Oluklu mukavva

Çeşitli kalınlıklardaki oluklu mukavvalar

Oluklu mukavva iki düz kâğıt kökenli plaka arasına yivle dalga verilmiş kâğıt kökenli malzeme konulması ile oluşturulan malzemedir. Genellikle kutu üretiminde kullanılmaktadır.

Oluklu mukavva, genellikle 0.25 mm kalınlığın üzerindeki kâğıt levhalardan oluşmaktadır. Oluklu mukavva bazen karton olarak anılsa da karton farklı bir malzemedir.

Tarihçe

Oluklu mukavvanın temeli 19.Yüzyıl ortalarında şekillendirilmiş kâğıtların nazik malzemelerin nakliyesinde kullanılması ile başlar. Patenti ise 1856 yılında İngiltere'de alınır. Ancak şu an anladığımız anlamda kullanımı Albert Jones tarafından New York'ta gerçekleşir. Jones, ilk defa lamba camlarının korunması amacıyla silindir şeklinde oluklu mukavvalar geliştirir.

İlk makine ise 1874 yılında yüksek miktarlı oluklu mukavva üretmek amacıyla G. Smyth tarafından tasarlanır ve aynı yıl Oliver Long tarafından Jones'in geliştirdiği buluş paralelinde üretilir. Bugün bilinen oluklu mukavva üretimi tekniği de bu makineye dayanmaktadır.

1890 yılında İskoçya'da doğan Robert Gair ilk oluklu mukavva kutuyu keşfetti.Oluklu mukavva plakalarını yarı keserek kurmalı bir kutu yapan Gair, bir gün nakliye hasarına uğrayan daktiloların koruma amaçlı bir sipariş alınca fabrikasyon üretimine geçmiştir. Oluklu mukavva 20. Yüzyılda ahşap ambalajın yerine geçmiş kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır.

Oluklu mukavvakutular ilk olarak cam ve porselen çanak gibi nakliye esnasında kolaylıkla kırılabilen malzemelerin paketlemesinde kullanılmış, daha sonra ise meyvelerin tüketiciye zedelenmeden ulaşmasını sağlamak amacıyla meyve sandığı olarak kullanılmaya başlamıştır. Günümüzde ise vazgeçilmez bir ambalaj malzemesi olarak yerini almıştır.

Oluklu mukavva üretimi

Oluklu mukavvada Dalga Tipleri

Oluklu mukavvalar yüksek hassasiyet gerektiren makinalarda üretilirler. Bunlar dakikada 500 feet (157m/dak) ve üzeri hızda üretim yapan makinalardır ve eğrilme, deformasyon gibi bazı problemlerin oluşmaması için çok kompleks mekanizmalara sahiptirler.

Kâğıtlar, yüksek buhar basıncı ile nemlendirilirler. Nemlendirmenin amacı kâğıda istenilen özelliklerde dalga verebilmek ve tutkallamak için yumuşatmaktır. İşlem önemli miktarda su gerektirmektedir.

Kâğıt plakalar şekillendirdikten sonra neminden arındırılır. Yeni formunda 120-180 C'de kurutma işlemine tabi tutulurlar. Oluklu mukavva üretiminde oldukça yüksek enerji tüketilmektedir.

Selüloz ve bakır liflerinden elde edilen bu koli ham maddesi sağlamlığını bünyesindeki bakır birleşiminden almaktadır. Bu koli çeşidinin ön yüz kısmında lineer olarak tabir edilen kâğıt kullanılırken, iç kısmında ise fluting cinsi kâğıt kullanılır.

Oluklu mukavvada dalga tiplerine göre ölçüler ve katsayılar

Yaygın ondüle tipleri "A", "B", "C", "E" ve "F" dalgadır. Harf tanımı, göreceli boyutlarla değil, icat edilme sırasına bağlı verilmiştir. Oluk boyutu, farklı oluklu mukavva üreticileri için farklılık gösterse de, 1 metreye düşen oluk sayısını ifade eder. Burada önemli bir kriter ise, oluk katsayısı olarak tanımlanan faktör olup, faktör pratik anlamda, ondüle kağıdını ütülenmiş halinin ilk duruma göre ne kadar uzadığını ifade eder.

Ayrıca bakınız

• Koli