Lunar Reconnaissance Orbiter
 LRO'nun illüstrasyonu | |||||||||||||||||
| Görev türü | Ay yörünge aracı | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Uygulayıcı | NASA | ||||||||||||||||
| COSPAR kimliği | 2009-031A  | ||||||||||||||||
| SATCAT no. | 35315 | ||||||||||||||||
| Web sitesi | lunar.gsfc.nasa.gov | ||||||||||||||||
| Görev süresi | |||||||||||||||||
| Uzay aracı özellikleri | |||||||||||||||||
| Üretici | NASA / GSFC | ||||||||||||||||
| Fırlatma ağırlığı | 1.916 kg (4.224 lb)[3] | ||||||||||||||||
| Yakıtsız ağırlık | 1.018 kg (2.244 lb)[3] | ||||||||||||||||
| Yük ağırlığı | 926 kg (2.041 lb)[3] | ||||||||||||||||
| Boyutlar | Fırlatma anı: 390 × 270 × 260 cm (152 × 108 × 103 in)[3] | ||||||||||||||||
| Güç | 1850 W[4] | ||||||||||||||||
| Görev başlangıcı | |||||||||||||||||
| Fırlatma tarihi | 18 Haziran 2009, 21:32:00 UTC | ||||||||||||||||
| Roket | Atlas V 401 | ||||||||||||||||
| Fırlatma yeri | Cape Canaveral SLC-41 | ||||||||||||||||
| Üstlenici | United Launch Alliance | ||||||||||||||||
| Hizmete giriş tarihi | 15 Eylül 2009) | ||||||||||||||||
| Yörünge parametreleri | |||||||||||||||||
| Referans sistemi | Ay merkezli | ||||||||||||||||
| Yarı büyük eksen | 1.825 km (1.134 mi) | ||||||||||||||||
| Periselene yüksekliği | 20 km (12 mi) | ||||||||||||||||
| Aposelene yüksekliği | 165 km (103 mi) | ||||||||||||||||
| Devir | 4 Mayıs 2015[5] | ||||||||||||||||
| Ay yörünge aracı | |||||||||||||||||
| Yörüngeye yerleşme | 23 Haziran 2009 | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
_01.png){kind=spacer}
| |||||||||||||||||
Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) (Türkçe: Ay Yörünge Kaşifi), NASA'nın halihazırda Ay çevresinde dış merkezli bir kutupsal haritalama yörüngesinde dönen robotik uzay aracıdır.[6][7] LRO tarafından toplanan verilerin, NASA'nın gelecekteki insanlı ve robotik Ay görevlerinin planlanması için esas teşkil ettiği belirtilmektedir.[8] Aracın ayrıntılı haritalama programı güvenli iniş bölgelerini tanımlamakta, Ay'daki potansiyel kaynakların yerini tespit etmekte, radyasyon ortamını değerlendirmekte ve yeni teknolojileri sergilemektedir.[9][10]
NASA'nın Lunar Precursor Robotic Programı'nın öncüsü olarak,[11] Lunar Crater Observation and Sensing Satellite (LCROSS) ile birlikte 18 Haziran 2009'da fırlatılan LRO,[12] Amerika Birleşik Devletleri'nin on yılı aşkın bir aradan sonra Ay'a gerçekleştirdiği ilk görev olmuştur.[13] LRO ve LCROSS, Amerika Birleşik Devletleri'nin Vision for Space Exploration (Uzay Keşfi Vizyonu) programının bir parçası olarak fırlatılmıştır.
Sonda, (derin gölgede kalan kutup bölgeleri hariç) Ay yüzeyinin %98,2'sini kapsayan 100 metre çözünürlüklü üç boyutlu bir haritasını oluşturmuş[14] ve Apollo iniş sahalarının 0,5 metre çözünürlüklü görüntülerini de elde etmiştir.[15][16] LRO'dan gelen ilk görüntüler 2 Temmuz 2009 tarihinde yayımlanmış ve bu görüntüler Mare Nubium'un (Bulutlar Denizi) güneyindeki bir yayla bölgesini göstermiştir.[17]
Görevin toplam maliyeti 583 milyon ABD doları olarak bildirilmiştir; bu miktarın 504 milyon doları ana LRO sondasına, 79 milyon doları ise LCROSS uydusuna harcanmıştır.[18] LRO'nun, faaliyetlerini en az 2026 yılına kadar sürdürebilecek yeterli yakıtı bulunmaktadır.[19]
Görev
[değiştir | kaynağı değiştir]_launches_with_LRO_and_LCROSS.jpg)
NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde geliştirilen LRO, büyük (1.916 kg/4.224 lb[18]) ve gelişmiş bir uzay aracıdır. Görev süresinin bir yıl olması planlanmış,[20] ancak NASA tarafından yapılan değerlendirmelerin ardından defalarca uzatılmıştır.
Uzay aracı, Şubat 2006'daki ön tasarım değerlendirmesinin ve Kasım 2006'daki kritik tasarım değerlendirmesinin tamamlanmasının ardından,[21] 11 Şubat 2009'da Goddard'dan Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Üssü'ne sevk edilmiştir.[22] Fırlatmanın başlangıçta Ekim 2008'de yapılması planlanmış, fakat aracın termal vakum testlerini de içeren hazırlık sürecinin ardından Nisan 2009'a ertelenmiştir.[23] Askeri bir fırlatmadaki gecikme nedeniyle 17 Haziran 2009'a ertelenen fırlatma tarihi,[24] Endeavour Uzay Mekiği'nin STS-127 görevine öncelik tanınması sebebiyle bir gün daha ertelenerek 18 Haziran olarak kesinleşmiştir. Endeavour'a bu önceliğin verilmesinin nedeni ise mekiğin bir önceki fırlatma denemesinin hidrojen yakıt sızıntısı yüzünden iptal edilmiş olmasıydı.[25]
Araştırma alanları şunları içermektedir: küresel selenodezik topoğrafya; olası su buzu yatakları ve aydınlatma koşulları da dahil olmak üzere Ay'ın kutup bölgeleri; Ay yörüngesindeki derin uzay radyasyonunun analizi ve gelecekteki iniş alanlarının seçilip değerlendirilmesine yardımcı olmak amacıyla 50 cm/piksel (20 in/piksel) azami çözünürlüğe kadar yüksek çözünürlüklü haritalama yapılması.[26][27]
LRO, bunlara ilave olarak Apollo iniş alanları da dahil olmak üzere, önceki ve mevcut Ay görevlerinden kalan iniş araçlarının ve ekipmanların görüntülerini ve hassas konumlarını sağlamıştır.[15] Araç 2024 yılında, Japonya'nın başarılı ilk yumuşak inişini gerçekleştiren SLIM aracının yüksek isabetli iniş alanını da teyit etmiştir.[28]
Cihazlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yörünge aracı, altı adet bilimsel cihazın yanı sıra teknoloji deneme amaçlı bir donanım da taşımaktadır:
- Cosmic Ray Telescope for the Effects of Radiation (CRaTER)
- (Radyasyonun Etkileri için Kozmik Işın Teleskobu) Aracın temel amacı Ay yörüngesindeki yüklü parçacıkların yerel enerji aktarımını, bunun özelliklerini ve biyolojik etkilerini ölçmektir.[29]
- Diviner
- Diviner Ay Radyometre Deneyi, gelecekteki yüzey operasyonları ve keşifler için bilgi sağlamak amacıyla Ay yüzeyinin termal emisyonunu ölçer.[30]
- Lyman-Alpha Mapping Project (LAMP)
- (Lyman-Alfa Haritalama Projesi) Yıldızlar tarafından üretilen ultraviyole ışığın yanı sıra Güneş Sistemi boyunca seyrek olarak dağılmış hidrojen atomlarını kullanarak, su buzu arayışı için sürekli gölgede kalan kraterlerin içine bakar.[31]
- Lunar Exploration Neutron Detector (LEND)
- (Ay Keşfi Nötron Dedektörü) Ölçümler sağlar, haritalar oluşturur ve yüzeye yakın olası su buzu birikintilerini tespit eder.[32]
- Lunar Orbiter Laser Altimeter (LOLA)
- (Ay Yörünge Lazer Altimetresi) Bu araştırma, hassas bir küresel Ay topoğrafya modeli ve jeodezik bir koordinat sistemi sağlar.
- Lunar Reconnaissance Orbiter Camera (LROC) Dar Açılı Kamera (NAC)
- LROC, iniş alanlarının doğrulanması ve kutup bölgelerindeki aydınlanma koşullarının ölçülmesi gerekliliklerini ele alır.[33] Bir çift dar açılı kamera (NAC) ve tek bir geniş açılı kameradan (WAC) oluşur.[34] İki Dar Açılı Kamera 19,5 cm primer ayna çapına sahip, f/3,59 değerinde bir Cassegrain (Ritchey-Chretien) primer optik kullanır[34] ve çizgisel görüntüleme tekniğiyle çalışır.[35][36] Yaklaşık 50 km'lik orijinal irtifasında her bir NAC yaklaşık 0,5 metre genişliğinde pikseller görüntüler ve 5064 piksel genişliğindeki tarama şeridi yaklaşık 2,5 km genişliğindedir. Yörünge 2011'de eliptik olacak şekilde yükseltilmiş, bu da yörüngenin bazı bölümlerindeki çözünürlüğü 2,0 m/piksel'e düşürmüştür.[37] LROC, tarihi Apollo iniş alanlarının üzerinden 50 km (31 mi) irtifada birçok kez uçuş yapmıştır. Bu görüntülerde, Ay taşıtları ve Ay modülü iniş kademeleri ile bunların gölgeleri, Ay'da bırakılmış diğer ekipmanlarla birlikte net bir şekilde görülebilmektedir.
- Lunar Reconnaissance Orbiter Camera (LROC) Geniş Açılı Kamera (WAC)
- WAC, 60 km'lik bir tarama şeridi üzerinde, yedi renk bandında 100 metre/piksel ölçeğinde görünür ve UV görüntüler sağlar.[38] Görüntü formatı 1024 x 1024 pikseldir ve görüş alanı 92° (monokrom), 61° (görünür ışık) ve 59° (UV) şeklindedir.[34]
- Mini-RF
- Minyatür Radyo Frekans radarı, yeni ve hafif sentetik açıklıklı radar (SAR) ve iletişim teknolojilerini sergileyerek potansiyel su buzu konumlarını da belirlemiştir.[39]
Ay'a gönderilen isimler
[değiştir | kaynağı değiştir]NASA, LRO'nun fırlatılmasından önce halka, isimlerini aracın üzerindeki bir mikroçipe kaydettirme fırsatı sundu. Bu imkan için son başvuru tarihi 31 Temmuz 2008 olarak belirlenmişti.[40] Kampanya kapsamında yaklaşık 1,6 milyon isim gönderilmiştir.[40][41]
Görev gidişatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Lunar Reconnaissance Orbiter · Dünya · Ay
LRO · Ay
LRO, Dünya'dan dört buçuk gün süren bir yolculuğun ardından 23 Haziran 2009'da Ay yörüngesine girdi. Fırlatıldığında uzay aracı, Ay'ın yörüngedeki konumunun ilerisine hedeflenmişti ve bu nedenle, Ay yörüngesine doğru bir şekilde girebilmesi için yolculuk sırasında bir rota düzeltmesi yapılması gerekti. Uzay aracı Ay'ın uzak yüzüne ulaştığında, roket motoru ateşlenerek Ay'ın kütleçekimi tarafından yakalanması ve eliptik bir yörüngeye oturtulması sağlandı.[42]
Sonraki dört gün boyunca yapılan dört roket ateşlemesi serisiyle uydu, her bir cihazın devreye alınıp test edildiği devreye alma fazı yörüngesine yerleştirildi. Uzay aracı 15 Eylül 2009 tarihinde yaklaşık 50 km (31 mi) irtifada Ay'ın yörüngesinde bir yıl boyunca kalacağı ana görevine başladı.[43] LRO, Eylül 2010'da bir yıllık keşif aşamasını tamamladıktan sonra görevin bilim aşamasına devam etmesi için NASA'nın Bilim Misyonu Direktörlüğüne devredildi.[44] Araç, 50 km'lik dairesel yörüngesinde bir süre daha devam edecek, fakat görevin geri kalanı için, yakıt kullanımını en aza indiren ve temel yörünge özelliklerinin uzun süre sabit kaldığı, özel bir eliptik yörüngeye geçirilecekti.[45]
NASA'nın LCROSS görevi, 9 Ekim'de 11.31 ve 11.36 UTC'de Ay yüzeyine gerçekleştirilen kasıtlı iki çarptırma işlemiyle zirveye ulaştı. Çarpmanın amacı, Ay'ın güney kutbu yakınlarındaki Cabeus kraterinde su aramaktı[46] ve ilk sonuçlar hem suyun hem de suyla ilişkili bir iyon olan hidroksilin varlığını gösterdi.[47][48]
4 Ocak 2011'de LRO'nun Mini-RF cihazı ekibi, cihazın radar vericisinde bir anormallik yaşandığını tespit etti. Bu gelişmenin ardından Mini-RF normal operasyonlarını askıya aldı. Cihaz verici olarak çalışamamasına rağmen, Dünya'dan yapılan radar yayınlarını kullanarak çift-statik radar gözlemleri toplamak için kullanılmaya devam etmektedir. Mini-RF cihazı, Eylül 2010'dan bu yana 400'den fazla radar veri şeridi toplayarak bilim görevi başarı kriterlerini zaten karşılamıştı.[49]
NASA, Ocak 2013'te Maryland, Greenbelt'teki Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde bulunan Yeni Nesil Uydu Lazer Mesafe Ölçüm (NGSLR) istasyonundan LRO üzerindeki Ay Yörünge Lazer Altimetresi (LOLA) cihazına Mona Lisa'nın bir görüntüsünü göndererek tek yönlü lazer iletişimini test etti.[50]
LRO'nun yörüngesi Mayıs 2015'te, sürekli gölgede kalan kraterler üzerinden Ay Yörünge Lazer Altimetresi (LOLA) ve Diviner cihazlarından daha yüksek çözünürlüklü veriler elde edilmesi amacıyla, Ay'ın güney kutbunun 20 km (12 mi) üzerinden geçecek şekilde değiştirildi.[51]
LRO, 2019 yılında Hindistan'ın Ay iniş aracı Vikram'ın enkaz alanını buldu.[52]
2020 yılında, (bozulmaya başladığı için) 2018'de kapatılmış olan Minyatür Ataletsel Ölçüm Birimi yerine yıldız izleyicilerini kullanmak üzere bir yazılım testi yapıldı.[53]
LRO ve Chandrayaan-2 yörünge araçlarının, 20 Ekim 2021 günü 05.45 UTC'de Ay'ın Kuzey Kutbu üzerinde tehlikeli derecede yakınlaşması bekleniyordu. Chandrayaan-2 aracı, olası kavuşum olayını önlemek için 18 Ekim 2021'de 14.52 UTC'de bir çarpışma önleme manevrası gerçekleştirdi.[54]
LRO, 2022 yılında dördüncü uzatma görevini tamamlayarak, gelecekteki Artemis görevlerine de bilgi sağlayacağı beşinci uzatma görevi dönemine başladı.[55]
Temmuz 2023 itibarıyla yapılan değerlendirmeye göre, yakıt kullanımını optimize etmek için geliştirilen yeni manevra teknikleri sayesinde LRO'nun görevine yaklaşık 5 ila 8 yıl daha devam edebileceği tahmin edilmektedir.[56]
Bilimsel katkılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
LRO, 21 Ağustos 2009 tarihinde Chandrayaan-1 yörünge aracıyla birlikte, Ay yüzeyindeki su buzunun varlığını tespit etmek amacıyla bir çift-statik radar deneyi gerçekleştirmeye çalışmış,[57][58] ancak bu girişim başarısızlıkla sonuçlanmıştır.[59]
17 Aralık 2010'da, LOLA cihazı tarafından toplanan verilere dayanan bir Ay topografya haritası kamuoyuyla paylaşıldı.[60] Bu, bugüne kadar oluşturulmuş en hassas Ay topografya haritasıdır. Daha fazla veri elde edildikçe harita güncellenmeye devam etmektedir.
15 Mart 2011 tarihinde görevin keşif fazından elde edilen son veri seti, NASA Gezegensel Veri Sistemi'ne (Planetary Data System) aktarıldı. Aracın yedi cihazı, 192 terabayttan fazla veri sağlamıştır. LRO tek başına diğer tüm gezegen görevlerinin toplamı kadar veri toplamıştır.[61] Bu veri hacmine ulaşılabilmesinin nedenleri, Ay'ın Dünya'ya çok yakın olması, LRO'nun kendisine ait özel bir yer istasyonunun bulunması ve Derin Uzay Ağı'nda (Deep Space Network) zaman paylaşmak zorunda kalmamasıdır. Ayrıca, bu veriler kullanılarak Ay Yörünge Kaşifi Kamerası (LROC) tarafından 100 m/piksel (330 ft/piksel) çözünürlüğe sahip küresel bir harita da oluşturulmuştur.
Mart 2015'te LROC ekibi, parlaması Dünya'dan 17 Mart 2013'te gözlemlenen bir çarpma olayının gerçekleştiği yeri görüntülediğini bildirdi. Ekip, krateri bulmak için "temporal pairs" (zamansal çiftler) olarak adlandırılan bir yöntem kullanarak, yani çarpma öncesi ve sonrası çekilen görüntüleri karşılaştırarak bu sonuca ulaşmıştır. Bu görüntüler, muhtemelen yeni çarpmaların yüzeyi bozmasıyla oluşan ve yansıtıcılığı çevre araziden belirgin şekilde farklı olan küçük lekeleri ortaya çıkarmıştır.[62][63]
Eylül 2015 itibarıyla LROC, Ay yüzeyinin yaklaşık dörtte üçünü yüksek çözünürlükle görüntüleyerek 3.000'den fazla loblu dik yamaç ortaya çıkarmıştır. Bu yapıların küresel dağılımı ve yönelimleri, dik yamaçların Ay'ın küçülmesiyle oluştuğunu ve bu süreçte Dünya'nın kütleçekimsel gelgit kuvvetlerinin de etkili olduğunu düşündürmektedir.[64]
Mart 2016'da LROC ekibi, NAC tarafından çekilmiş 14.092 görüntü çiftini kullanarak Ay yüzeyinde 47.000'den fazla yeni leke keşfettiğini bildirdi.[65]
Temmuz 2024'te LRO tarafından elde edilen radar verilerinin analizi, Ay'da yüzeyden erişilebilen bir yer altı mağarasının varlığını doğruladı.[66][67] Mağaranın yaklaşık 45 metre genişliğinde ve en az 80 metre uzunluğunda olduğu ve Apollo 11 astronotları Neil Armstrong ile Buzz Aldrin'in Ay'a ilk ayak bastığı eski lav yatağı olan Sessizlik Denizi'nde (Mare Tranquillitatis) yer aldığı belirtilmektedir.[68]
Bilimsel sonuçları içeren yayınların tam listesi, görevin resmi internet sitesinde tutulmaktadır.[69]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lunar Reconnaissance Orbiter görevi fotoğrafları
-
İlk LRO görüntüsü (30 Haziran 2009) -
Apollo 11 iniş alanı -
Apollo 12 ve Surveyor 3 iniş alanı -
Apollo 14 iniş alanı -
Apollo 15 iniş alanı -
Apollo 16 iniş alanı -
Apollo 17 iniş alanı -
Apollo 17 Challenger iniş kademesinin yakın plan görüntüsü -
Surveyor 1 iniş alanı -
LRO, LADEE aracını 9 km (5,6 mi) uzaklıktan görüntülerken -
Chang'e 4 iniş alanı -
LRO'nun, son derece genç bir arazi olan Düzensiz mare bölgesi görüntüsü -
Compton krateri üzerinden Dünya'nın doğuşu
.jpg)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "LRO Mission Description". PDS Geosciences Node. Washington University in St. Louis. 24 Eylül 2012 [2007]. 28 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Hand, Eric (3 Eylül 2014). "NASA extends seven planetary missions". Science. 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ a b c d "Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO): Leading NASA's Way Back to the Moon" (PDF). NASA. Haziran 2009. NP-2009-05-98-MSFC. 27 Ekim 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ "LRO Spacecraft Description". PDS Geosciences Node. Washington University in St. Louis. 11 Nisan 2007. 16 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Neal-Jones, Nancy (5 Mayıs 2015). "NASA's LRO Moves Closer to the Lunar Surface". NASA. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Petro, N. E.; Keller, J. W. (2014). Five Years at the Moon With the Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO): New Views of the Lunar Surface and Environment (PDF). Annual Meeting of the Lunar Exploration Analysis Group. October 22–24, 2014. Laurel, Maryland. Lunar and Planetary Institute. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ "The Current Location of the Lunar Reconnaissance Orbiter". Arizona State University. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2014.
- ^ Steigerwald, Bill (16 Nisan 2009). "LRO to Help Astronauts Survive in Infinity". NASA. 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016.
- ^ "LRO Mission Overview". NASA. 5 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2009.
- ^ Houghton, Martin B.; Tooley, Craig R.; Saylor, Richard S. (2006). Mission design and operation considerations for NASA's Lunar Reconnaissance Orbiter (PDF). 57th International Astronautical Congress. October 2–6, 2006. Valencia, Spain. IAC-07-C1.7.06. 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ Mitchell, Brian. "Lunar Precursor Robotic Program: Overview & History". NASA. 30 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ "Lunar Reconnaissance Orbiter: Launch". Goddard Space Flight Center. 14 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2008.
- ^ Dunn, Marcia (18 Haziran 2009). "NASA launches unmanned Moon shot, first in decade". ABC News. Associated Press. 20 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ "NASA Probe Beams Home Best Moon Map Ever". Space.com. 18 Kasım 2011. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2016.
- ^ a b Phillips, Tony; Barry, Patrick L. (11 Temmuz 2005). "Abandoned Spaceships". NASA. 8 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ "LRO Sees Apollo Landing Sites". LROC. NASA. 17 Temmuz 2009. 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Garner, Robert, (Ed.) (2 Temmuz 2009). "LRO's First Moon Images". NASA. 8 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ a b Harwood, William (18 Haziran 2009). "Atlas 5 rocket launches NASA Moon mission". CNet.com. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2009.
- ^ Clark, Stephen (18 Haziran 2019). "10 years since its launch, NASA lunar orbiter remains crucial for moon landings". Spaceflight Now. Erişim tarihi: 20 Haziran 2019.
- ^ Foust, Jeff (18 Mart 2015). "Culberson Pledges Protection for Lunar Orbiter, Mars Rover Missions". Space News. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ^ Jenner, Lynn, (Ed.) (6 Aralık 2006). "Lunar Reconnaissance Orbiter Successfully Completes Critical Design Review". NASA. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2007.
- ^ Young, Tracy; Hautaluoma, Grey; Neal-Jones, Nancy (11 Şubat 2009). "NASA Lunar Spacecraft Ships South in Preparation For Launch". NASA. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2009.
- ^ "NASA's Next Moon Mission Begins Thermal Vacuum Test". MOON DAILY. 24 Ekim 2008. 8 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ Ray, Justin (1 Nisan 2009). "NASA's robotic return to the Moon delayed to June". Spaceflight Now. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009.
- ^ Klotz, Irene (17 Haziran 2009). "Gas leak delays space shuttle launch for second time". Reuters. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009.
- ^ Savage, Donald; Cook-Anderson, Gretchen (22 Aralık 2004). "NASA Selects Investigations for Lunar Reconnaissance Orbiter". NASA. 04-407. 26 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2006.
- ^ Klotz, Irene (18 Haziran 2009). "NASA launches probes to scout the Moon". Reuters. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2013.
- ^ Mark Robinson (26 Ocak 2024). "JAXA SLIM Landing". NASA/GSFC/LROC, School of Earth and Space Exploration, Arizona State University. 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ "Cosmic Ray Telescope for the Effects of Radiation". Boston Üniversitesi. 6 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ "Diviner Lunar Radiometer Experiment/". UCLA. 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ Andrews, Polly. "The Lyman-Alpha Mapping Project: Seeing in the Dark". Southwest Araştırma Enstitüsü. 8 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2013.
- ^ "Russian neutron detector LEND for NASA Lunar Reconnaissance Orbiter space mission". Rus Bilimler Akademisi Uzay Araştırmaları Enstitüsü. 6 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ "The Lunar Reconnaissance Orbiter Camera". Arizona Eyalet Üniversitesi. 19 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ a b c Arizona State University, School of Earth and Space Exploration. "LROC Specs". Lunar Reconnaissance Orbiter Camera. 14 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ Neal-Jones, Nancy (29 Ocak 2014). "NASA's LRO Snaps a Picture of NASA's LADEE Spacecraft". NASA. 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2014.
- ^ Burns, K. N.; Speyerer, E. J.; Robinson, M. S.; Tran, T.; Rosiek, M. R.; Archinal, B. A.; Howington-Kraus, E.; The LROC Science Team (2012). Digital Elevation Models and Derived Products From LROC NAC Stereo Observations (PDF). 22nd ISPRS Congress. August 25 – September 1, 2012. Melbourne, Australia. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ Arizona State University. "Working with Lunar Reconnaissance Orbiter LROC Narrow Angle Camera (NAC) Data" (PDF). Lunar Reconnaissance Orbiter Camera. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Arizona State University. "About LROC". Lunar Reconnaissance Orbiter Camera. 14 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ Yan, (Ed.) (19 Haziran 2009). "Backgrounder: Introduction to LRO's instruments". Xinhua Tongxunshe. 29 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ a b Spires, Shelby G. (3 Mayıs 2009). "We can't all go to Moon, but our names can". The Huntsville Times. 2 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ Jenner, Lynn, (Ed.) (9 Haziran 2009). "1.6 Million Names to the Moon". NASA. 17 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ Hautaluoma, Grey; Edwards, Ashley; Neal-Jones, Nancy (23 Haziran 2009). "NASA Lunar Mission Successfully Enters Moon Orbit". NASA. 09-144. 22 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2009.
- ^ Tooley, Craig (14 Ağustos 2009). "LRO Status". Blogspot.com. 8 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2009.
- ^ "Lunar Reconnaissance Orbiter". NASA. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Beckman, Mark (2007). "Mission Design for the Lunar Reconnaissance Orbiter". 29th ANNUAL AAS GUIDANCE AND CONTROL CONFERENCE: 10-11. 8 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi8 Haziran 2025.
- ^ Phillips, Tony, (Ed.) (11 Ağustos 2008). "A Flash of Insight: LCROSS Mission Update". NASA. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Astrobiology Top 10: LCROSS Confirms Water on the Moon". Astrobiology Magazine. 2 Ocak 2010. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Colaprete, A.; Ennico, K.; Wooden, D.; Shirley, M.; Heldmann, J.; Marshall, W.; Sollitt, L.; Asphaug, E.; Korycansky, D.; Schultz, P.; Hermalyn, B.; Galal, K.; Bart, G. D.; Goldstein, D.; Summy, D. (Mart 2010). Water and More: An Overview of LCROSS Impact Results (PDF). 41st Lunar and Planetary Science Conference. March 1–5, 2010. The Woodlands, Texas. 2335. Bibcode:2010LPI....41.2335C. 21 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ "LRO Instrument Status Update – 01.11.11". NASA. 11 Ocak 2011. 7 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "NASA Beams Mona Lisa to Lunar Reconnaissance Orbiter at the Moon". NASA. 17 Ocak 2013. 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Neal-Jones, Nancy (5 Mayıs 2015). "NASA's LRO Moves Closer to the Lunar Surface". NASA. 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2016.
- ^ Stalin, J. Sam Daniel (3 Aralık 2019). "Chennai Engineer Helps NASA Find Debris Of Chandrayaan-2 Moon Lander Vikram". NDTV. 8 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ Steigerwald, Bill (11 Şubat 2021). "Teaching an Old Spacecraft New Tricks to Continue Exploring the Moon". NASA. 4 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Chandrayaan-2 Orbiter (CH2O) performs an evasive manoeuvre to mitigate a critically close approach with LRO - ISRO". www.isro.gov.in. 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2021.
- ^ "Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO)". NASA. 6 Kasım 2023. 30 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ Mesarch, Michael (13–17 Ağustos 2023). Long-Term Orbit Operations for the Lunar Reconnaissance Orbiter (pdf). 2023 AAS/AIAA Astrodynamics Specialist Conference. Big Sky, MT, ABD: American Astronautical Society (AAS); American Institute of Aeronautics and Astronautics (AIAA). Belge ID: 20230011396, Rapor No: AAS 23-234. 29 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ "NASA And ISRO Satellites Perform in Tandem To Search For Ice on the Moon" (Basın açıklaması). NASA. 24 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2009.
- ^ "ISRO-NASA Joint Experiment To Search for Water Ice on the Moon" (Basın açıklaması). ISRO. 21 Ağustos 2009. 1 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2009.
- ^ Atkinson, Nancy (10 Eylül 2009). "Anticipated Joint Experiment with Chandrayaan-1 and LRO Failed". Universe Today. 28 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2012.
- ^ Neal-Jones, Nancy; Steigerwald, Bill (17 Aralık 2010). "NASA's LRO Creating Unprecedented Topographic Map of Moon" (Basın açıklaması). NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi. 10-114. 16 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Neal-Jones, Nancy; Zubritsky, Elizabeth (15 Mart 2011). "NASA Lunar Reconnaissance Orbiter Delivers Treasure Trove of Data" (Basın açıklaması). NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi. 11-20. 16 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011.
- ^ Cassis, Nicole; Neal-Jones, Nancy (17 Mart 2015). "NASA's LRO Spacecraft Finds March 17, 2013 Impact Crater and More". NASA. 28 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2016.
- ^ Robinson, Mark S.; Boyd, Aaron K.; Denevi, Brett W.; Lawrence, Samuel J.; McEwen, Alfred S.; Moser, Danielle E.; Povilaitis, Reinhold Z.; Stelling, Richard W.; Suggs, Robert M. (Mayıs 2015). "New crater on the Moon and a swarm of secondaries". ICARUS. Elsevier. 252: 229-235. Bibcode:2015Icar..252..229R. doi:10.1016/j.icarus.2015.01.019.
- ^ Neal-Jones, Nancy; Steigerwald, William, (Ed.) (15 Eylül 2015). "LRO Discovers Earth's Pull is 'Massaging' our Moon" (Basın açıklaması). NASA. 15-34. 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2016.
- ^ Speyerer, E. J.; Povilaitis, R. Z.; Robinson, M. S.; Thomas, P. C.; Wagner, R. V. (Mart 2016). Impact of Secondary Surface Changes on Regolith Gardening (PDF). 47th Lunar and Planetary Science Conference. March 21–25, 2016. The Woodlands, Texas. The Woodlands, Texas: Lunar and Planetary Institute. Bibcode:2016LPI....47.2645S. 29 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Crane, Leah (15 Temmuz 2024). "Deep pit on moon may be entrance to cave that could act as lunar base". New Scientist. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi16 Temmuz 2024.
- ^ Rannard, Georgina (15 Temmuz 2024). "Moon cave discovered that could one day house humans". BBC News. 4 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2024.
- ^ Dar, Yunus (16 Temmuz 2024). "Good news for human explorers! Newly found cave could house crews on Moon". Business Standard. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Publications by LRO Team". NASA. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Lunar Reconnaissance Orbiter internet sitesi - NASA
- Lunar Reconnaissance Orbiter internet sitesi - NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi
- Lunar Reconnaissance Orbiter görev profili - NASA Solar System Exploration
- Diviner Cihazı internet sitesi - UCLA
- LROC Cihazı internet sitesi - Arizona Eyalet Üniversitesi
- LROC Web Harita Servisi - Arizona Eyalet Üniversitesi
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
