Košice

Košice
Košice
Şehir
	; Bayrak ; Arma
Ülke	Slovakya
Bölge	Košice Özerk Bölgesi
Yüzölçümü
• Toplam	243,73 km²
Nüfus (2024)
• Toplam	223.678
• Yoğunluk	917,71/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
	Resmî site; www.kosice.sk

Košice (Slovakça: Košice^ⓘ: [ˈkɔʃɪʦɛ] "Koşitse" veya Kosice veya Kösice, Almanca: Kaschau, Macarca: Kassa, Osmanlıca: Kaşa), Slovakya'nın doğu kesiminde ülkenin ikinci büyük şehri. 2024 yılı itibarı ile şehrin nüfusu 223.678'dir.^[3] Hornád Nehri kıyısında yer alır. 2013 yılında Marsilya'yla birlikte Avrupa Kültür Başkenti oldu.

Tarih

9. yüzyılda kurulan Košice, 1241'de berat aldı. Orta Çağ'ın sonlarında Polonya-Slovakya sınırındaki 24 ticaret yerleşmesinden (spiś ya da zips) biriydi. Bu yerleşmelerde göçmen Alman tüccarları egemendi. 1660'ta Eger'in (bugün Cheb) Macar piskoposu Benedict Kischdy, Košice'de bir üniversite kurdu. Bu üniversite daha sonra Avusturyalılar tarafından kapatıldı. Osmanlılara karşı savunma amacıyla 17. yüzyılda inşa edilen sağlam tahkimatların kalıntıları bugün de ayaktadır.

Košice 1920'de Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti'nin bir parçası olduktan sonra hızla gelişti. 1938'de Macarların eline geçti. 1945'te kurtulduktan sonra Çekoslovak hükûmetinin ve Slovak Ulusal Konseyi'nin ilk merkezi oldu. Adını 19. yüzyılın ortalarında yaşamış bir Slovak bilim adamından alan Pavol Jozef Šafárik Üniversitesi (1959) ile çeşitli bilim ve araştırma kurumları savaştan sonra kuruldu.

Günümüzde Slovakya'nın doğu kesiminin siyaset, ekonomi ve kültür merkezidir. 2013 yılında Marsilya'yla birlikte Avrupa Kültür Başkenti oldu.

Nüfus

Nüfus istatistikleri (10 Yıl)^[4]
Yıl:	1994	2004	2014	2024
Kişi sayısı:	239.927	235.006	239.464	223.678
Fark:		%−2,05	%+1,89	%−6,59

Nüfus istatistikleri^[4]
Yıl:	2023	2024
Kişi sayısı:	225.044	223.678
Fark:		%−0,60

Ekonomi

Zengin demir cevheri, magnezit ve kireç taşı yataklarının bulunduğu batıdaki Slovakya Cevher Dağları (Slovenské Rudohorie) ile doğudaki verimli bir tarım ovası arasında yer alan Košice hem ağır bir sanayi merkezi, hem de tarım ürünleri pazarıdır. Avrupa'nın en büyük demir-çelik komplekslerinden olan Doğu Slovakya Makine Tesisleri ile Doğu Slovakya Demir Fabrikaları hemen güneydeki Huko'da yer alır.

Turizm

Kentin yakınında çeşitli kaplıcalar ve köyler bulunur. Bunların en önemlileri Herlany, Jasov, Johadná ve Stós'tur.

17. yüzyılda inşa edilen sağlam tahkimatların kalıntıları bugüne kalanlar arasında en iyi korunanlar günümüzde müze olarak kullanılan Cellat Tabyası (Katova bašta) ve Mikluš Zindanı'dır (Milušova väznica). Hlavná ulica olarak bilinen Orta Çağ'dan kalma uzun cadde günümüzde de kentin merkezidir. Burada büyük gotik St. Elizabeth Katedrali, St. Michael Şapeli, Levoča Evi (spiš tüccarlarının eski ambarı) ile çeşitli kilise ve saraylar yer alır.

Ulaşım

Slovakya'nın en eski kent içi ulaşım sistemlerinden birine sahip olan Košice'de toplu taşıma otobüs, tramvay ve troleybüsle sağlanır. Košice tren istasyonu demiryolu ulaşımında Slovakya'nın doğusunda bir merkez konumundadır; demiryoluyla Bratislava, Prešov, Čierna nad Tisou, Humenné, Miskolc (Macaristan) ve Zvolen'e ulaşım vardır. D1 Otoyolu kenti Prešov'a bağlar. Košice Uluslararası Havalimanı'ndan Bratislava, Viyana ve Prag'a düzenli uçuşlar yapılır.

Kardeş şehirler

Abaújszántó, Macaristan (2007'den beri)^[5] Budapeşte, Macaristan (1997'den beri)^[5]^[6] Bursa, Türkiye (2000'den beri)^[5]^[7] Cottbus, Almanya (1992'den beri)^[5]^[8] Katowice, Polonya (1991'den beri)^[5] Krosno, Polonya (1991'den beri)^[5]	Miskofça, Macaristan (1997'den beri)^[5] Niş, Sırbistan (2001'den beri)^[5]^[9] Ostrava, Çekya (2001'den beri)^[5] Filibe, Bulgaristan (2000'den beri)^[5]^[10]^[11] Raahe, Finlandiya (1987'den beri)^[5] Rzeszów, Polonya (1991'den beri)^[5]^[12]	Sankt-Peterburg, Rusya (1995'ten beri)^[5]^[13] Ujgorod, Ukrayna (1993'ten beri)^[5] Verona, İtalya (1992'den beri)^[5] Mobile, ABD (2000'den beri)^[5]^[14] Vysoké Tatry, Slovakya (2006'dan beri)^[5] Wuppertal, Almanya (1980'den beri)^[5]

Kaynakça

^ "Hustota obyvateľstva - obce [om7015rr_obc=AREAS_SK, v_om7015rr_ukaz=Rozloha (Štvorcový meter)]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.
^ "Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7102rr_obce=AREAS_SK]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.
^ "Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7102rr_obce=AREAS_SK]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.
^ ^a ^b "Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7102rr_obce=AREAS_SK]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r "Twin cities of the City of Kosice". Magistrát mesta Košice, Tr. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.
^ "Sister cities of Budapest" (Macarca). Official Website of Budapest. 9 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.
^ "Kardeş Şehirler". Bursa Büyükşehir Belediyesi Basın Koordinasyon Merkez. Tüm Hakları Saklıdır. 23 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.
^ "Our twin cities - Cottbus". www.cottbus.de/. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.
^ "Twinnings". Niš City Hall. Erişim tarihi: 17 Nisan 2008. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Plovdiv Sister cities". 2 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2013.
^ "Plovdiv Twinning". 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2013.
^ "Serwis informacyjny UM Rzeszów - Informacja o współpracy Rzeszowa z miastami partnerskimi". www.rzeszow.pl. 5 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2010.
^ "Saint Petersburg in figures - International and Interregional Ties". Saint Petersburg City Government. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2008.
^ "Mobile's Sister Cities". City of Mobile. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.

Dış bağlantılar

Kosice Hakkında Makale (İngilizce) 14 Mayıs 2007^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Hustota obyvateľstva - obce [om7015rr_obc=AREAS_SK, v_om7015rr_ukaz=Rozloha (Štvorcový meter)]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.

[2] "Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7102rr_obce=AREAS_SK]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.

[3] "Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7102rr_obce=AREAS_SK]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.

[sk_pop-4] "Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7102rr_obce=AREAS_SK]". Statistical Office of the Slovak Republic. 2025-03-31. Erişim tarihi: 2025-03-31.

[Košice_twinnings-5] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r "Twin cities of the City of Kosice". Magistrát mesta Košice, Tr. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.

[Budapest-6] "Sister cities of Budapest" (Macarca). Official Website of Budapest. 9 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.

[Bursa_twinnings-7] "Kardeş Şehirler". Bursa Büyükşehir Belediyesi Basın Koordinasyon Merkez. Tüm Hakları Saklıdır. 23 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.

[Cottbus_twinning-8] "Our twin cities - Cottbus". www.cottbus.de/. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.

[twin-9] "Twinnings". Niš City Hall. Erişim tarihi: 17 Nisan 2008. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[Plovdiv1-10] "Plovdiv Sister cities". 2 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2013.

[Plovdiv2-11] "Plovdiv Twinning". 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2013.

[Rzeszów-12] "Serwis informacyjny UM Rzeszów - Informacja o współpracy Rzeszowa z miastami partnerskimi". www.rzeszow.pl. 5 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2010.

[Saint_Petersburg-13] "Saint Petersburg in figures - International and Interregional Ties". Saint Petersburg City Government. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2008.

[Mobile-14] "Mobile's Sister Cities". City of Mobile. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

g t d Avrupa Kültür Başkenti
1980'ler	1985 Atina · 1986 Floransa · 1987 Amsterdam · 1988 Batı Berlin · 1989 Paris
1990'lar	1990 Glasgow · 1991 Dublin · 1992 Madrid · 1993 Anvers · 1994 Lizbon · 1995 Lüksemburg · 1996 Kopenhag · 1997 Selanik · 1998 Stockholm · 1999 Weimar
2000'ler	2000 Reykjavík, Bergen, Helsinki, Brüksel, Prag, Kraków, Santiago de Compostela, Avignon ve Bologna · 2001 Rotterdam ve Porto · 2002 Brugge ve Salamanca · 2003 Graz · 2004 Cenova ve Lille · 2005 Cork · 2006 Patra · 2007 Lüksemburg ve Sibiu · 2008 Liverpool ve Stavanger · 2009 Linz ve Vilnius
2010'lar	2010 İstanbul, Essen, Peç · 2011 Turku, Tallinn · 2012 Guimarães ve Maribor · 2013 Košice, Marsilya · 2014 Umeå, Riga · 2015 Mons, Pilsen · 2016 San Sebastián, Wrocław · 2017 Aarhus, Baf · 2018 Valletta, Leeuwarden · 2019 Filibe
2020'ler	2020-Nisan 2021 Rijeka Galway 2022 Kaunas Esch-sur-Alzette Novi Sad 2023 Veszprém Timișoara Eleusis 2024 Tartu Bad Ischl Bodø 2025 Nova Gorica / Gorizia Chemnitz 2026 Oulu