Menahem Begin

Menahem Begin
מְנַחֵם בֵּגִין‎
Menahem Begin; מְנַחֵם בֵּגִין‎
6. İsrail başbakanı
	Görev süresi; 21 Haziran 1977 - 10 Ekim 1983
Başkan	Efraim Katzir; Yitzhak Navon; Haim Herzog
Yerine geldiği	İzak Rabin
Yerine gelen	İzak Şamir
Kişisel bilgiler
Doğum	16 Ağustos 1913; Brest, Rusya İmparatorluğu
Ölüm	9 Mart 1992 (78 yaşında); Tel Aviv, İsrail
Dini	Yahudilik
Ödülleri	; Nobel Barış Ödülü (1978) ;
İmzası

Menahem Begin (İbranice: מְנַחֵם בֵּגִין‎, lit. "Menāḥem Begįn^ⓘ"; Lehçe: Mieczysław Biegun, Menachem Begin; Rusça: Менахем Вольфович Бегин, Menahem Volfoviç Begin; 16 Ağustos 1913 – 9 Mart 1992), Likud'un kurucusu ve İsrail'in altıncı başbakanlığını yapan, aynı zamanda Nobel Barış Ödülü alan İsrailli politikacı. İsrail Devleti'nin kurulmasından önce, Yahudi paramiliterin bulunduğu Haganah örgütüne bağlı revizyonist Siyonist militan grubu Irgun'un liderliğini yaptı. Başbakanlığı öncesindeki sekiz seçimde de yenilgiye uğramasına rağmen 1977 seçimlerini kazanarak İşçi Partisinin 30 yıllık iktidarına da son vermiştir.

1948 yılında, günümüz Likud partisinin temelini oluşturan, sağ görüşlü Herut ("Özgürlük") partisini kurdu. 1949'daki ilk seçimlerde Herut 18 sandalye kazandı. 1948-1977 arasında, Begin başkanlığındaki Herut partisi, iktidardaki İşçi partisinin en büyük muhalifi oldu. 1983 Ağustos'unda politikadan çekildi ve başbakanlık ofisini, eski dostu İshak Şamir'e bıraktı. Bir suikast sonucu öldürülen Lübnan başbakanı Beşir Cemayel ile barış yapmayı umuyordu. Washington'a yaptığı resmi bir gezi sırasında eşi Aliza Begin'in ölümü de Begin'i hayli depresif yaptı.

1979 yılında, dışişleri bakanı Moşe Dayan ve savunma bakanı Ezer Weizman'ın yardımlarını da alarak, Mısır devlet başkanı Enver Sedat ile İsrail-Mısır Barış Antlaşmasını imzaladı. ABD başkanı Jimmy Carter'ın da desteği ile gerçekleşen bu antlaşmaya göre, İsrail Sina Yarımadasını tümüyle Mısır'a bırakıyordu. Öte yandan İsrail'in yasallığı da ilk defa bir Arap ülkesi tarafından tanınmış oluyordu.

Bu antlaşmaya olan katkılarının uluslararası arenada yarattığı pozitif etkinin sonucu olarak Begin ve Sedat, 1978'de Nobel Barış Ödülü'nü birlikte aldılar. Begin'in King David Oteli bombalı saldırısının emrini vermesi ve Deir Yasin Katliamı'nda yer almasına rağmen Nobel Barış Ödülü'nü alması, çeşitli tartışmaların konusu oldu.

1992'de öldü ve sade bir törenle, devlet erkânının gömüldüğü Hertzel Dağı yerine (vasiyeti gereğince) Zeytin Dağı'nda toprağa verildi.

Önce gelen: İzak Rabin	İsrail başbakanı 1977 - 1983	Sonra gelen: İzak Şamir

g t d Nobel Barış Ödülü sahipleri
1901-1925	1901 Dunant \ Passy 1902 Élie Ducommun \ Gobat 1903 Cremer 1904 Uluslararası Hukuk Enstitüsü 1905 von Suttner 1906 Roosevelt 1907 Moneta \ Renault 1908 Arnoldson \ Bajer 1909 Beernaert \ d'Estournelles 1910 Uluslararası Barış Bürosu 1911 Asser \ Fried 1912 Root 1913 La Fontaine 1914 1915 1916 1917 Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1918 1919 Wilson 1920 Bourgeois 1921 Branting \ Lange 1922 Nansen 1923 1924 1925 Chamberlain \ Dawes
1926-1950	1926 Briand \ Stresemann 1927 Buisson \ Quidde 1928 1929 Kellogg 1930 Söderblom 1931 Addams \ Butler 1932 1933 Angell 1934 Henderson 1935 von Ossietzky 1936 Saavedra Lamas 1937 Cecil 1938 Nansen Uluslararası Mülteciler Ofisi 1939 1940 1941 1942 1943 1944 Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1945 Hull 1946 Balch \ Mott 1947 Friends Service Council \ Amerikan Dostluk Hizmet Komitesi 1948 1949 Orr 1950 Bunche
1951-1975	1951 Jouhaux 1952 Schweitzer 1953 Marshall 1954 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği 1955 1956 1957 Pearson 1958 Pire 1959 Noel-Baker 1960 Lutuli 1961 Hammarskjöld (ölümünden sonra) 1962 Pauling 1963 Uluslararası Kızılhaç Komitesi \ Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Birliği 1964 King 1965 UNICEF 1966 1967 1968 Cassin 1969 Uluslararası Çalışma Örgütü 1970 Borlaug 1971 Brandt 1972 1973 Lê Đức Thọ (ödülü reddetti) \ Kissinger 1974 MacBride \ Satō 1975 Saharov
1976-2000	1976 B. Williams \ Corrigan 1977 Uluslararası Af Örgütü 1978 Sedat \ Begin 1979 Teresa 1980 Pérez Esquivel 1981 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği 1982 Myrdal \ García Robles 1983 Wałęsa 1984 Tutu 1985 Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler 1986 Wiesel 1987 Arias 1988 Birleşmiş Milletler Barış Gücü 1989 Gyatso 1990 Gorbaçov 1991 Su Çi 1992 Menchú 1993 Mandela \ de Klerk 1994 Peres \ Rabin \ Arafat 1995 Pugwash Konferansları \ Rotblat 1996 Belo \ Ramos-Horta 1997 Kara Mayınlarının Yasaklanması için Uluslararası Kampanya \ J. Williams 1998 Hume \ Trimble 1999 Sınır Tanımayan Doktorlar 2000 Kim
2001-günümüz	2001 Annan \ Birleşmiş Milletler 2002 Carter 2003 Ebadi 2004 Maathai 2005 Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu \ el-Baradey 2006 Grameen Bank \ Yunus 2007 Gore \ Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli 2008 Ahtisaari 2009 Obama 2010 Liu 2011 Johnson Sirleaf \ Gbowee \ Karman 2012 Avrupa Birliği 2013 Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü 2014 Satyarthi \ Yusufzay 2015 Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü 2016 Santos 2017 Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması için Uluslararası Kampanya 2018 Mukwege \ Murad 2019 Abiy Ahmed Ali 2020 Dünya Gıda Programı 2021 Maria Ressa \ Dmitri Muratov 2022 Ales Bialiatski \ Memorial \ Sivil Özgürlükler Merkezi 2023 Nergis Muhammedi 2024 Nihon Hidankyo 2025 María Corina Machado

g t d İsrail adalet bakanları
Rosen (1948-51) Yosef (1951-52) Cohn (1952) Rosen (1952-56) Ben-Gurion (1956) Rosen (1956-61) Yosef (1961-66) Shapira (1966-72) Meir (1972) Şapira (1972-73) Meir (1973-74) Zadok (1974-77) Begin (1977) Tamir (1977-80) Nissim (1980-86) Modai (1986) Şarir (1986-88) Meridor (1988-92) Libai (1992-96) Neman (1996) Netanyahu (1996) Hanegbi (1996-99) Beilin (1999-2001) Şitrit (2001-03) Lapid (2003-04) Livni* (2004-06) Ramon (2006) Şitrit* (2006) Olmert* (2006) Livni (2006-07) Friedmann (2007-09) Neman (2009-13) Livni (2013-14) Şaked (2015-19) Ohana (2019-20) Nissenkorn (2020-21) Gantz* (2021) Saar (2021-22) Levin (2022-)
* bir bakan seçilene kadar vekil adalet bakanı olarak görev süresinin tamamı veya bir kısmını yerine getiren