Zehra Aylin
Zehra Aylin | |
|---|---|
 Zehra Aylin (sol başta), Rukiye Erkin ve Sabiha Gökçen | |
| Doğum | 1912 Amasya |
| Ölüm | 19 Kasım 1935 (23 yaşında) Amiens, Fransa |
| Defin yeri | Maçka Mezarlığı |
Zehra Aylin (1912, Amasya - 19 Kasım 1935, Amiens), Atatürk'ün ilk manevi kızıdır.
1924 yılında Atatürk'ün ilk manevi kızı olarak Çankaya Köşkü’ne girmiş; çok genç yaşta trenden düşerek ölmüştür.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1912’de Amasya’da dünyaya geldi. Asıl adının Zühre olduğu, sonradan Zehra’ya çevrildiği düşünülür.[1] Babasının adı Mehmed, annesinin adı Havva'dır. 1913 doğumlu Nuriye isimli bir kız kardeşi vardı.[1] Türk Kurtuluş Savaşı'nda efsaneleşmiş bir yüzbaşı[2] olan babasını 1916, annesini ise 1917 yılında kaybetti.
1916 yılında öksüzler yurduna kaydı yapıldı.[3] Amasya Yetim Kızlar Yurdu Künye Defterininin incelendiği "Kimsesizler Sığınağı: Amasya Yetim Kızlar Yurdu" başlıklı çalışmada babasının mesleğinin "dükkancı" olduğu, seferberlikte savaşa gittiği ve yüzbaşı rürtbesinde olduğu bilgisi yer alır.[4]
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa ile, Amasya'da eşi Latife Hanım'la birlikte ziyarette bulunduğu sırada 25 Eylül 1924 günü ziyaret ettikleri Darül-Eytam'da (öksüzler evi) tanıştı. Mustafa Kemal'in ailesine “ilk manevi kızı” olarak katılarak Ankara'ya götürüldü. 1925'te Konya'dan Rukiye Bursa'dan Sabiha ve İzmir'den Afet, 1927'de İstanbul'dan Nebile ailenin yeni manevi evlatları oldu.[kaynak belirtilmeli]
İlköğrenimini Ankara'da, Çankaya Köşkü'nün bahçesindeki odalı ve iki dershaneli özel bir okulda tamamladı. Bu okuldaki derslere manevi kız kardeşleri Sabiha ve Rukiye ile Kılıç Ali Bey'in, Fuat Bulca'nın ve Salih Bozok'un çocukları giriyorlardı.[1]
Ortaöğrenim için manevi kızkardeşi Sabiha ile birlikte İstanbul'a, Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'ne (bugünkü adıyla Robert Kolej) gitti. Bir süre Sabiha ile birlikte havacılığa merak sardı ancak ilgisi devam etmedi. Soyadı Kanunu ile Aylin soyadını aldı. Kolejden mezun olduktan sonra yükseköğrenim için Londra'da Saint Hilda College'e gönderildi. Ancak bir dönemlik eğitimden sonra yurda dönmek istedi. Eğitimini tamamlamayıp diplomasını aldıktan sonra yurda dönmesini isteyen manevi babası Atatürk, Zehra'nın hastalığı üzerine bir süre için Türkiye'ye gelmesine izin verince 1935 yılı sonunda Türkiye'ye doğru yola çıktı.[1]
Londra'dan gemi ile Fransa'ya geldikten sonra Paris ekspresine binen Zehra, Amiens civarında bilinmeyen bir sebeple trenden düşerek öldü.[1] Amiens'te yapılan törenin ardından cenazesi İstanbul'a getirildi, 21 Kasım 1935'te Maçka Mezarlığı'na defnedildi.[1]
Ölümü gazetelerde büyük yer tutmuş, intihar ettiği söylentileri yayılmış; Atatürk'ün bir diğer manevi kızı olan Sabiha Gökçen bu söylentilere kendisinin de inandığını belirtmiştir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Menç, Hüseyin (1 Eylül 2019). "Hüseyin Menç". Atatürk'ün İlk Manevi Kızı Aylin :Amasya Yetimler Yurdu’ndan Çankaya Köşkü’ne. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023.
- ^ "Maçka Mezarlığı Kayboluyor, Sevin Yavuz, 23.02.1999 Hürriyet İstanbul Gazetesi". 17 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2009.
- ^ Kimsesizler Sığınağı: Amasya Yetim Kızlar Yurdu. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kimsesizler Sığınağı: Amasya Yetim Kızlar Yurdu. Mustafa Kılınç, Resul Değirmenci, İlker Kösterelioğlu ve Metin Orbay. Pegem Akademi. 18 Mart 2021. s. 24. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021.
- ^ "Sabiha Gökçen Atatürk ile olan anılarını anlatıyor". 20 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.
| Hayatı |  | |
|---|---|---|
| Ailesi ve yakınları | ||
| Yaverleri | ||
| Düşünsel | ||
| Söylevleri | ||
| Yapıtları | ||
| Kurumsal | ||
| Anıt ve müzeler | ||
| Diğer | ||
