Göl
Göl, karalar üzerindeki çanakları doldurmuş tatlı veya tuzlu su kütlesidir. Göller, kapalı havzaları dolduran geniş, durgun su kütlesi olarak da tanımlanır. Gölsel ortamlar, oldukça belirgin çökel türü ve çökel yapılarına sahiptirler.
Göller, yer altı ve yer üstü sularıyla beslenir ve acı, tatlı, sodalı ve tuzlu olabilir. Bu farklılığın nedenleri, iklim koşulları, beslenme kaynakları, gölün bulunduğu arazinin yapısı, gölün büyüklüğü, derinliği ve gideğeninin (göl ayağı) olup olmamasıdır.
Beslenme kaynağı güçlü olan göller fazla sularını bir gideğen yardımıyla denizlere boşaltır. Sularını dışarıya bir gideğen yardımıyla boşaltan göllerin suyu tatlı, sularını dışarıya boşaltamayan göllerin suyu ise acı veya tuzludur. Göller ve nehirler tatlı su ekosistemine girer.
Doğal göller
[değiştir | kaynağı değiştir]İç ve dış kuvvetlerin etkisiyle oluşan çukurluklarda su birikmesiyle oluşan göllerdir.
Çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeryüzündeki başlıca göller
[değiştir | kaynağı değiştir]| Göl adı | Yüzölçümü (km2) | Derinlik (m) | Su Tipi | Ülke |
|---|---|---|---|---|
| Hazar Denizi (Hazar Gölü) | 393.897 | 768 | Tuzlu | Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya, Türkmenistan |
| Superior Gölü | 82.414 | 405 | Tatlı | ABD, Kanada |
| Viktoria Gölü | 68.870 | 85 | Tatlı | Tanzanya, Kenya, Uganda |
| Huron Gölü | 59.596 | 229 | Tatlı | ABD, Kanada |
| Michigan Gölü | 58.016 | 85 | Tatlı | ABD |
| Tanganika Gölü | 32.893 | 1470 | Tatlı | Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Tanzanya, Zambiya, Burundi |
| Büyük Ayı Gölü | 31.792 | 88 | Tatlı | Kanada |
| Baykal Gölü | 31.492 | 1637 | Tatlı | Rusya (Sibirya) |
| Aral Gölü | 28.687 | 32 | Tuzlu | Kazakistan, Özbekistan (1998'de, geçmiş 68.000 km2 68 m) |
| Büyük Esir Gölü | 28.438 | 614 | Tatlı | Kanada |
| Erie Gölü | 25.745 | 64 | Tatlı | ABD, Kanada |
| Winnipeg Gölü | 24.341 | 19 | Tatlı | Kanada |
| Ontario Gölü | 19.500 | 225 | Tatlı | ABD, Kanada |
| Balkaş Gölü | 16.996 | 27 | Tuzlu | Kazakistan |
| Çad | 10.000-20.000 | 6,5 | Tatlı | Nijerya, Kamerun, Nijer, Çad |
| Vostok Gölü | 11.500 | 1000 | Tatlı | Antarktika |
| General Carrera Gölü 17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | 2.200 | 836 | Tatlı | Şili, Arjantin |
| Argentino Gölü | 1.466 | 719 | Tatlı | Arjantin |
| Malavi Gölü (Nyassa Gölü) | 23.310 | 706 | Tatlı | Malavi, Tanzanya, Mozambik, Afrika |
| Issık Göl | 6.236 | 668 | Tatlı | Kırgızistan |
| Crater Lake 3 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | 53 | 592 | Tatlı | ABD |
| Tahoe Gölü 20 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | 497 | 501 | Tatlı | ABD |
| Van Gölü | 3.740 | 451 | Sodalı | Türkiye |
| Como Gölü | 146 | 410 | Tatlı | İtalya |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ DUMAN, Neşe; ÇİÇEK, Prof. Dr.İhsan (2012). "ERÇEK GÖLÜ HAVZASININ JEOMORFOLOJİSİ VE GÖLÜN OLUŞUMU" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.
 | Coğrafî terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
