1580'ler
| Binyıllar: | 2. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
1580'ler, 1 Ocak 1580 günü başlayıp 31 Aralık 1589 günü sona eren onyıldır.
Olaylar
1580
- Osmanlı astronomu Takiyüddin'in Tophane sırtlarındaki rasathanesi topa tutularak yıkıldı.
- Osmanlı Devleti,Hazar Denizi'ne doğru genişledi.
1581
- 26 Temmuz - Utrecht Birliği'ne bağlı Kuzey Hollanda eyaletleri (Güney Hollanda, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Groningen ve Friesland) İspanya kralı II. Felipe'den bağımsızlıklarını ilan ettiler.
1582
- 2 Temmuz - Yamazaki Muharebesi
- 21 Temmuz - Honnō-ji Olayı
- Tiflis Müdafaası
- 4 Ekim - Papa Gregorius'ün onayı ile 4 Ekim 1582 günü takvimde 10 gün atlandı ve 15 Ekim 1582 tarihi geldi. Böylece 15 Ekim 1582 tarihinden itibaren M.Ö. 45 yılından beri kullanımda olan Jülyen takvimi yerine günümüzde modern dünyanın kullandığı Gregoryen takvimi kullanılmaya başlanmış oldu.
1583
1584
1585
- 24 Nisan - V. Sixtus papa seçildi.
- 1 Kasım - Hadim Mesih Mehmed Paşa sadrazam oldu.
- İngiliz-İspanyol Savaşı başladı.
- Graz Üniversitesi kuruldu.
- Mesih Mehmed Paşa Camii inşası tamamlandı.
- Çar I. Fyodor, Simeon Bekbulatoviç'in "Tver ve Torjok Şehirlerinin Grandükü" unvanını kaldırarak onu Kuşalov'daki kendi mülkünde hapse attırdı.
- Hollanda Altın Çağı adı verilen Hollanda'da bilim, ticaret ve sanat dallarında büyük adımlarım atıldığı dönem başladı.
1586
- 14 Ekim - Mary Stuart kardeşi I. Elizabeth'e suikast girişiminde bulunduğu suçlamasına karşı savunma vermeyi kabul etti.
- 17 Aralık - Japonya'nın 107. imparatoru Go-Yozei tahta çıktı.
- Dünyasının en büyük ve ikinci en eski yayımcısı olan Oxford University Press kuruldu.
- Hadim Mesih Mehmed Paşa sadrazamlık görevinden istifa etti, yerine Kanijeli Siyavuş Paşa geldi.
- Doğu Roma'dan kalma "Ayios İoannis" kilisesi Hirami Ahmet Paşa Camii'ne dönüştürüldü.
- Sibirya'daki en eski Rus kenti olan Tümen eski Tatar kenti Çingi-Tura'nın bulunduğu yerde kuruldu.
- Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Rakka Eyaleti kuruldu.
- Osmanlı İmparatorluğu'da Tiflis Eyaleti kuruluştan 8 yıl sonra sona erdi.
- İsveç kenti Karlskoga kuruldu.
- II. Friedrich Schleswig dükü oldu.
- İngiltere Krallığı, Seksen Yıl Savaşı'nda Birleşik Hollanda Cumhuriyeti'ni destekleme kararı aldı.
- Erdene Zuu Moğolistan'ın Karakurum şehrinde kuruldu. Bu manastır ülkedeki ilk Budist Manastırı idi.
- Rum Ortodoks Patrikhanesi III. Murad'ın emriyle boşaltıldı. 1591'de Fethiye adıyla camiye dönüştürüldü.
- Kazak Hanlığı'nda Tauekel Han tahta geçti.
1587
1588
- 28 Mayıs - İspanyol Armada 130 gemiyle ve 30000 adamla İngiltere'ye çıkarma yapmak amacıyla Lizbon'dan Manş Denizi'ne doğru yelken açtı. Bütün gemilerin limanı terk etmesi 30 Mayıs'ı buldu.
- 6 Ağustos - Gravelines Muharebesi'nde, Charles Howard'ın emrindeki İngiliz donanması, Dük Medina Sidonia'nın emrindeki İspanyol Armada'yı mağlup etti
1589
Doğumlar
1580
- 12 Ocak - Jan Baptist van Helmont, kimyager, fizyolog ve doktor (ö. 1644)
- 26 Haziran - Pedro Claver, Cizvit rahip ve misyoner (ö. 1654)
- 14 Eylül - Francisco de Quevedo, İspanyol bir Altın Çağ yazarı (ö. 1645)
- 30 Ekim - Dirk Hartog, Hollandalı denizci ve kâşif (ö. 1621)
- 1 Aralık - Nicolas-Claude Fabri de Peiresc, Fransız astronom (ö. 1637)
- tarihi bilinmeyen
- Frans Hals, Hollandalı portre ressamı (ö. 1666)
1581
- 4 Ocak - James Ussher, Armagh İrlanda Kilisesi Başpiskoposu (ö. 1656)
- 24 Nisan - Vincent de Paul, Fransız Katolik rahip ve tarikat kurucusu (ö. 1660)
- tarihi bilinmeyen
- Domenichino, İtalyan ressam (ö. 1641)
- Gaspare Aselli, İtalyan hekim (ö. 1625)
- Edmund Gunter, Galli bir İngiliz din adamı, matematikçi, geometrici ve astronom (ö. 1626)
- Juan Ruiz de Alarcón, Meksikalı yazar, oyuncu, hukukçu (ö. 1639)
1582
- 6 Ocak - Jaroslav Bořita, Çek asilzadesi (ö. 1649)
- 17 Şubat - Georg, Brunswick dükü (ö. 1641)
- 28 Ağustos - Taichang, Çin'in Ming Hanedanı'nın 14. imparatoru (ö. 1620)
- 19 Ekim - Dmitri İvanoviç, Rus çarı (ö. 1591)
- tarihi bilinmeyen
- Gregorio Allegri, İtalyan rahip ve Roma Okulu'nun İtalyan bestecisi (ö. 1652)
- Jakub Zadzik, Kraków piskoposu, diplomat (ö. 1642)
1583
- 3 Mart - Edward Herbert, 17. yüzyılda yaşamış bir filozof (ö. 1648)
- 10 Nisan - Hugo Grotius, doğal hukuk öğretisiyle ün kazanmış olan Hollandalı düşünür (ö. 1645)
- 16 Haziran - Axel Oxenstierna, Södermöre Kontu, İsveçli bir devlet adamı (ö. 1654)
- 20 Haziran - Jacob De la Gardie, İsveç İmparatorluğu'nun devlet adamı ve bir komutanı (ö. 1652)
- 21 Ağustos - Dionisius Petavius, Fransız Cizvit rahibi ve tarihçi (ö. 1652)
- 13 Eylül - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (ö. 1643)
- 24 Eylül - Albrecht von Wallenstein (ö. 1634)
1584
- 19 Mayıs - Miyamoto Musashi, ünlü Japon kılıç üstadı (ö. 1645)
- tarihi bilinmeyen
- Charles de L’orme, Fransız tıp doktoru (ö. 1678)
- William Baffin, İngiliz seyrüseferci (ö. 1622)
- Francis Beaumont, İngiliz oyun yazarı (ö. 1616)
- III. Mehmed Giray, Kırım Hanı (ö. 1629)
- John Pym, İngiliz siyasetçi (ö. 1643)
1585
- 27 Ocak - Hendrick Avercamp, kış manzaraları yağlı boya peyzaj tabloları ve suluboyalı eskizleri ile tanınmış Hollandalı ressam (ö. 1634)
- 9 Eylül - Armand Jean du Plessis de Richelieu, Fransız din adamı, asilzade ve siyasetçi (ö. 1642)
- 4 Ekim - Anna, Avusturya arşidüşesi (ö. 1618)
- tarihi bilinmeyen
- Giulio Cesare Vanini, İtalyan Katolik din adamı ve ateizm kuramcısı (ö. 1619)
- Nikodemus Metaksas, Rum yayıncı ve rahip (ö. 1646)
- Şehzade Yahya, Osmanlı padişahı III. Murad'ın oğlu (ö. 1649)
1586
1587
- 18 Ağustos - Virginia Dare, Amerika'da doğan ilk İngiliz (ö. 1590)
- 28 Ağustos - Brandenburglu Christian William, Brandenburg markgrafı (d. 1665)
1588
- 4 Nisan - Alessandro Varotari, İtalyan ressam (ö. 1649)
- 5 Nisan - Thomas Hobbes, İngiliz filozof (ö. 1679)
- 8 Eylül - Marin Mersenne, Fransız teolog, filozof, matematikçi ve akustiğin babası olarak anılan müzik teorisyeni ve rahip (ö. 1648)
- 30 Kasım - Robert Filmer, İngiliz filozof (ö. 1653)
1589
- 18 Şubat - Maarten Gerritszoon Vries, Hollandalı bir haritacı ve kaşif
- 18 Nisan - Johan, Östergötland dükü (ö. 1618)
- 20 Nisan - John Casimir, Palatina-Kleeburg kontu (ö. 1652)
- 15 Ağustos - Batori Gabor, Erdel prensi (ö. 1613)
- 25 Ekim - Jan Stanisław Sapieha, Litvanya Mareşali (ö. 1635)
- tarihi bilinmeyen
- II. Fyodor, Rus çarı (ö. 1605)
Ölümler
1580
- 31 Ocak - I. Henrique, Portekiz kralı (d. 1512)
- 10 Haziran - Luís de Camões, Portekizli şair (d. 1524)
- 19 Ağustos - Andrea Palladio, İtalyan mimar (d. 1508)
- 8 Ekim - Hieronymus Wolf, Alman hümanist ve filolog (d. 1516)
- tarihi bilinmeyen
- Anne de Pisseleu, Étampes düşesi ve Fransa kralı I. François'in metresi (d. 1508)
1581
- 3 Şubat - Mahidevran Sultan, Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın eşi, Şehzade Mustafa'nın annesi
- 11 Temmuz - Peder Skram, Danimarkalı senatör ve denizci
- 16 Eylül - Peter Niers, Alman seri katil ve haydut
- 10 Ekim - Bayinnaung, Myanmar'ın Toungoo Hanedanlığı'nın kralı (d. 1516)
- 19 Kasım - İvan İvanoviç, Rurik Hanesi'ne mensup Rus çareviçi (d. 1554)
- 1 Aralık - Edmund Campion, İngiliz Cizvit rahip (d. 1540)
- tarihi bilinmeyen
- Mathurin Romegas, Malta Şövalyeleri'nin bir üyesi (d. 1525/1528)
1582
- 3 Nisan - Takeda Katsuyori, geç Sengoku döneminde bir daimyō (d. 1546)
- 21 Haziran - Oda Nobunaga, Japon savaşçı (d. 1534)
- 17 Temmuz - Akechi Mitsuhide, Japonya'da Sengoku döneminde yaşamış samuray generali (d. 1528)
- 4 Ekim - Avilalı Teresa, Hristiyan bir rahibe ve Hristiyanlıkta azize (d. 1515)
- 11 Aralık - Fernando Álvarez de Toledo, III. Alba Dükü (d. 1507)
- tarihi bilinmeyen
- Latîfî, 16. yüzyıl divan edebiyatı şairi
- Zhang Juzheng, Ming Hanedanlığı zamanında Çinli bakan (d. 1525)
1583
- 24 Mart - Hubert Goltzius, Güney Hollandalı bir Rönesans ressamı, gravürcü ve matbaacı (d. 1526)
- 14 Haziran - Shibata Katsuie, Japon samuray ve daimyō (d. 1522)
- 19 Haziran - Oda Nobutaka, Japon samuray (d. 1558)
- 9 Eylül - Humphrey Gilbert, İngiliz maceraperest, kâşif, milletvekili ve asker (d. 1539)
- 16 Eylül - Catherine Jagiellon, Kral III. Johan'ün eşi olarak İsveç Kraliçesi (d. 1526)
- 7 Aralık - Nurbanu Sultan, II. Selim'in hasekisi, III. Murad'ın annesi (d. 1525/1530)
1584
- 28 Mart - Korkunç İvan, Rus Çarı (d. 1530)
- 25 Mayıs - Prospero Spani, Rönesans dönemi İtalyan heykeltıraş (d. 1516)
- 10 Temmuz - Willem, Oranj prensi (d. 1533)
- 3 Kasım - Carlo Borromeo, Katolik Kilisesi'nin kardinali (d. 1538)
- 26 Aralık - Yi I, Neokonfüçyüsçü filozof (d. 1536)
- tarihi bilinmeyen
- Bernal Díaz del Castillo, İspanyol konkistador ve sonraki dönem Guatemala sömürge valisi (d. 1496)
1585
- 18 Şubat - Takiyüddin, Osmanlı Türkü hezârfen, gök bilimci, mühendis ve matematikçi (d. 1521)
- 10 Nisan - XIII. Gregorius, 13 Mayıs 1572 - 10 Nisan 1585 döneminde Katolik Kilisesi papası (d. 1502)
- 8 Ağustos - Esmehan Sultan, II. Selim'in Nurbanu Sultan'dan doğma kızı, III. Murad'ın kardeşi (d. 1544)
- 6 Eylül - Luca Cambiaso, İtalyan ressam ve tasarımcı (d. 1527)
- 29 Ekim - Özdemiroğlu Osman Paşa, III. Murat döneminde, 1584-1585 yılları arasında sadrazamlık yapmış ve Kızıl Deniz çevresinde beylerbeyi olmuş Osmanlı devlet adamı (d. 1526)
- 23 Kasım - Thomas Tallis, Rönesans döneminde yaşamış bir İngiliz besteci (d. 1505)
- 28 Aralık - Pierre de Ronsard, yedi şairden oluşan Pleiade grubunun önderi (d. 1524)
- tarihi bilinmeyen
- Rıdvan Paşa, Osmanlı devlet adamı, Anadolu Eyaleti valisi
1586
- 29 Mayıs - Adam Lonicer, Alman botanikçi (d. 1528)
- 17 Ekim - Philip Sydney, İngiliz şair, saray mensubu, bilgin ve asker (d. 1554)
- 12 Aralık - Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi ve Polonya kralı (d. 1533)
1587
- 8 Şubat - I. Mary, İskoçya kraliçesi (d. 1542)
- 19 Ekim - I. Francesco de Medici, İkinci Toskana Büyük Dükü (d. 1541)
1588
- 5 Ocak - Qi Jiguang, Ming Hanedanı zamanından general ve ulusal kahraman (d. 1528)
- 9 Şubat - Álvaro de Bazán, İspanyol Armada'nın kurucusu olan İspanyol donanma komutanı (d. 1526)
- 24 Şubat - Johann Weyer, Hollandalı hekim, okültist ve demonolog (d. 1515)
- 10 Mart - Theodor Zwinger, İsviçreli doktor ve Rönesans hümanisti akademisyen (d. 1533)
- 4 Nisan - II. Frederik, Danimarka kralı (d. 1534)
- 19 Nisan - Paolo Veronese, Venedikli ressam (d. 1528)
- 17 Temmuz - Mimar Sinan, baş mimar, mühendis ve matematikçi (d. 1488 / 1490)
- 30 Ağustos - Margaret Ward, İngiliz Katolik şehit (d. y. 1550)
- 4 Eylül - Robert Dudley, 1. Leicester Kontu (d. 1532)
1589
- 5 Ocak - Catherine de' Medici, Fransa konsort kraliçesi (d. 1519)
- 22 Mart - Lodovico Guicciardini, Floransalı İtalyan bir yazar ve tüccar (d. 1521)
- 23 Mart - Marcin Krome (d. 1512)
- 1 Ağustos - Jacques Clément, Fransa Kralı III. Henri'yi öldüren Dominikli keşiş (d. 1567)
- 2 Ağustos - III. Henri, Fransa Kralı (d. 1551)
- tarihi bilinmeyen
- Peter Stumpp, Alman seri katil (d. y. 1535)
