Daniel Day-Lewis
Daniel Day-Lewis | |
|---|---|
.jpg) Daniel Day-Lewis (2025) | |
| Doğum | Daniel Michael Blake Day-Lewis 29 Nisan 1957  Londra, Birleşik Krallık |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1971-günümüz |
| Evlilik | Rebecca Miller (1996-günümüz) |
| Çocuk(lar) | Gabriel-Kane Day-Lewis (d. 1995) Ronan Cal Day-Lewis (d. 1998) Cashel Blake Day-Lewis (d. 2002) |
Sir Daniel Michael Blake Day-Lewis (d. 29 Nisan 1957), İngiliz emekli oyuncu.[1][2][3] Genellikle sinema tarihinin en büyük aktörlerinden biri olarak tanımlanan Day-Lewis,[4][5][6] kırk yılı aşan kariyeri boyunca üç Akademi Ödülü, dört BAFTA Ödülü, üç Ekran Oyuncuları Derneği Ödülü ve iki Altın Küre Ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda ödül aldı. Day-Lewis, 2014 yılında tiyatroya hizmetlerinden ötürü şövalyelik unvanı aldı.[7]
Londra'da doğup büyüyen Day-Lewis, üç yıl boyunca devam ettiği Bristol Old Vic Tiyatro Okulu'na kabul edilmeden önce Ulusal Gençlik Tiyatrosu'nda sahne aldı. Bristol Old Vic'teki geleneksel eğitimine rağmen, rollerine sürekli bağlılığı ve araştırmasıyla tanınan bir metot oyuncusu olarak kabul edilir.[8][9] Özel hayatını koruyan oyuncu, nadiren röportaj vermekte ve çok az sayıda kamuoyu önüne çıkmaktadır.[10]
Day-Lewis, 1980'lerin başlarında tiyatro ve film arasında gidip geldi, Royal Shakespeare Company'ye katıldı ve Romeo ve Juliet'te Romeo Montague ve Bir Yaz Gecesi Rüyası'nda Flüt rollerini oynadı. Londra'daki Ulusal Tiyatro'da 1989'da Hamlet'te başrolü oynarken, Hamlet'in babasının hayaletinin göründüğü bir sahnede fenalaşarak sahneyi yarıda bıraktı ve bu sahnedeki son görüntüsü oldu.[11] Gandhi (1982) ve The Bounty (1984) filmlerindeki yardımcı rollerinin ardından, My Beautiful Laundrette (1985), Manzaralı Oda (1985) ve Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği (1988) filmlerindeki çığır açan performanslarıyla beğeni kazandı.
Sol Ayağım (1989), Kan Dökülecek (2007) ve Lincoln (2012) filmlerindeki rolleriyle Akademi Ödülleri kazandı.[12] Oscar'a aday gösterilen diğer rolleri ise In the Name of the Father (1993), New York Çeteleri (2002) ve Phantom Thread (2017) filmleridir. Diğer önemli filmleri arasında Son Mohikan (1992), Masumiyet Çağı (1993), The Crucible (1996) ve The Boxer (1997) sayılabilir. 1997'den 2000'e kadar oyunculuktan emekli oldu ve İtalya'da ayakkabı ustası çırağı olarak yeni bir meslek edindi. Oyunculuğa geri dönmesine rağmen 2017 yılında tekrar emekli olduğunu açıkladı.[13] Aktör, Ekim 2024'te oğlu Ronan Day-Lewis'in ilk uzun metrajlı filmi Anemone için yeniden oyunculuğa geri döndü.[14]
Yaşam öyküsü
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]29 Nisan 1957'de İngiltere'de doğdu. Gerçek adı Daniel Michael Blake Day-Lewis'dir. Sanatçı bir aileden geliyordu. Babası Cecil Day-Lewis, İngiltere hükûmetince devlet törenleri için şiir yazması için atanan bir şairdi. İkinci evliliğini yaptığı aktris Jill Balcon'dan dünyaya gelen Daniel Day-Lewis'in dedesi Sir Michael Balcon da İngiliz sinemasının en önemli isimlerinden biriydi ve ünlü yapım şirketi Ealing Studios'un başındaydı.[15][16] Büyük ablası Tamasin Day-Lewis ise belgesel filmi yapımcısıydı.
Daniel 2 yaşındayken, Day-Lewis ailesi Londra’dan, Greenwich’teki Croom's Hill’e taşındı. Çocukluk yılları bu kentte geçen Daniel, 15 yaşındayken babasını kaybetti. O doğduğunda 53 yaşında olan babası, Daniel’le sağlık sorunları yüzünden pek ilgilenememişti. Daha sonraları Daniel, babasıyla daha yakın bir ilişki kuramadığı için pişman olacaktı.[17]
Greenwich’teki çocukluk yıllarında arkadaşlarına gösterişli biri olduğunu düşündüğü için kabadayılık yapan Day-Lewis’in, bölgenin farklı aksanını ve özelliklerini benimsemesi uzun sürmedi. Daniel Day-Lewis daha sonraları bu dönemle ilgili olarak, kural, kanun tanımayan bir çocuk olduğunu, marketlerden eşya çaldığını söyleyecekti.
1968’te Day-Lewis ailesi, zapt etmekte güçlük çektikleri oğullarını, Kent şehrindeki Sevenoaks Boarding School’a gönderdiler.[18] Okulundan nefret eden Daniel, o dönemde daha sonraları tutkusu haline gelicek 2 konuyla ilgilenmeye başladı: Ağaç işçiliği ve oyunculuk. “Cry, The Beloved Country” adlı oyunda canlandırdığı ufak rol için yüzünü siyaha boyaması gerekmişti. Dolayısıyla onun beyaz perdede göründüğü ilk rolü Cry, The Beloved Country değil, John Schlesinger'ın yönetmenliğini yaptığı Sunday Bloody Sunday(1971) oldu. Böylelikle, Daniel henüz 14 yaşındayken, ilk sinema deneyimini yaşadı. Oyunculuk yapmanın cennette olmak gibi bir his olduğunu söylüyordu.
2 yıl sonra hep okumak istediği Petersfield'daki Bedales School'a yazıldı. 1975'te mezun olduktan sonra ele avuca sığmaz karakteri değişen ve daha ciddi davranmaya başlayan Day-Lewis, profesyonel olarak National Youth Theatre'da çalışmaya başladı. Sahnede oldukça başarılı olmasına rağmen, perde arkasını rahatsız edici bulduğu için, doğramacı olmaya karar verdi. Ancak 5 yıllık çıraklık dönemi için yaptığı müracaat kabul edilmeyince Bristol Old Vic Theatre School'a kaydoldu. Eğitimine devam ettiği 3 yıl süresince de okulun tiyatrosunda oynuyordu. Day-Lewis, daha sonraları In The Name Of The Father' da başrolü paylaşacağı Pete Postlethwaite'ın da yedek oyuncusuydu.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1980'ler
[değiştir | kaynağı değiştir]On bir yıl aradan sonra ilk defa kamera karşısına geçtiği film 1982 yapımı Gandhi oldu. Ancak filmografisinde ufak tefek rollerden sıyrıldığı ilk film "The Bounty" ydi. "My Beautiful Laundrette" ve "A Room with a View"(1985) filmlerinde gösterdiği performanslarla, New Yorklu film eleştirmenleri, "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" oskarını Daniel Day Lewis'in hak ettiği yorumunda bulundular.
1987'de yönetmen Peter Kaufman tarafından Milan Kundera'nın aynı adlı romanından beyazperdeye uyarlanan The Unbearable Lightness of Being'de Juliette Binoche ve Lena Olin'le başrolleri paylaştı.
1989'da yönetmenliğini Jim Sheridan'ın yaptığı ve sadece sol ayağını kullanarak yaşamını devam ettiren bir yazarı canlandırdığı My Left Foot, Daniel Day Lewis'e en iyi erkek oyuncu oskarını kazandırdı. Bu zor rolün üstesinden başarıyla gelen aktör, artık Hollywood'un da yeni favorisiydi.
1990'lar
[değiştir | kaynağı değiştir]1993'te çok sevdiği İrlanda'ya taşındı. İrlanda vatandaşlığına geçtiğini açıkladı.[19]
The Last of the Mohicans, The Age of Innocence, In the Name of the Father filmlerindeki birbirinden başarılı oyunculuğuyla dünyanın en iyi aktörlerinden biri haline geldi. Ona sık sık İngiltere'nin Robert De Niro'su deniyordu, ancak konuyla ilgili olarak bir röportajında, De Niro'nun onun şampiyonu olduğunu belirtti.
Özel hayatıyla ilgili konuşmayı sevmeyen aktör, büyük aşkı ve çocuğu Gabriel-Kane Day-Lewis'in annesi Fransız aktris Isabelle Adjani ile uzun yıllar beraberdi. Ayrılma kararını Adjani hamileyken, ona faksla bildiren Daniel Day Lewis, bu ilişki için “Dünyanın en inişli çıkışlı ilişkisi” yorumunu yaptı.
1996'da The Crucible filmi için beraber çalıştığı yazar Arthur Miller'ın kızı Rebecca Miller'la tanıştı. Kısa bir süre sonra evlenen çiftin Ronan Day-Lewis ve Cashel Day-Lewis isimlerinde iki erkek çocuğu oldu.
Day-Lewis, 1997'de The Boxer filminin çekimleri bittikten sonra eski tutkusu olan ağaç işlemeciliği yapmak için İtalya'nın Floransa kentine taşındı. Artık oyunculuk yapmayı pek istemediğini açıklayan aktör, ayakkabı tamirciliğiyle ilgileniyordu.
2000'ler
[değiştir | kaynağı değiştir]2002'de, çekimlerinin İtalya'da gerçekleşmesi koşuluyla, Martin Scorsese onu yeni filminde başrolü oynaması için ikna etti. Gangs of New York filminde canlandırdığı Bill 'The Butcher' Cutting rolü, birçok dergi tarafından tüm zamanların en iyi performanslarından biri olarak nitelendirildi. Film 10 dalda oskara aday olarak gösterildi.
Daniel Day Lewis, 2008'de There Will Be Blood filmindeki Daniel Plainview rolüyle En İyi Erkek Oyuncu dalında ve 2013'te Lincoln filmindeki Abraham Lincoln rolüyle En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar aldı.
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Başlıca oyunculuk ödülleri arasında üç Akademi Ödülü ve altı adaylık, dört BAFTA Ödülü ve altı adaylık, diğer önemli ödüller üç Eleştirmenlerin Seçimi Film Ödülü ve altı adaylık, iki Altın Küre Ödülü ve sekiz adaylık, üç Aktörler Birliği Ödülü ve beş adaylık ile üç Uydu Ödülü ve dört adaylık gösterilir. Genel olarak kariyerinde 212 adaylık alan 139 oyunculuk ödülü kazandı.
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Yapım | Rol | Not |
|---|---|---|---|
| 1971 | Sunday Bloody Sunday | ||
| 1982 | How Many Miles to Babylon? | Alex | |
| Frost in May (TV) | Archie Hughes-Forret | ||
| Gandhi | Colin | ||
| 1984 | The Bounty | John Fryer | |
| 1985 | My Brother Jonathan (TV) | Jonathan Dakers | |
| My Beautiful Laundrette | Johnny | ||
| A Room with a View | Cecil Vyse | ||
| 1988 | The Unbearable Lightness of Being | Tomas | |
| Stars and Bars | Henderson Dores | ||
| 1989 | Eversmile, New Jersey | Dr. Fergus O'Connell | |
| Sol Ayağım | Christy Brown | En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü BAFTA En İyi Erkek Oyuncu Ödülü Altın Küre adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu - Drama | |
| 1992 | The Last of the Mohicans | Hawkeye (Nathaniel Poe) | BAFTA adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu |
| 1993 | The Age of Innocence | Newland Archer | |
| In the Name of the Father | Gerry Conlon | Akademi Ödülü adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu BAFTA adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu Altın Küre adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu - Drama | |
| 1996 | The Crucible | John Proctor | |
| 1997 | The Boxer | Danny Flynn | Altın Küre adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu - Drama |
| 2002 | Gangs of New York | Bill "The Butcher" Cutting | Akademi Ödülü adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu BAFTA En İyi Erkek Oyuncu Ödülü Altın Küre adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu - Drama |
| 2005 | The Ballad of Jack and Rose | Jack Slavin | |
| 2007 | Kan Dökülecek | Daniel Plainview | Altın Küre ödülü: En İyi Oyuncu - Drama BAFTA En İyi Erkek Oyuncu Ödülü En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü |
| 2009 | Nine | Guido Contini | |
| 2013 | Lincoln | Abraham Lincoln | En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü |
| 2017 | Phantom Thread | Reynolds Woodcock | |
| TBA | Anemon | TBA |
Televizyon
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Başlık | Rol | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1980 | Shoestring | DJ | Bölüm: "The Farmer Had a Wife" |
| 1981 | Thank You, P. G. Wodehouse | Psmith | Television film |
| Artemis 81 | Library Student | Television film | |
| 1982 | How Many Miles to Babylon? | Alec | Television film |
| Frost in May | Archie Hughes-Forret | Bölüm: "Beyond the Glass" | |
| 1983 | Play of the Month | Gordon Whitehouse | Bölüm: "Dangerous Corner" |
| 1985 | My Brother Jonathan | Jonathan Dakers | 5 bölüm |
| 1986 | The Insurance Man | Dr. Kafka | Television film |
Müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Başlık | Rol | Notlar |
|---|---|---|---|
| 2005 | The Ballad of Jack and Rose | Original score producer | |
| 2009 | Nine | Performer on "Guido's Song", "I Can't Make This Movie" |
Tiyatro
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Başlık | Rol | Yönetmen | Tiyatro |
|---|---|---|---|---|
| 1979 | The Recruiting Officer | Townsperson/Soldier | Adrian Noble | Theatre Royal, Bristol |
| Troilus and Cressida | Deiphobus | Richard Cottrell | Theatre Royal, Bristol | |
| Funny Peculiar | Stanley Baldry | Pete Postlethwaite | Little Theatre, Bristol | |
| 1979–80 | Old King Cole | The Amazing Faz | Bob Crowley | Old Vic Theatre, Bristol |
| 1980 | Class Enemy | Iron | David Rome | Old Vic Theatre, Bristol |
| Edward II | Leicester | Richard Cottrell | Old Vic Theatre, Bristol | |
| Oh, What a Lovely War! | Unknown | David Tucker | Theatre Royal, Bristol | |
| A Midsummer Night's Dream | Philostrate | Richard Cottrell | Theatre Royal, Bristol | |
| 1981 | Look Back in Anger | Jimmy Porter | George Costigan | Little Theatre, Bristol |
| Dracula | Count Dracula | George Costigan | Little Theatre, Bristol | |
| 1982–83 | Another Country | Guy Bennett | Stuart Burge | Queen's Theatre, Shaftesbury Avenue |
| 1983–84 | A Midsummer Night's Dream & Romeo and Juliet | Puck & Flute respectively | Sheila Hancock & John Caird | On a Royal Shakespeare Company Regional Tour |
| 1984 | Dracula | Count Dracula | Christopher Bond | Half Moon Theatre, London |
| 1986 | Futurists | Volodya Mayakovsky | Richard Eyre | Royal National Theatre, London |
| 1989 | Hamlet | Hamlet | Richard Eyre | Royal National Theatre, London |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Appelo, Tim (8 Kasım 2012). "Daniel Day-Lewis Spoofs Clint Eastwood's Obama Chair Routine at Britannia Awards (Video)". The Hollywood Reporter. 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013.
I know as an Englishman it's absolutely none of my business.
- ^ "Daniel Day-Lewis Q&A; -". timeout.com. 20 Mart 2006. 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
If I really chose to look at myself, I'd say that probably the thing I'm least interested in about myself is the fact that I'm a middle-class Englishman.
- ^ "Film star Daniel Day-Lewis retires from acting". BBC News. 21 Haziran 2017. 21 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2017.
- ^ "Daniel Day-Lewis: the greatest screen actor ever?". The Telegraph. 29 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
- ^ Queenan, Joe (25 Şubat 2013). "Oscars 2013: do his three Oscars make Daniel Day-Lewis the greatest?". The Guardian. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
- ^ Simkins, Michael (22 Haziran 2017). "Actors usually envy each other. But Daniel Day-Lewis is a class apart". The Guardian. 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2019.
Most of us would start any list of those few truly exceptional actors – the shape-shifters as they are sometimes called, individuals who can inhabit another character in its entirety without ever lapsing into impersonation – with Marlon Brando, then veer off into a truculent debate about whether Laurence Olivier was the greatest of them all or just an old ham with stale tricks. Robert De Niro would get a mention of course – Meryl Streep, no doubt. But almost everyone would finish with Day-Lewis.
- ^ "Queen's Honours: Day-Lewis receives knighthood". BBC News. 13 Haziran 2014. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ Gritten, David (22 Şubat 2013). "Daniel Day-Lewis: the greatest screen actor ever?". The Telegraph. 29 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2013.
- ^ Parker, Emily (23 Ocak 2008). "Sojourner in Other Men's Souls". The Wall Street Journal. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ Rainey, Sarah (1 Mart 2013). "My brother Daniel Day-Lewis won't talk to me any more". The Telegraph. 10 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016.
- ^ "Did Daniel Day-Lewis see his father's ghost as Hamlet? That is the question …". The Guardian. 12 Ekim 2012. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2020.
- ^ "Daniel Day Lewis Wins the Academy Award for Best Actor in a Leading Role | Stories99". 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2013.
- ^ "Daniel Day-Lewis announces retirement from acting". The Guardian. 20 Haziran 2017. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2017.
- ^ "7 Yıl Önce Emekli Olmuştu: Daniel Day-Lewis, Oğlunun İlk Filmi "Anemone" için Oyunculuğa Geri Dönüyor". Kayıp Rıhtım. 8 Ekim 2024. 2 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2024.
- ^ "Day-Lewis gets Oscar nod for new film". Kent News. 17 Aralık 2007. 1 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2008.
- ^ Pearlman, Cindy (30 Aralık 2007). "Day-Lewis isn't suffering: 'It's a joy'". Chicago Sun-Times. 2 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2008.
- ^ Segal, David. "Daniel Day-Lewis, Behaving Totally In Character" 16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Washington Post. 31 March 2005.
- ^ Wills, Dominic. ""Daniel Day-Lewis Biography"". Tiscali UK. 10 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009.
- ^ "Daniel Day-Lewis." 30 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RottenTomatoes.com. Accessed October 12, 2008.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yaşayan insanlar
- 1957 doğumlular
- Londra doğumlu erkek oyuncular
- 20. yüzyılda İngiliz erkek oyuncular
- 20. yüzyılda İrlandalı erkek oyuncular
- 21. yüzyılda İngiliz erkek oyuncular
- 21. yüzyılda İrlandalı erkek oyuncular
- En İyi Erkek Drama Filmi Oyuncusu Altın Küre Ödülü sahipleri
- İrlanda asıllı Britanyalılar
- İrlanda'daki İngiliz gurbetçiler
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki İngiliz gurbetçiler
- İngiliz erkek sinema oyuncuları
- İngiliz erkek tiyatro oyuncuları
- İngiliz erkek dizi oyuncuları
- Yahudi asıllı İngilizler
- Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyeleri
- İrlandalı erkek tiyatro oyuncuları
- İrlandalı erkek dizi oyuncuları
- İngiliz asıllı İrlandalılar
- İrlandalı erkek sinema oyuncuları
- En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahipleri
- En İyi Erkek Oyuncu BAFTA Ödülü sahipleri
- Yahudi oyuncular
- Yahudi agnostikler
- İngiliz agnostikler
- İrlandalı agnostikler
- İrlanda asıllı İngilizler
- Letonya Yahudisi asıllı İngilizler
- Polonya Yahudisi asıllı İngilizler
- En İyi Erkek Oyuncu SAG Ödülü sahipleri
- En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu National Board of Review Ödülü sahipleri
- New York Film Eleştirmenleri Birliği En İyi Erkek Oyuncu Ödülü sahipleri
- New York Film Eleştirmenleri Birliği En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü sahipleri
- En İyi Erkek Oyuncu Chicago Sinema Eleştirmenleri Derneği Ödülü sahipleri
- Başrolde Erkek Oyuncu Tarafından Üstün Performans Ekran Oyuncuları Derneği Ödülü sahipleri
- BAFTA Los Angeles Britanya Ödülleri sahipleri
- Boston Film Eleştirmenleri Derneği En İyi Erkek Oyuncu Ödülü sahipleri
- İngiliz Yahudiler
- Knights Bachelor
- Toronto Sinema Eleştirmenleri Derneği En İyi Erkek Oyuncu Ödülü sahipleri
- En İyi Erkek Sinema Oyuncusu Satellite Ödülü sahipleri
- Richard Harris Ödülü sahipleri
- Çevrimiçi Sinema Eleştirmenleri Topluluğu En İyi Erkek Oyuncu Ödülü sahipleri
- En İyi Erkek Oyuncu Detroit Sinema Eleştirmenleri Topluluğu Ödülü sahipleri
- Dallas-Fort Worth Film Eleştirmenleri Birliği En İyi Erkek Oyuncu Ödülü sahipleri