Buz devi
Buz devi, gaz devlerine benzer biçimde katı yüzey barındırmayan ve önemli ölçüde gazlardan oluşan ama içerdikleri elementlerden dolayı onlardan ayrılan bir gezegen kümesidir. Buz devleri, buzdan oluşmuş bir sert yüzey barındırmazlar.[1] Buzlu maddeler yüksek sıcaklığa sahip bir çekirdeğin üzerinde yoğun biçimde bulunurlar. Güneş sisteminde iki adet buz devi bulunmaktadır, bunlar sırayla Uranüs ve Neptün'dür. Buz devleri Voyager 2 isimli insansız uzay aracı tarafından ziyaret edilmiştir.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Gaz devleri ile arasındaki farklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Buz devlerinin en ayırt edici özellikleri; Jüpiter ve Satürn gibi gaz devlerinin barındırdığı elementlerden daha ağır elementleri de yapısında barındırmasıdır. Bu elementler genel olarak karbon, nitrojen, sülfür ve oksijendir. Buz devleri bunların yanında gaz devlerinin çoğunluğunu oluşturan hidrojen ve helyumu da barındırırlar.[2] Hem bu sebepten hem de katı yüzey barındırmadıkları için gaz devleri kategorisine de alınmışlardır.
Kütle
[değiştir | kaynağı değiştir]Uranüs ve Neptün'ün kütlesi yaklaşık %20 civarında helyum ve hidrojenden oluşur. Neptün örneğinde olduğu gibi genellikle buz devlerinin kütlesinin çoğu (yüzde 80'i veya daha fazlası) kayaç yapılı küçük bir çekirdeğin etrafında bulunan ve yüksek sıcaklıktan dolayı erimiş olan yoğun buzlu maddelerden oluşur, bunlar; metan, amonyak ve sudur. Buz devlerinden kütlesi en yoğun yapıya sahip olan Neptün'dür.[3] Jüpiter ve Satürn gibi gaz devlerinde ise gezegen kütlesi %90 üzeri seviyede helyum ve hidrojenden oluşur.
Manyetik Alan
[değiştir | kaynağı değiştir]Neptün ve Uranüs'ün manyetik alanları alışılmışın dışında olarak yer değiştirmiş ve eğilmiştir. Manyetik alanlarının etki gücü; Jüpiter, Satürn gibi gaz devlerinin ve Dünya, Mars gibi katı yüzeyli gezegenlerin arasında bulunup orta seviyededir. Dünya'nın etki alanına kıyasla Uranüs'ün 50 ve Neptün'ün 25 kat daha fazla etki gücü vardır. Güneş sistemimizde bulunan buz devlerinin ekvator manyetik alan güçleri, Dünya'nın 0.305 gauss birimine göre Uranüs'ün yüzde 75 ve Neptün'ün yüzde 45'tir. Bu durum, buz devlerinin manyetik alanlarının iyonize konveksiyonlu bir buzlu sıvı örtüsünden oluşması sebebiyle kaynaklandığına inanılmaktadır.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "What Is The Surface of Neptune Like?". universetoday.com. 20 Nisan 2016. 17 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
- ^ "Outer Planets: The Ice Giants" (PDF). lpi.usra.edu. 14 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
- ^ "In Depth (Neptune)". solarsystem.nasa.gov. 16 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
- ^ "The Nature and Origin of Magnetic Fields". evildrganymede.net. 15 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
 | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Listeler | |||||||||||||||||||||||
| Kuramsal | |||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız: Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi * yörüngelerine göre Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi* Astronomide kullanılan Türkçe isimler | |||||||||||||||||||||||