Symon Petlyura - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Sürgündeki Yaşamı (Paris)
  • 2 Suikast
  • 3 Ayrıca bakınız
  • 4 Dış bağlantılar
  • 5 Kaynakça

Symon Petlyura

  • العربية
  • مصرى
  • Azərbaycanca
  • Bikol Central
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • বাংলা
  • Brezhoneg
  • Català
  • Qırımtatarca
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Gàidhlig
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Қазақша
  • 한국어
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Malagasy
  • Македонски
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Polski
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Scots
  • Simple English
  • Slovenščina
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • ไทย
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Symon Petlyura
Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра
Baş Ataman Symon Petlyura
OkunuşSymon Vasylyoviç Petlyura
Doğum22 Mayıs 1879(1879-05-22)
Poltava, Rus İmparatorluğu
Ölüm25 Mayıs 1926 (47 yaşında)
MilliyetUkraynalı
VatandaşlıkRus İmparatorluğu Ukrayna Halk Cumhuriyeti
MeslekPolitikacı
Gazeteci
Komutan
Dönem19.yüzyıl
Siyasi partiUkrayna Devrimci Parti (1900-1905)
Ukrayna Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1905-1919)
İmza

Symon Vasylyovych Petliura Symon Petliura aynı zamanda Simon Petlura olarak bilinir,[1] Symon Petlura,[2] veya Symon Petlyura.[3] (Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра); (10 Mayıs 1879 – 25 Mayıs 1926) Ukraynalı bir politikacı ve gazeteciydi. 1918-1921 yıllarında Ukrayna'nın kısa süreli egemenliği sırasında Ukrayna Ordusu Yüksek Komutanı ve Ukrayna Halk Cumhuriyeti Başkanıydı. 1917'de Rusya İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Ukrayna Bağımsızlık Savaşına öncülük etti.

Sürgündeki Yaşamı (Paris)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Paris'te Petliura, sürgündeki Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti hükûmetinin faaliyetlerini yönetti. Haftalık Tryzub'ı başlattı ve Ukrayna'daki ulusal baskı ile ilgili sorulara vurgu yaparak çeşitli kalem adları altında birçok makaleyi düzenlemeye ve yazmaya devam etti. Bu makaleler edebi bir yetenekle yazılmıştır. Ulusal farkındalık sorunu, edebi eserinde sıklıkla önemliydi.

Petliura'nın makaleleri, 20. yüzyılın başlarında Ukrayna ulusal farkındalığının şekillendirilmesi üzerinde önemli bir etkiye sahipti. V. Marchenko, V. Salevsky, I. Rokytsky ve O. Riastr dahil olmak üzere çeşitli noms de plume altında makale ve broşür yayınladı.[4]

Suikast

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ukrayna Cumhurbaşkanı Victor Yuşçenko ve karısı Paris'teki Symon Petliura'nın mezarına çiçek dikiyor, 2005

25 Mayıs 1926'da saat 14:12'de Petliura, Gibert kitabevi tarafından Paris'teki Latin Mahallesi'nin Saint-Michel Bulvarı yakınında Rue Racine'de yürüyordu ve Sholom Schwartzbard adlı bir kişi yanına yaklaştı. Schwartzbard ona Ukraynaca "Siz Bay Petliura mısınız?" diye sordu fakat Petliura cevap vermedi, ancak yürüyüş bastonunu kaldırdı. Ardından, Schwartzbard'ın mahkemede iddia ettiği gibi, bir silah çıkardı ve onu beş kez vurdu.[5][6]

Schwartzbard, Ukrayna'da doğan Yahudi kökenli bir anarşistti. 1905'te Balta'nın Yahudi savunmasına katıldı. Rus Çarlık hükûmeti, onu Balta pogromunu "kışkırttığı" için 3 ay hapse mahkûm etti.[7] İki kez Avusturya-Macaristan'da anarşist "kamulaştırma" (hırsızlık) ve banka soygununa katılmaktan mahkûm edildi. Daha sonra Fransız Yabancı Lejyonu'na (1914-1917) katıldı ve Somme Savaşı'nda yaralandı. Schwartzbard'ın Paris'teki ünlü anarşist lider Nestor Makhno'ya ölümcül hasta olduğunu ve ölmesi gerektiğini ve Petliura'yı yanına alacağını söyledi; Makhno Schwartzbard'ın bunu yapmasını yasakladı.[8]

Kusurlu bir KGB operatörü Peter Deriabin'e göre, Schwartzbard bir Sovyet (NKVD) ajanıydı ve Sovyet Ukrayna hükûmetinin eski başkanı ve mevcut Sovyet Fransa Büyükelçisi Christian Rakovsky'nin emriyle hareket etti. GPU'nun özel operasyonu, 8 Ağustos 1925'te Fransa'ya gelen ve Schwartzbard ile yakın temasta olan GPU ajanı Mikhail Volodin tarafından birleştirildi.[9][10][11]

Schwartzbard'ın ailesi, Odessa'daki pogromlarda öldürülen ailesinin on beş üyesi arasındaydı. Schwartzbard duruşmasındaki temel savunmasında - hukukçu Henri Torres tarafından sunulduğu gibi - 50.000'den fazla Yahudi kurbanının ölümünün intikamını aldığı, oysa savcılık (hem cezai hem de sivil) Petliura'nın pogromlardan sorumlu olmadığını ve Schwartzbard'ın bir Sovyet ajanı olduğunu göstermeye çalıştı. Sekiz gün süren bir yargılamadan sonra jüri Schwartzbard'ı beraat ettirdi.[12][13]

Petliura, eşi ve kızının yanına Fransa, Paris'deki Montparnasse Mezarlığı'na gömüldü.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ukrayna devlet başkanları listesi
  • Ukrayna Bağımsızlık Savaşı
  • Anton Denikin

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • petlura.poltava.ua 9 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Magocsi, Paul Robert. 2010. A History of Ukraine: The Land and Its Peoples. Toronto: University of Toronto Press, p. 538.
  2. ^ Zamoyski, Adam. 2007. Warsaw 1920: Lenin's Failed Conquest of Europe. London: HarperPress, p. viii.
  3. ^ Marples, David R. 2008. Heroes and Villains: Creating National History in Contemporary Ukraine. Budapest: Central European University Press, p. 57.
  4. ^ Encyclopedia of Ukraine – Paris–New York 1970, vol 6, (p 2029–30)
  5. ^ Petlura Trial. TIME magazine of November 7, 1927 30 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  6. ^ "FRANCE: Petlura Trial". TIME.com. 7 Kasım 1927. 30 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015. 
  7. ^ Saul Friedman: Pogromchik – NY, 1976, p.58
  8. ^ http://www.gpu.ua/index.php?&id=113694&eid=131 21 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Ukrainian)</Nestor Makhno forbade Schwartzbard to Shoot Petlura
  9. ^ "Парковая страница Imena.UA". 21 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015. 
  10. ^ UNP requests Chernomyrdin to hand over archive documents about the assassination of Petliura 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Newsru.ua, May 22, 2009
  11. ^ "Convenient" assassination 20 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Tyzhden.ua", June 15, 2011
  12. ^ Saul S. Friedman, Pogromchik: The Assassination of Simon Petlura. New York : Hart Pub, 1976.
  13. ^ "FRANCE: Petlura Trial". Time. 7 Kasım 1927. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2010. 
  • g
  • t
  • d
Ukrayna Devlet Başkanları
Ukrayna HC (1917-1920) Ukrayna
  • Mihailo Hruşevski
  • Volodimir Vynnyçenko
  • Sımon Petlyura (Holovnyi Otaman)
Batı Ukrayna HC (1918-1919) Ukrayna
  • Kost Levitski
  • Yevhen Petruşeviç
Hetmanlık (1918) Ukrayna
  • Pavlo Skoropadskyi
Ukrayna HC1 (1920-1992) Ukrayna
  • Andriy Livitski
  • Stepan Vitvitski
  • Mikola Livitski
  • Mikola Plavyuk
Ukrayna Ulusal Konseyi2 (1941)
  • Kost Levitski
Ukrayna SSC3 (1922-1991) Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
  • Georgi Pyatakov
  • Stanislav Kosior
  • Dmitri Manuilski
  • Emanuel Kviring
  • Lazar Kaganoviç
  • Stanislav Kosior
  • Nikita Kruşçev
  • Lazar Kaganoviç
  • Nikita Kruşçev
  • Leonid Melnikov
  • Aleksey Kiriçenko
  • Nikolay Podgorni
  • Petro Şelest
  • Volodimir Sçerbitski
  • Vladimir İvaşko
  • Stanislav Gurenko
Ukrayna (1991-günümüz) Ukrayna
  • Leonid Kravçuk
  • Leonid Kuçma
  • Viktor Yuşçenko
  • Viktor Yanukoviç
  • Oleksandr Turçinov4
  • Petro Poroşenko
  • Volodimir Zelenski
1 Sürgündeki Ukrayna Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları   2 Ukrayna Ulusal Konseyi Başkanı.   3Ukrayna SSC Komünist Partisi Birinci Sekreteri.   4Geçici Başkan.
  • g
  • t
  • d
Rus Devrimi / Rus İç Savaşı
Olaylar
Devrim
  • Şubat Devrimi
  • Mühürlü Tren
  • Nisan tezleri
  • Temmuz Günleri
  • Lavr Kornilov
  • Ekim Devrimi
    • Barış Kararnamesi
    • Toprak Kararnamesi
  • Kerenski-Krasnov ayaklanması
İç Savaş
  • Rus İç Savaşı
  • Dirgen ayaklanması
  • Kiev Bolşevik Ayaklanması
  • Ukrayna Bağımsızlık Savaşı
  • Fin İç Savaşı
  • Heimosodat
  • Polonya-Ukrayna Savaşı
  • Sovyet-Polonya Savaşı
  • Estonya Bağımsızlık Savaşı
  • Letonya Bağımsızlık Savaşı
  • Litvanya Bağımsızlık Savaşı
  • Gürcistan Olayı
  • Gürcistan-Güney Osetya çatışması
  • Azerbaycan-Ermenistan Savaşı
  • Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar
    • Sol SR ayaklanması
    • Tambov Ayaklanması
    • Kronstadt Ayaklanması
    • Yakut İsyanı
  • Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi
    • Kutup Ayısı Seferi
    • Sibirya Müdahalesi
  • Basmacı Hareketi
  • Savaş komünizmi
  • Yeni Ekonomi Politikası
  • 10. Kongre
  • Beyaz Terör
Gruplar
  • Devlet Duması Geçici Komitesi
  • Devrimci Askeri Konsey
  • Rus Geçici Hükümeti
  • Beyaz Ordu
  • Bağımsızlık yanlısı hareketler
  • Petrograd Sovyeti
  • Halk Komiserleri Konseyi
  • Devrimci Askerî Komite
  • Rusya Kurucu Meclisi
    • seçimler
  • Kara Muhafızlar
  • Kızıl Muhafızlar
  • Ukrayna Merkez Konseyi
    • Ukrayna Halk Cumhuriyeti
  • Mahnovşçina
  • Karayüzler
  • Tüm Rusya Merkezî Yürütme Komitesi
  • Komuç
  • Çekoslovak Lejyonu
  • İtilaf Devletleri
Partiler
  • Anayasal Demokrat Parti
  • Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi
    • Bolşevikler
    • Menşevikler
      • Mejrayontsi
  • Sosyalist Devrimci Parti
    • Sol SRler
  • 17 Ekim Birliği
Figürler
Monarşistler
  • II. Nikolay
  • Lavr Kornilov
Geçici Hükûmet
  • Georgi Lvov
  • Pavel Milyukov
  • Aleksandr Guçkov
Beyaz Ordu
  • Pyotr Nikolayeviç Vrangel
  • Aleksandr Kolçak
  • Anton Denikin
  • Pyotr Krasnov
  • Nikolay Yudeniç
  • Roman Ungern von Sternberg
  • Grigori Semyonov
  • Radola Gajda
Bolşevikler
  • Vladimir Lenin
  • Lev Kamenev
  • Grigori Zinoviyev
  • Lev Troçki
  • Mihail Frunze
  • Josef Stalin
  • Semyon Budyonni
  • Mihail Tuhaçevski
SRlar
  • Aleksandr Kerenski
  • Stepan Maksimoviç Petriçenko
  • Boris Savinkov
  • Viktor Çernov
Sol SRlar
  • Maria Spiridonova
Anarşistler
  • Nestor Mahno
Polonya
  • Józef Piłsudski
Finlandiya
  • Carl Gustaf Emil Mannerheim
Ukrayna
  • Symon Petlyura
Uluslararası
  • Brest Litovsk Barış Antlaşması
  • 1917-23 Devrimleri
  • 1918-1919 Alman Devrimi
  • Bavyera Sovyet Cumhuriyeti
  • Macaristan Sovyet Cumhuriyeti
  • Macaristan-Romanya Savaşı
  • Polonya-Ukrayna Savaşı
  • Sovyet-Polonya Savaşı
  • Slovak Sovyet Cumhuriyeti
  • Fin İç Savaşı
  • Finlandiya Sosyalist İşçi Cumhuriyeti
  • Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNE: XX5142281
  • BNF: cb144909869 (data)
  • CiNii: DA10406056
  • GND: 118593218
  • ISNI: 0000 0001 0877 0710
  • LCCN: n50010650
  • NKC: jn20030923041
  • NLG: 91855
  • NLI: 987007266409305171
  • NTA: 255995261
  • SNAC: w6xh0gf0
  • SUDOC: 073962600
  • VIAF: 19909515
  • WorldCat (LCCN): n50-010650
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Symon_Petlyura&oldid=35496076" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • 1879 doğumlular
  • 1926'da ölenler
  • Montparnasse Mezarlığı'na defnedilenler
  • Fransa'da ateşli silahtan ölenler
  • Paris'te cinayet sonucu ölenler
  • Sovyet-Polonya Savaşı'ndaki kişiler
  • Ukraynalı antikomünistler
  • Fransa'daki Ukraynalı göçmenler
  • Ukraynalı devrimciler
  • Bağımsızlık aktivistleri
  • Rus İç Savaşı'nda kişiler
  • Ukrayna Kazakları
  • Ukraynalı siyasetçiler
  • Ukrayna devlet başkanları
  • Soykırım failleri
  • Ukrayna'da antisemitizm
  • Ukrayna savunma bakanları
  • Ukraynalı milliyetçiler
  • Rus İmparatorluğu'ndaki Ukraynalılar
Gizli kategoriler:
  • Yinelenen şablon değişkenleri kullanan sayfalar
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • İmzası Vikiveri'den çekilen kişiler
  • BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CINII tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLG tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 12.35, 18 Haziran 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Symon Petlyura
Konu ekle