Akçataş, Horasan
| Akçataş | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Akçataş Akçataş'ın Erzurum'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°07′11″N 42°08′38″E / 40.1197°K 42.1439°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Horasan |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2021)[2] | 209 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25800 |
Akçataş, Erzurum ilinin Horasan ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Akçataş'ın eski adı Dzandzak'tır. Gürcüce kaynaklarda Dzandzaği (ძანძაღი) olarak geçer.[4] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise, Zanzak (زانزاق) şeklinde yazılmıştır.[5]
Dzandzak veya Dzandzaği köyü, Urartu döneminde Biani şeklinde anılan Basiani bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. 13. yüzyılın başında Gürcüler ile Türkler arasındaki Basiani Savaşı bu bölgede meydana gelmiştir. Osmanlılar bölgeyi 1545 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir.[6]
Dzandzak veya Dzandzaği köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre, Erzurum vilayetinin Hasan Kale kazasının Pasin-i Süfla (Aşağı Pasin) nahiyesine bağlı köylerinden biriydi.[5] 1940 genel nüfus sayımında, "Zanzak" şeklinde kaydedilmiş olan köy, Aşağı Pasin nahiyesinin idari merkeziydi ve nüfusu 334 kişiden oluşuyordu.[7] 1953 yılında Horasan ilçesi kurulunca, Zanzak köyü bu ilçeye bağlandı.[8] Dzandzak veya Zanzak Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Akçataş şeklinde değiştirilmiştir.[9] 1965 genel nüfus sayımında Akçataş köyünde 331 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 110 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Horasan Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[11]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 96 km, Horasan ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[12] Mahalle, Horasan'ın kuzeyinde olup, 25.11 numaralı Horasan-Karaurgan-Şenkaya il yoluna 6 km'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[13]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 209[2] |
| 2020 | 212[2] |
| 2019 | 220[2] |
| 2018 | 228[2] |
| 2017 | 226[2] |
| 2016 | 211[2] |
| 2015 | 215[2] |
| 2014 | 215[2] |
| 2013 | 227[2] |
| 2012 | 200[2] |
| 2011 | 242[2] |
| 2010 | 265[2] |
| 2009 | 271[2] |
| 2008 | 256[2] |
| 2007 | 232[2] |
| 2000 | 259[12] |
| 1990 | 310[14] |
| 1985 | 357[15] |
| 1965 | 331[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Erzurum Horasan Akçataş Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ "Akcatas, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ "ბასიანი: კულტურის ძეგლების კატალოგი" / Basiani: A Catalogue of the Monuments of Material Culture (Basiani: Maddi Kültür Anıtları Kataloğu), Tiflis, 2024, s. 22. ISBN 978-9941-9888-4-4
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 229.
- ^ "ბასიანი: კულტურის ძეგლების კატალოგი" / Basiani: A Catalogue of the Monuments of Material Culture (Basiani: Maddi Kültür Anıtları Kataloğu), Tiflis, 2024, s. 10. ISBN 978-9941-9888-4-4
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 250" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2025.
- ^ "Resmi Gazete, 4 Aralık 1953" (PDF). 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Nisan 2025.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 785.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 254" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ocak 2023.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ a b "Akçataş Mahallesi". YerelNet.org.tr. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.