru Yol Partisi (DYP) (1983-2007) Muhafazakâr Parti (MP) (1983-85) Refah Partisi (RP) (1983-98) Bayrak Partisi (BP) (1983-92) Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) (1983-86) Halkçı Parti (HP) (1983-85) Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) (1984-92) Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) (1985-93) Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) (1985-95) Büyük Anadolu Partisi (BAP) (1986-92) Vatandaş Partisi (VAP) (1986) Hür Demokrat Parti (HDP) (1986) Büyük Vatan Partisi (BVP) (1986) Yeşiller Partisi (YP) (1988-94) Sosyalist Parti (SP) (1988-92) Halk Partisi (HP) (1989-91) Demokrat Merkez Partisi (DMP) (1990-91) Diriliş Partisi (DİRİ-P) (1990-97) Halkın Emek Partisi (HEP) (1990-93) Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) (1990-91) Sosyalist Birlik Partisi (SBP) (1991-95) Demokrasi Partisi (DEP) (1991-94) Demokrat Parti (DP) (1992-2005) İşçi Partisi (İP) (1992-2015) Özgürlük ve Eşitlik Partisi (ÖZEP) (1992) Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP) (1992-93) Sosyalist Türkiye Partisi (STP) (1992-93) Yeniden Doğuş Partisi (YDP) (1992-2002) Yeni Parti (YP) (1993) Büyük Değişim Partisi (BDP) (1993-94) Sosyalist İktidar Partisi (SİP) (1993-2001) Birleşik Sosyalist Parti (BSP) (1994-96) Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) (1994-2003) Yeni Demokrasi Hareketi (YDH) (1994-97) Demokrasi ve Barış Partisi (DBP) (1996-2002) Barış Partisi (BP) (1996-99) Demokrat Türkiye Partisi (DTP) (1997-2008) Demokratik Halk Partisi (DEHAP) (1997-2005) Fazilet Partisi (FP) (1997-2001) Aydınlık Türkiye Partisi (ATP) (1998-2010) Değişen Türkiye Partisi (DEPAR) (1998-2002) Sosyalist Birlik Hareketi (SBHP) (1999-2009) Demokrat Halk Partisi (DHP) (1999-2010) Avrasya Partisi (AAP) (2002) Yeni Türkiye Partisi (YTP) (2002-04) Yeni Yüzler Partisi (YYP) (2002)
AK Parti dönemi (2002-günümüz)	Özgür Toplum Partisi (ÖTP) (2003-07) Sosyaldemokrat Halk Partisi (SHP) (2002-10) Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) (2002-15) Halkın Yükselişi Partisi (HYP) (2005-08) Hürriyet ve Değişim Partisi (HÜRPARTİ) (2005-18) Demokratik Toplum Partisi (DTP) (2005-09) Katılımcı Demokrasi Partisi (KADEP) (2006-19) Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) (2008-2014) Hak ve Eşitlik Partisi (HEPAR) (2008-19) Yeni Parti (YENİPARTİ) (2008-12) Alternatif ve Değişim Partisi (AL PARTİ) (2008-12) İşçilerin Sosyalist Partisi (SOSYALİST PARTİ) (2008-13) Demokratik Sol Halk Partisi (DSHP) (2009-10) Türkiye Partisi (TP) (2009-12) Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP) (2010-12) Halkın Sesi Partisi (HAS PARTİ) (2010-12) Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti (MMP) (2010-13) Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi (TURK PARTİ) (2010-22) Devrimci Halk Partisi (DEV-PARTİ) (2011-17) Güven Partisi (GP) (2012-14) Yeni Dünya Partisi (YENİ DÜNYA) (2013-23) Demokratik Gelişim Partisi (DGP) (2014-15) Anadolu Partisi (ANAPAR) (2014-15) Millet ve Adalet Partisi (MİLAD Partisi) (2014-17) Halkın Türkiye Komünist Partisi (2014-17) Türkiye Değişim Partisi (TDP) (2020-23) Büyük Türkiye Partisi (BÜYÜK TÜRKİYE) (2020-24) Aydınlık Demokrasi Partisi (ADP) (2021-24) Memleket Partisi (Memleket) (2021-25)
Güncel siyasi partiler İttifaklar Türkiye'de siyaset