Ratip Aşir Acudoğu
Ratip Aşir Acudoğu | |
|---|---|
| Doğum | Ratip Aşir 20 Şubat 1898 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 17 Ocak 1957 (58 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Eğitim | Sanayi-i Nefise Mektebi |
| Meslek | Heykeltıraş |
| Ebeveyn(ler) | Hüseyin Aşir Molla |
Ratip Aşir Acudoğu, (d. 20 Şubat 1898, İstanbul - ö. 17 Ocak 1957), Türk heykeltıraş. Serbest figüratif heykelleri ve anıt çalışmalarıyla tanınmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]20 Şubat 1898'de İstanbul'da dünyaya geldi. Babası, medreseden yetişmiş, taşra kadılıklarında bulunmuş, hür fikirli, seçkin ve aydın bir kişi olan Hüseyin Aşir Molla'dır.[1] Mahmudiye Rüştiyesi ve Ankara Sultanisi'nde öğrenim gördü. I. Dünya Savaşı'nda ihtiyat zabiti olarak görev yaptı.[2] 1918'de girdiği Sanayi-i Nefise Mektebi'nde İhsan Özsoy'un öğrencisi oldu.
Eğitiminde her zaman ailesinin desteğini alan Acudoğu, babası Aşir Molla'nın maddi desteğiyle, Almanya’ya giderek, 1920'de Münih Akademisi'ne girdi.[1] Resim Sanatları Akademisi'nde (Akademie der Bildenden Künste) bir süre Blecker'in atölyesinde çalıştıktan sonra hayranı olduğu Aristide Maillol'dan ders almak üzere Paris'e geçti; bu amacına ulaşamayınca Maillol ve Antoine Bourdelle'nin eserlerinin etkisinde serbest çalıştı.[3] 1925'te Türkiye'ye döndü.
“Yaralı Asker” heykeliyle Sanayi Nefise Mektebi'nin Avrupa sınavını kazanınca eğitimini tamamlamak üzere yeniden Fransa'ya gitti.[2] Paris’te Julian Akademisi'nde heykeltıraş Henri Bouchard ve Paul Landowski'den eğitim aldı. Ancak zaman zaman Maillol ve Bourdelle'in atölyelerine giderek, onların önerilerinden yararlandı.[2]
1928’de Türkiye'ye döndükten sonra Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı. Resim öğretmeni olarak tayin edildiği Edirne Öğretmen Okulu'nda görev yapmaya başladı. Bu okulda kendisine bir heykel atölyesi verildi ve ilk anıt çalışması olan "Kubilay Şehidi Anıtı"'nı bu atölyede gerçekleştirdi (1932).
Edirne'den sonra İstanbul'da çeşitli orta öğrenim kurumlarında öğretmenlik yaptı. 1939 Erzincan Depremi'nden sonra İsmet İnönü'nün Erzincan'a gösterdiği yakın ilgiye şükran ifadesi olarak şehre dikilmek üzere sipariş edilen heykeli hazırladı. 17 Ocak 1957'de İstanbul Beykoz Çubuklu Ortaokulu'nda öğretmenlik yaptığı için ikamet ettiği Çubuklu'daki yalısında kalp krizinden ölmüştür,[4] kabri o Boğaz köyünün arkasındaki sırttadır.
Acudoğu, taş, kil ve çamur kullandığı heykellerinde, insan vücudunun temel özelliklerinden yararlanarak güçlülük, sağlamlık ve uyumluluk duygularını vurguladı.[3] Figür ve büstlerinin yanı sıra, duygusal yönü ağır basan ve plastik değer taşıyan olgun anıtlar gerçekleştirdi.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şehit Kubilay Anıtı, Menemen, 1932
- İsmet İnönü Anıtı, Erzincan, 1939
- Atatürk Anıtı, Ziraat Fakültesi önü, Ankara
- Bolu Atatürk heykeli (Nejat Sirel ile birlikte), Bolu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b Yazarım, Okur (24 Kasım 2021). "Ratip Aşir Acudoğu Kimdir? | Sanat Tarihi". Okur Yazarım. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
- ^ a b c Bara, Hadi (1957). "Heykeltıraş Ratip Acudoğu" (PDF). Arkitekt, 223. 25 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi4 Aralık 2012.
- ^ a b Öztopçu, Avni. "Ratip Aşir Acudoğlu". Erzincan Belgeliği. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
- ^ Gezer, H. (1984). Cumhuriyet dönemi türk heykeli (3). Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları
- Genel
- Tansuğ, S. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. 1. Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları. s. 15. ISBN 975-7438-52-9.
