Abdurrahim Tuncak
Abdurrahim Tuncak | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1908 |
| Ölüm | 10 Ağustos 1998 (90 yaşında)[1] |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Berlin Teknik Üniversitesi |
| Meslek | Elektrik mühendisi |
| Tanınma nedeni | Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi evladı olması |
| Evlilik | Hatice Mualla Tuncak[1] |
| Çocuk(lar) | Nuray Tuncak Çulha[1] Kutay Tuncak[1] |
Abdurrahim Tuncak (1908 - 10 Ağustos 1998[1]), Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi oğlu. Mustafa Kemal ve ailesinin Akaretler ve Şişli'deki evlerinde Zübeyde Hanım tarafından büyütülüp yetiştirilmiştir.[2]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mustafa Kemal Paşa'nın I. Dünya Savaşı'nda Kafkas cephesinde görev yaptığı sırada tanıdığı ve yanında İstanbul'a getirdiği Vanlı bir çocuktur. Nüfus kağıdında doğum yeri Diyarbakır yazar, ancak Diyarbakır'da doğduğu kesin değildir.[3]
Kendi anlatımına göre Mustafa Kemal, onu İstanbul'da Akaretler'deki evlerinde yaşayan Zübeyde Hanım'a teslim etmiştir. Kendisi, ilk çocukluk anılarını şu şekilde anlatır: "Ben kendimi bildiğimde üç yaşındaydım ve Akaret'lerdeki evimizde Zübeyde Anne'min kucağındaydım. Bana, Mustafa Kemal Paşa'nın bir gün eve getirdiği ve 'Bu çocuğu biz yetiştireceğiz' diyerek beni Zübeyde Anne'me teslim ettiği söylendi. Bu konuda, bunun dışında hiçbir bilgim yoktur."[4] [not 1]
Gerçek anne ve babasını hiçbir zaman öğrenememiş, röportajlarında şu bilgiyi aktarmıştır: "Rivayete göre babam bir memurmuş. Tayin edildiği Diyarbakır’da annemi akrep sokmuş. Annem ölmüş. Babam beni İstanbul’a getirmiş ve hemen arkasından askere alınmış, cepheye gönderilmiş. Bir daha dönmemiş. Haberi de gelmemiş".[3]
İlk çocukluk yılları Zübeyde Hanım ve Makbule Hanım'ın yaşadıkları Akaretler ve Şişli'deki evlerinde geçti. Mustafa Kemal'in Filistin cephesinde olduğu sırada Zübeyde Hanım ile birlikte onu görmeye gitti. 16 Mayıs 1919'da İstanbul'dan ayrılan ve Anadolu'ya geçerek Milli Mücadele'yi başlatan Mustafa Kemal'i diğer aile fertleri ile birlikte Akaretler'deki evden uğurladı.[6]
Kurtuluş Savaşı devam ederken Mustafa Kemal'in başyaveri Salih Bey'in oğlu ile birlikte Ankara'ya giderek; Çankaya Köşkü'nde yaşadı; Köşk'e yakın bir ilkokulda ve ardından Sanayi Mektebi'nde öğrenim gördü. Mustafa Kemal'in Latife Hanım'la evlenmesinden sonra iki yıl Latife Hanım'ın babası Muammer Bey'in İzmir'in Göztepe semtindeki köşkünde yaşadı ve okula devam etti. Yaz tatillerinde Ankara'ya giderek Çankaya Köşkü'nde kaldı.[4] Latife Hanım ile Mustafa Kemal'in ayrılmasından sonra Ankara'ya giderek lise öğrenimini tamamladı.
Liseden sonra öğrenimine Fransa'da Grenoble Üniversitesi'nde devam etmeye hazırlanmak üzere İstanbul'a gönderildi; Fransızca ve matematik dersleri aldı. Silahtarağa Elektrik Fabrikası'nda staj yaptı.[4] Bir süre sonra Mustafa Kemal'in isteği ile Fransızca derslerini bırakarak Almanca öğrendi ve 1929'da mühendislik eğitimi için Berlin Teknik Üniversitesi'ne gönderildi. Masrafları Mustafa Kemal Atatürk tarafından karşılandı. 1934 yılında Türkiye'de Soyadı Kanunu çıktığında Türk komutanlarından Tuncak'ın adını, soyadı olarak aldı.[3] Elektrik mühendisliği eğitimini tamamladıktan sonra AEG firmasında staj yaptı. 1937'de, Türkiye'ye dönüşünden kısa bir süre önce, Savarona yatının Mustafa Kemal Atatürk'e hediye edilmek üzere Türk hükûmeti tarafından satın alınması görüşmelerinde tercümanlık yaptı.
Türkiye'ye döndükten sonra AEG firması tarafından işletilen Ankara Elektrik, Gaz ve Otobüs İşletmesi (EGO)'nde elektrik mühendisi olarak çalışmaya başladı; emekli olana kadar aynı işyerinde görev yaptı.[4] Gazeteci Mete Akyol'la beş aylık görüşme sonucunda hazırlanan ve UNESCO'nun Atatürk Yılı ilan ettiği 1981 yılında Milliyet gazetesinde 15 günlük bir dizi olarak yayımlanan röportajı ile Atatürk ile ilgili anılarını kamuoyu ile paylaştı.[7] 10 Ağustos 1998'de öldü.[1] Cenazesi 13 Ağustos 1998'de Bebek Camii'nde kılınan öğle namazından sonra Ortaköy Mezarlığı'na defnedildi.[1][8]
Müze
[değiştir | kaynağı değiştir]Tuncak, 10 Kasım 1986'da Başkent Üniversitesi Bağlıca Kampüsü'nde, Rektörlük Binası'nın bir salonunda üniversiteye hediye ettiği Atatürk fotoğrafları koleksiyonunu sergiledi. Üniversiteye daha sonra Mustafa Kemal Paşa'nın bavul, bornoz gibi bazı özel eşyalarını bağışladı. Üniversite yönetimi, bu bağışları sergilemek üzere, 1998 yılında kampüse, Atatürk'ün ailesinin İstanbul'da yaşadığı Akaretler'deki evin bir benzerini yaptırmış "Abdurrahim Tuncak Atatürk Evi Müzesi" adıyla müze açmıştır.[2][9]
-
Abdurrahim Tuncak ve Mustafa Kemal Paşa, Halep, 1917 -
Abdurrahim Tuncak ve Mustafa Kemal Paşa, Halep, 1917 -
Zübeyde Hanım ve Abdurrahim Tuncak
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bu anlatıma göre Abdurrahim, 1911'den beri Zübeyde Hanım'ın yanındadır. Bu bilgi, Mustafa Kemal'in onu I. Dünya Savaşı'nda Diyarbakır'da görev yaptığı sırada tanıyıp getirdiği bilgisi ile ve Zübeyde Hanım'ın 1911'de halen Selanik'te yaşadığı, Makbule Hanım ile birlikte I. Dünya Savaşı'nda İstanbul'a geldiği bilgisi ile çelişir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g "Milliyet - 13 Ağustos 1998 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ a b "Orhan Karaveli, Hürriyet pazar eki, 17 Ekim 1998, Sabiha Gökçen:O'nun erkek varisi yok". 15 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2009.
- ^ a b c Akyol, Mete (10 Kasım 1991). "Oğlu mu Değil mi?". Star gazetesi. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ a b c d Akyol, Mete (Kasım 2007). "Abdürrahim Tuncak Anlatıyor - 11" (PDF). Bütün Dünya Dergisi. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ Çoban, İbrahim (2023). "Bir Cumhuriyet kadını: Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atada". Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ Akyol, Mete (Ocak 2007). "Abdürrahim Tuncak Anlatıyor - 1". Bütün Dünya Dergisi. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ "'Bazı sırlar benimle mezara gidecek'". Sabah gazetesi. 14 Nisan 2011. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ "Ata'nın manevi oğlu öldü". Hurriyet gazetesi. 13 Ağustos 1998. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ "Atatürk Müzeleri". Atatürk Ansiklopedisi. 13 Nisan 2021. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Orhan Karaveli, Hürriyet pazar eki, 17 Ekim 1998, Sabiha Gökçen:O'nun erkek varisi yok15 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bir anı idi o Atatürk'ten 6 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mete Akyol, Abdürrahim Tuncak'ı Nasıl ‘Keşfettiğini’ Anlatıyor
| Hayatı |  | |
|---|---|---|
| Ailesi ve yakınları | ||
| Yaverleri | ||
| Düşünsel | ||
| Söylevleri | ||
| Yapıtları | ||
| Kurumsal | ||
| Anıt ve müzeler | ||
| Diğer | ||
