Rusya Federasyonu Devlet Duması
| Rusya Federasyonu Devlet Duması Госуда́рственная ду́ма Gosudarstvennaya duma | |
|---|---|
| 8. Devlet Duması | |
 | |
| Tür | |
| Tür | |
| Yapı | |
| Sandalye | 450 |
 | |
Siyasi gruplar | Hükümet (348)
Destek (44)
Tarafsız (57)
|
| Seçimler | |
| %5 seçim barajı ile Parallel oylama | |
Son seçim | 2021 Rusya yasama seçimleri |
Sonraki seçim | 2026 |
| Toplantı yeri | |
 | |
| Devlet Duması Moskova, Okhotny Ryad Caddesi, 1 | |
| Website | |
Rusya Federasyonu Devlet Duması (Rusça: Госуда́рственная ду́ма (Gosudarstvennaya duma), yaygın kısaltma: Госду́ма (Gosduma)), Rusya'da Rusya Federasyonu Federal Meclisi'nin (Yasama organı) alt meclisidir. Üst meclis, Federasyon Konseyi'dir. Duma karargahları, Manege Meydanından birkaç adım ötede, Moskova'nın merkezindedir. Üyeleri, milletvekili olarak adlandırılır. 1993 Rusya anayasa krizinden sonra, Boris Yeltsin tarafından sunulan yeni anayasanın bir sonucu olarak Devlet Duması, Rusya Yüksek Sovyeti'nin yerini almış ve referandumda Rus halkı tarafından onaylanmıştır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Devlet Duması, 1906 yılında kurulmuş ve Rusya'nın seçilmiş ilk parlamentosudur. Çar II. Nikolay tarafından onu etkinleştirmek için yapılan ilk iki teşebbüs başarısız oldu. Sonuçta, sadece birkaç ay sonra bu Dumaların her biri dağıtıldı. Üçüncü Duma, 5 yıllık döneminin sonuna kadar ayakta kalmış tek meclistir. 1907 seçim reformundan sonra, üçüncü Duma Kasım 1907'de seçildi, üyelerinin büyük kısmı üst sınıftan oluşuyordu, Duma'daki radikal etkiler neredeyse tamamen temizlenmişti. 1905 Devriminden sonra Duma'nın kuruluşu Rus aristokrat sisteminde önemli değişiklikleri müjdeliyordu. Üstelik, Duma daha sonra Rus tarihine önemli etkileri olacaktı ki Rusya'da aristokrasinin kaldırılmasına öncülük eden Şubat Devrimine katkıda bulunan unsurlardan biri olması buna bir örnektir.
Aralık 1993 seçimlerinde, Yeltsin'i destekleyen partiler 175 sandalye kazanırlarken, sol blok 125 sandalyede kalmıştır. Güç dengesi 64 sandalye ile ultramilliyetçi Rusya Liberal Demokrat Partisi'ne kalmıştır. Toplam oyların %5'inden fazla oy alan partiler meclise milletvekili sokabilmektedirler: 1993'te sekiz tanesi geçebilmiştir. Bu sekiz partiye ek olarak, 35 milletvekillik gruplara, bölgesel ya da sektörel ilgileri yansıtan kayıtlı grup oluşturma yetkisi verilmiştir. Her parti ya da grubu bir temsilci verdiği Duma Konsülü, işi yönetmektedir. En önemli görev, Duma'nın 23 komitesindeki sandalye dağılımının sağlanmasıdır ki bu güç paylaşım "paket" anlaşmasının parçası olarak yapılır.
1990'ların ikinci yarısı boyunca, Duma, vergi indirimi ve yasal istisna isteyen bölgesel liderler ile iş adamlarının lobi yatıkları önemli bir forum oldu. Savunma, dış işleri ya da bütçe gibi önde gelen komitelerin çalışmaları, basının dikkati ve lobi faaliyetlerinin iyi anlaşmaları için cazip oldular.
2000'lerin başlarında, 1999 Rusya genel seçimlerinin ardından, başkanı destekleyen Birlik partisi ve Rusya Federasyonu Komünist Partisi Devlet Dumasının önde gelen güçleri oldular.
Yetkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Devlet Duması'nın Rusya Anayasası tarafından listelenmiş özel yetkileri vardır. Bunlar:
- Rusya Başbakanı'nın atanmasını onaylamak;
- Devlet Duması tarafından belirtilen konular dahil olmak üzere Rusya Federasyonu hükûmetinin çalışmalarının sonuçları üzerine, oradan gelen raporları dinlemek;
- Rusya Hükümeti'ne karşı verilen güven oylaması taleplerine karar vermek;
- Rusya Merkez Bankası başkanını atamak ve görevden almak;
- Sayıştay'ın başkanını ve üyelerinin yarısını atamak ve görevden almak;
- Federal Anayasal kanuna göre hareket eden İnsan Hakları izleme komisyonu üyelerini atamak ve görevden almak;
- Genel af ilan etmek;
- Rusya Federasyonu Başkanına karşı ihanet suçlamasında bulunmak (2/3 çoğunluk gerektirir)
Devlet Duması, Rusya Federasyonu Anayasası'nın kendisine verdiği yetkiyle ilgili konularda kanunları kabul eder.
Yasama
[değiştir | kaynağı değiştir]Anayasa'da aksi bir yasama yöntemi belirtilmiş konular hariç, Devlet Duması kanunları, Devlet Duması milletvekillerinin toplam sayısının çoğunluğu ile kabul edilir. Bütün teklifler, ilk Devlet Duması tarafından onaylanır daha sonra Federasyon Konseyi'nde tartışılır ve kabul/ret edilir. Her bir milletvekilinin kime oy verdiğinin belli olduğu ad okuyarak yapılan oylama görece çok azdır.[1] Bireylerin oylarının kaydedilmesi sadece açık oylamalarda ve elektronik metodun kullanıldığı durumlarda geçerlidir.[1] Tüm oylamalar ad okuyarak yapılan oylama değilken, her seferinde bir milletvekili, elektronik olarak her bir milletvekilinin oyunu kaydeden bir bilgisayara oy verir.[2]
Organizasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Komiteler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Devlet Duması, komiteler ve komisyon oluşturur. Komiteler, yasama sürecine dahil olan meclisin ana organlarıdır. Kural olarak Parlamandaki partilerin temsil oranında teşekkül edilirler. Komitelerin başkanları ve onların baş yardımcıları, partilerin temsil oranında gelen milletvekillerin oy çokluğuyla seçilirler.
Devlet Duması'nın ana birimleri, komitelerdir ve sorumluluk alanlarına göre teşkil olurlar. 5. Yasama döneminde (2007-2011) 32 komite, 6. Yasama döneminde 29 komite varken 7. Yasama döneminde sadece 26 komite vardır. Duma komiteleri mevcut Duma'nın süresi boyunca görev yaparlar.
Komisyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir].jpeg)
Devlet Duması komisyonları, kanunda belirtildiği yöntem ve durumlarda oluşturulurlar. Komisyonlar, Duma'nın bir yasama döneminin süresini aşmayacak şekilde oluşturulurlar. Devlet Duması'nın 5. Yasama Dönemi'nde beş komisyon vardı:
- Parlamento etik ve işleri gözetleyen komisyon
- Hesaplar komisyonu
- Rusya Federasyonu'nun ulusal güvenlik ve savunması güvence altına almak için federal bütçe değerlendirme komisyonu
- Yolsuzluğa karşı yasama destek komisyonu
- Devlet ortaklı ticari organizasyonlar ve devlet kurumları ve doğal tekellerin faaliyetlerine yasama destek komisyonu
Üyelik
[değiştir | kaynağı değiştir]21 yaşından büyük her Rus vatandaşı, Devlet Duması'na milletvekili seçimi yapılan seçimlerde aday olma hakkı vardır.[3] Fakat, aynı kişi Federasyon Konseyi'nde üye olamaz. ayrıca, bir Devlet Duması üyesi, devlet ya da yerel kurumlarda bir başka yetkili ofisi elinde bulunduramaz. Devlet Duması milletvekilliği, bir makam olarak tam zamanlı ve profesyonel pozisyondur.[4] Bu nedenle Devlet Duması milletvekilleri bir sivil hizmette ya da ders verme, araştırma ya da diğer yaratıcı faaliyetler dışında herhangi ücret karşılığı faaliyetlerde bulunamazlar.
Devlet Duması başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]- İvan Rıbkin (1994–1996)
- Gennadiy Seleznyov (1996–2003)
- Boris Grizlov (2003–2011)
- Sergey Narışkin (2011-2016)
- Vyaçeslav Volodin (2016'dan beri)
Son seçim
[değiştir | kaynağı değiştir] | ||||||||||||
| Parti | Parti listesi | Seçim bölgesi | Toplam | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oylar | % | ±% | Koltuk | Oylar | % | Koltuk | Koltuk | +/– | ||||
| Birleşik Rusya | 28,064,258 | 49.82 | −4.38 | 126 | 198 | 324 | -19 | |||||
| Rusya Federasyonu Komünist Partisi (CPRF) | 10,660,599 | 18.93 | +5.59 | 48 | 9 | 57 | +15 | |||||
| Rusya Liberal Demokrat Partisi (LDPR) | 4,252,096 | 7.55 | −5.59 | 19 | 2 | 21 | -18 | |||||
| Adil Rusya | 4,201,715 | 7.46 | +1.24 | 19 | 8 | 27 | +4 | |||||
| Yeni İnsanlar | 2,997,676 | 5.32 | Yeni | 13 | 0 | 13 | Yeni | |||||
| Sosyal Adalet İçin Emekliler Partisi | 1,381,890 | 2.45 | +0.73 | 0 | 0 | 0 | ±0 | |||||
| Yabloko | 753,280 | 1.34 | −0.65 | 0 | 0 | 0 | ±0 | |||||
| Rusya Komünistleri | 715,685 | 1.27 | −1.00 | 0 | 0 | 0 | ±0 | |||||
| Rus Ekolojik Partisi "Yeşiller" | 512,420 | 0.91 | +0.15 | 0 | 0 | 0 | ±0 | |||||
| Rodina | 450,437 | 0.80 | −0.71 | 0 | 1 | 1 | ±0 | |||||
| Özgürlük ve Adalet Partisi | 431,559 | 0.77 | Yeni | 0 | 0 | 0 | Yeni | |||||
| Yeşil Alternatif | 357,855 | 0.64 | Yeni | 0 | 0 | 0 | Yeni | |||||
| Büyüme Partisi | 291,483 | 0.52 | −0.77 | 0 | 1 | 1 | +1 | |||||
| Sivil Platform | 86,964 | 0.15 | −0.07 | 0 | 1 | 1 | ±0 | |||||
| Independents | – | – | – | – | 5 | 5 | +4 | |||||
| Geçersiz/boş oylar | 1,173,291 | – | – | – | – | – | ||||||
| Toplam | 100 | – | 225 | 100 | 225 | 450 | 0 | |||||
| Kayıtlı seçmenler/katılım | 109,204,662 | – | 110,311,810 | – | – | – | ||||||
| Kaynak: Merkezi Seçim Komisyonu 28 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (bireysel yetki 27 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) | ||||||||||||
Devlet Duması'na başkanlık delegesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alexander Maksimovich Yakovlev (18 Şubat 1994 – 10 Şubat 1996)
- Alexander Kotenkov (10 Şubat 1996 – 5 Nisan 2004)
- Alexander Kosopkin (5 Nisan 2004 – 9 Ocak 2009)
- Garry Minkh (10 Şubat 2009'dan beri)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Chandler, Andrea (2004). Shocking Mother Russia: Democratization, Social Rights, and Pension Reform in Russia, 1990-2001. University of Toronto Press. s. 97. ISBN 0-8020-8930-5. 27 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2017.
- ^ Ostrow, Joel M. (2000). Comparing Post-Soviet Legislatures: A Theory of Institutional Design and Political Conflict. Ohio State University Press. ss. 24-25. ISBN 0-8142-0841-X. LCCN 99-059121. 27 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2017.
- ^ Rus Anayasası Madde 97(2)
- ^ Rus Anayasası Madde 97(3)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resmî site (Rusça)
