Suvoreksant
Suvoreksant, uykusuzluk tedavisinde kullanılan oreksin antagonisti bir ilaçtır.[1][2] Yetişkinlerde uykuya başlama ve/veya sürdürmede güçlüklerle karakterize edilen uykusuzluğun tedavisi için özel olarak endikedir.[1][2] Suvoreksant uykuya daha hızlı dalmaya, daha uzun uyumaya, gece yarısı daha az uyanık olmaya ve daha kaliteli bir uyku çekmeye yardımcı olur.[1][3] Etkinliği orta düzeydedir[4] ve diğer oreksin antagonistlerine benzer, ancak benzodiazepinler ve nonbenzodiazepinlerden daha düşüktür.[5] Suvoreksant ağızdan alınır.[1][2][6]
Suvoreksantın yan etkileri arasında uyuklama, gündüz uykululuğu ve sedasyon, baş ağrısı, baş dönmesi, anormal rüyalar, ağız kuruluğu ve ertesi gün sürüş kabiliyetinde bozulma yer alır.[1][3][7] Nadiren uyku felci, uykuyla ilişkili halüsinasyonlar, uyurgezerlik gibi karmaşık uyku davranışları ve intihar düşüncesi ortaya çıkabilir.[1][2][4] İlaçla tolerans, bağımlılık, yoksunluk ve rebound etkilerinin önemli ölçüde ortaya çıktığı görülmemektedir.[1][8][9] Suvoreksant, ikili bir oreksin reseptör antagonistidir (DORA).[2] Oreksin OX1 ve OX2 reseptörlerinin seçici ikili antagonisti olarak görev yapar.[2] İlacın orta eliminasyon yarı ömrü 12 saat e zirveye ulaşma süresi yaklaşık 2 ila 3 saattir.[1][2] Benzodiazepinler ve nonbenzodiazepinlerden farklı olarak suvoreksant, GABA reseptörleri ile etkileşime girmez, bunun yerine farklı bir etki mekanizmasına sahiptir.[2][10]
Suvoreksantın klinik gelişimi 2006 yılında başlamış[11] ve 2014 yılında tıbbi kullanıma sunulmuştur.[1][12] İlaç, Amerika Birleşik Devletleri'nde Plan IV kontrollü bir maddedir ve orta düzeyde bir kötüye kullanım potansiyeline sahip olabilir.[1][13][14] Avustralya gibi diğer yerlerde suvoreksant yalnızca reçeteyle satılan bir ilaçtır ve kontrollü bir ilaç değildir.[15] Suvoreksant jenerik formülasyonlarda mevcut değildir.[6][16][17] Suvoreksantın yanı sıra lemboreksant ve daridoreksant gibi diğer oreksin reseptör antagonistleri de tanıtılmıştır.[18][19]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j "Belsomra- suvorexant tablet, film coated". DailyMed. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h "Suvorexant for the treatment of insomnia". Expert Review of Clinical Pharmacology. 7 (6): 711-730. November 2014. doi:10.1586/17512433.2014.966813. PMID 25318834.
- ^ a b "Suvorexant for the treatment of primary insomnia: A systematic review and meta-analysis". Sleep Medicine Reviews. 35: 1-7. October 2017. doi:10.1016/j.smrv.2016.09.004. PMID 28365447.
- ^ a b "Profile of suvorexant in the management of insomnia". Drug Design, Development and Therapy. 9: 6035-6042. 2015. doi:10.2147/DDDT.S73224. PMC 4651361
. PMID 26648692.
- ^ "Comparative effects of pharmacological interventions for the acute and long-term management of insomnia disorder in adults: a systematic review and network meta-analysis". Lancet. 400 (10347): 170-184. July 2022. doi:10.1016/S0140-6736(22)00878-9. PMID 35843245.
- ^ a b "Belsomra Generic Belsomra Availability". Drugs.com. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2024.
- ^ "Suvorexant for Primary Insomnia: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Placebo-Controlled Trials". PLOS ONE. 10 (8): e0136910. 2015. doi:10.1371/journal.pone.0136910. PMC 4552781 . PMID 26317363.
- ^ "Suvorexant: scientifically interesting, utility uncertain". Australasian Psychiatry. 25 (6): 622-624. December 2017. doi:10.1177/1039856217734677. PMID 28994603.
- ^ "Clinical pharmacology, efficacy, and safety of orexin receptor antagonists for the treatment of insomnia disorders". Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology. 16 (11): 1063-1078. November 2020. doi:10.1080/17425255.2020.1817380. PMID 32901578.
- ^ "Drugs for Insomnia beyond Benzodiazepines: Pharmacology, Clinical Applications, and Discovery". Pharmacological Reviews. 70 (2): 197-245. April 2018. doi:10.1124/pr.117.014381. PMID 29487083.
- ^ "CNS drug development: lessons from the development of ondansetron, aprepitant, ramelteon, varenicline, lorcaserin, and suvorexant. Part I". Journal of Psychiatric Practice. 20 (6): 460-465. November 2014. doi:10.1097/01.pra.0000456594.66363.6f. PMID 25406050.
- ^ "New hypnotic drug without addiction to be released in Japan first". 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014.
- ^ "Schedules of Controlled Substances: Placement of Suvorexant into Schedule IV". federalregister.gov. Federal Register. 13 Şubat 2014. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
A Proposed Rule by the Drug Enforcement Administration on 02/13/2014
- ^ "Suvorexant for insomnia: a systematic review of the efficacy and safety profile for this newly approved hypnotic - what is the number needed to treat, number needed to harm and likelihood to be helped or harmed?". International Journal of Clinical Practice. 68 (12): 1429-1441. December 2014. doi:10.1111/ijcp.12568. PMID 25231363.
- ^ "Belsomra (suvorexant)". Australian Product Information. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2024.
- ^ "An Update on Dual Orexin Receptor Antagonists and Their Potential Role in Insomnia Therapeutics". Journal of Clinical Sleep Medicine. 14 (8): 1399-1408. August 2018. doi:10.5664/jcsm.7282. PMC 6086961 . PMID 30092886.
- ^ "Suvorexant: a promising, novel treatment for insomnia". Neuropsychiatric Disease and Treatment. 12: 491-495. 2016. doi:10.2147/NDT.S31495. PMC 4772996 . PMID 26955275.
- ^ "Hypocretins (orexins): The ultimate translational neuropeptides". Journal of Internal Medicine. 291 (5): 533-556. May 2022. doi:10.1111/joim.13406. PMID 35043499.
- ^ "Daridorexant: First Approval". Drugs. 82 (5): 601-607. April 2022. doi:10.1007/s40265-022-01699-y. PMC 9042981 . PMID 35298826.
