Progresif rock
| Progresif rock | |
|---|---|
| Müzikal kökenleri | Psychedelic rock Hard rock Folk rock Deneysel rock Klasik müzik Caz Halk müziği |
| Kültürel kökenleri | 1960 sonları, Birleşik Krallık, Birleşik Devletler, İtalya ve Almanya |
| Önemli çalgılar | Gitar - Bas gitar - Sentezleyici - Bateri - Keman - Flüt |
| Popülerlik | 1970'ler- |
| Türevler | Krautrock, Anadolu rock |
| Alt tarzlar | |
| Senfonik rock - Progresif metal | |
Progresif rock 1960'ların sonlarında ve 1970'lerin başlarında "ağırlıklı olarak Britanyalı grupların rock müziğini yeni sanatsal seviyelere çekme girişiminin" sonunda ortaya çıkmıştır.[1]
Progresif rock grupları standart rock veya popüler müzikteki bent-nakarat düzeni üzerine kurulu şarkı yapılarının ötesine geçerek "rock müziğin teknik ve kompozisyon sınırlarını"[1] zorlamışlardır. Bunun ötesinde aranjmanlarda sık sık klasik, caz ve avangart unsurlar bulunur. Enstrümantal şarkılar daha yaygındır. Sözleri olan şarkıların sözleriyse normal rock şarkıları gibi dans ve aşk gibi popüler öğelerden ziyade daha kavramsal, soyut, edebi, felsefi ve/veya fantastik ögeler içerir. Progressive rock grupları "genellikle epik hikâyeler anlatan bütüncül bir beyanda bulunan" konsept albümler yapmışlardır.[1]
Gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Progresif rock 1960'ların sonunda dönemin rock müziğindeki her çeşit etkiden ilham alma eğiliminin parçası olarak psychedelic müzikten türedi.[1] Psychedelic rock gibi deneysel ve egzotik bir müzik tarzı olan progresif rock, şarkılarının uzunluğu, teknik açıdan karmaşıklığı, aksak ritimlerin ve doğaçlamanın daha ağırlıklı kullanılması ve klasik müzik etkilerinin baskınlığıyla bu tarzdan ayırılabilir. Frank Zappa, The Moody Blues, Procol Harum ve Deep Purple ilk progresif rock grupları arasında sayılabilir.
King Crimson, Yes, Genesis, Pink Floyd, Gentle Giant, ELP, Jethro Tull ve Camel gibi İngiliz gruplar, 1970'lerde ortaya çıkan bu tarzın en etkili ve önemli gruplarındandır. Progresif rock grupları, Kuzey Amerika'da da hayran kazanabildiği halde çoğunlukla Avrupa'da ortaya çıkmış ve tutulmuştur. Bunun nedeni, Amerikan müzisyenler blues geleneğinden gelmişken Avrupalıların teknik ve zevklerinin klasik müzik geleneği etrafında şekillenmiş olmasıdır.
Almanya'da Krautrock, Türkiye'de de Anadolu rock, progresif rock'ın Britanya dışında ortaya çıkmış akımlarıdır. Ayrıca İtalya'da da rock progresivo adıyla müzik yapan Premiata Forneria Marconi ve Alphataurus gibi gruplar 70'li yıllara damga vurmuştur. Bunların dışında Kanada'dan Rush ve Yunanistan'dan Aphrodite's Child da progresif rock'ın en önemli uluslararası temsilcilerindendir.
Progresif rock müziğinin en revaçta olduğu dönem 1970'lerken 1980'lerin başlarında yerini neo-progressive rock müziğine bırakmıştır (örn. Marillion). Günümüzde Dream Theater, The Flower Kings, Opeth, Frost önemli progressive rock gruplarındandır.
Enstrümantasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Progresif rockta elektro gitar, akustik gitar, bas gitar, klavye ve bateri gibi geleneksel rock enstrümanlarına ilave olarak keman, org ve üflemeli çalgılar da kullanılır. Ayrıca Keith Emerson, Rick Wakeman, Brian Eno, Vangelis ve Rick Wright gibi progresif rock kökenli klavyeciler, özellikle analog temelli synthesizer üzerindeki hakimiyetleri ile ön plana çıkmışlardır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Prog-Rock/Art Rock". AllMusic. Erişim tarihi: 4 Aralık 2007.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
