Mejrayontsi

Mejrayontsi (Rusçası: межрайонцы) Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg^[1] merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

Tarihçe

Rusya'daki sosyalizm yanlıları, dönemsel ismiyle sosyal-demokratlar, 1903 yılından itibaren Bolşevikler ve Menşevikler olarak ayrılmış durumdaydı. 1905 Devriminin başarısız olmasından sonra iki grup da içinde farklı gruplara bölünecekti. Ocak 1912'de Bolşevikler önderleri Vladimir Lenin'in başkanlığında Prag'da yaptıkları toplantıda partiden Menşevikleri atacaktır. Buna karşılık olarak ise Menşevikler, Leon Troçki'nin izleyenleri ve Genel Yahudi Emek Federasyonu (Bund) ile beraber diğer etnik sosyal-demokrat gruplar Ağustos 1912'de Viyana'da yaptıkları toplantıda Bolşeviklerin yaptığının yasadışı olduğunu savunarak partide kendi yönetimlerini ilan ederler ve yönetime de Ağustos Bloku adını verirler. İki grup ayrı aynı parti içinde farklı isimle anılır hale gelmiştir. Bolşevikler kendilerine RSDİP(B) derken, Menşevikler RSDİP(M) demektedir. Bu yüzden 1912 yılının sonuna gelindiğinde Rus İmparatorluğunun başkenti St.Petersburg'da iki ayrı sosyal-demokrat örgüt faaliyettedir. Şehirdeki üye ve sempatizanlar bu ayrılıktan memnun olmayacak ve iki grubun birleşmesi savunulacaktır.

Mezhraionka grubu

Bu grup 1913 Kasımında 3 Bolşevik (Konstantin Yurenev, A. M. Novosyolov ve E. M. Adamovich) ile bir Menşevik (N. M. Yegorov) tarafından oluşturulur. Yurenev hapis yattığı dönem haricinde Mayıs 1917'ye kadar fiilen liderlik yapmıştır. Grup, Bolşeviklerle Menşevikler arasında ortada bir konum geliştirmiştir.

I. Dünya Savaşı sırasında

I. Dünya Savaşı'nın 1914 yazında çıkmasıyla beraber RSDİP içindeki farklı gruplara ait siyasi hatlar savaşa verilen desteğe göre daha net çizilecektir. Rus Çarlığının savaşa girmesini savunanlara destekçi, savaşa karşı olanlara ise bozguncu denilecekti. Enternasyonalistlerin çoğu, Bolşevikler ve bazı Menşevikler gibi savaşa karşı konum almıştır. Grubun sayısı 1915 sonlarına doğru 60-80 kişiye çıkacak, savaşın kaybedilmesi ve getirdiği yıkımın oluşturduğu siyasallaşan ortamda gruptakilerin sayısı 400-500'e çıkacaktır.

1917 Şubat Devrimi

Grup üyeleri Petrograd şehrinde etkindi ve 1917 yılında önemli rol oynayacaktı. Şubat Devriminden sonra kurulan Petrograd Sovyetinde Bolşevikler, Menşevikler ve SR'ların yanı sıra temsil edileceklerdir. Grubun amacı sonuçta Bolşeviklerle Menşevikleri tek parti çatısı altında birleştirmek olmasına rağmen süregiden savaşa dair iki grubun aldığı tavırlar tamamen birbirine zıddı. Grup 12 Nisan 1917'de Menşeviklerce düzenlenen birleşme görüşmelerine katılmayı, toplantıyı Menşeviklerin savaşa destek veren kanadının yaptığı gerekçesiyle reddecekti. Bundan sonra grubun siyasi konumu Bolşeviklere yakınlaşacak, Lenin'in Nisan ayında sürgünden dönüşüyle beraber yakınlaşma artacaktır.

Bolşeviklerle birlik

Çarlığın devrilmesiyle Nisan-Haziran 1917 arasında Avrupa'da sürgünde bulunan birçok devrimci önder ve parti üyesi Rusya'ya dönecek, son siyasal durumu henüz değerlendiremeyenler için Enternasyonalistler örgütlenilebilecek uygun bir grup olacaktır. Bu dönemde gruba katılanlar arasında Leon Troçki,^[2] Adolf Joffe,^[3] Anatoli Lunaçarski,^[4] Moisei Uritski,^[5] David Riazanov,^[6] V. Volodarsky,^[7] Lev Karakhan,^[8] Dmitry Manuilsky^[9] ve Nikolai Yezhov^[10] sayılabilir. Mayıs ve Haziran aylarında yapılan Petrograd bölge konseylerinde grup Bolşeviklerle ittifak yapar. Artık 4000 üye sayısına ulaşmış bulunan grup Temmuz ayı sonunda toplanan Bolşeviklerin 6.Kongresinde Bolşeviklere katılır. Grubun birçok üyesi Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşında çok önemli görevlerde bulunacaktır. Grubun çıkardığı Vperyod (İleri) adlı gazete 1915 yılında ilk kez yasadışı olarak basılacak, 1917 yılında Haziran-Ağustos ayları arasında yasal olarak basılacak ve St.Petersburg'daki Enternasyonalistlerin örgütsel yayını olacaktır. Birleşme kongresinden sonra parti merkez komitesinin yayın organı olacak Eylül ayında yayını durdurulacaktır.

Galeri

Diplomat Joffe (en sağda) Sovyet heyetiyle beraber 1922 yılında Rapallo görüşmelerinde
Volodarski
Troçki 1917 yılında bir konuşma yaparken
1920 yılında Lunaçarski Lenin ile

Kaynakça

^ St.Petersburg şehrinin ismi Almanya ile savaş patlak verince Almanca kökeninden ötürü 1914 yılında değiştirilerek Petro’nun Şehri anlamına gelen Petrograd ile değiştirilecektir. Ekim Devriminden sonra Lenin’in 1924 yılında ölümünü takiben onun anısına şehri Leningrad ismi verilecektir. Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra ise 1991 yılında şehre tekrar St.Petersburg ismi verilecektir.
^ (1879-1940)Ekim Devriminin önemli planlayacılarından, Bolşevik Parti Merkez Komite üyesi, Kızılordu komutanı. İç Savaşın kazanılmasından sonra parti içi muhalefete geçmiş, Stalin tarafından 1927 yılında sürgüne gönderilmiştir. Sovyetler Birliğini kıyasıya eleştiren Troçki 1940 yılında Sovyet ajanlarınca öldürülmüştür.
^ (1883-1927)Bolşevik diplomat.1918 yılında tartışmalı Brest Lİtovsk Antlaşmasını imzalayan heyettedir. Troçki'nin tasfiye edilip sürgüne gönderilmesini izleyen günlerde intihar eder.
^ (1875-1933)Sanat eleştirmeni, gazeteci, marksist. İlk Sovyet hükümetinde Eğitim Komiseridir. Sovyet edebiyatının geliştirilmesinin önünü açmıştır.Proletkult kurucularındandır. İspanya elçisi görevindeyken hayata veda eder.
^ (1873-1918)1905 Devrimine Menşevik olarak katılır. Bolşeviklere Ekim 1917'de katılır ve Merkez Komiteye dahil olur. 1918 yılında Brest-Lİtovsk Antlaşmasının imzalanmasına karşı çıkarak görevlerinden istifa etse de çıkan iç savaş koşullarında görevine döner. 30 Ağustos 1918 günü (Lenin'in vurulması ile aynı gün) suikaste kurban gider.
^ (1870-1938) Narodniklerle siyasete atılır. Ohranka tarafından yakalanarak sürgüne gönderilir. 1905 Devrimine katılır. Sonraki dönemde I. Enternasyonal tarihini yazar. 1917 yılında Bolşeviklere katılır. İktidarın alınmasından sonra Marx-Engels Enstitüsünü kuarak başına geçer ve ustaların eserlerini çevirir. 1938 Tasfiyesinde idam edilecektir.
^ (1891-1918) Önce Bund daha sonra da Menşeviklere katılır. New York'ta Buharin ile birlikte gazete editörlüğü yapar. Mayıs 1917'de Rusya'ya dönünce Enternasyonalistlere katılır. Partinin aldığı ayaklanma kararına Lev Kamenev ve Zinoviev ile beraber karşı çıkar.İktidarın alınmasından sonra 20 Haziran 1918'de suikast sonucu öldürülür.
^ (1889-1937)1917 yılında Bolşeviklere katılır. Diplomat olarak çeşitli ülkelerde görev yapar.1934 yılında Türkiye Elçisidir. Büyük Tasfiye sırasında idam edilir.
^ (1883-1959)Bolşevik önder. Özellikle İç savaş yıllarında faydalı olmuştur.
^ (1895-1940)İç Savaşta savaşır. Tarım Bakan yardımcılığı yapar. 1934 yılında Merkez Komiteye seçilir. 1935 yılında NKVD gizli servisinin başına geçer ve Büyük Temizlik adlı tasfiye hareketini başlatır. 1938 yılında tasfiye sırasında gösterdiği aşırılıklar yüzünden suçlu bulunur ve görevden alınarak 1940 yılında idam edilir.

Kaynakça

Miller, Viktor Iosifovich. (1991). Konstantin Konstantinovich Yurenev. In Alʹbert Pavlovich Nenarokov (Ed.), Revvoensovet Respubliki: 6 sentiabria 1918 g.-28 avgusta 1923 g. Moscow: Politizdat. ISBN 5-250-00803-8
Yurenev, Konstantin K. "Mezhraioka (1911-1917 gg.)" in Proletarskaya Revolyutsiya, 1924, No. 1 and 2.

[1] St.Petersburg şehrinin ismi Almanya ile savaş patlak verince Almanca kökeninden ötürü 1914 yılında değiştirilerek Petro’nun Şehri anlamına gelen Petrograd ile değiştirilecektir. Ekim Devriminden sonra Lenin’in 1924 yılında ölümünü takiben onun anısına şehri Leningrad ismi verilecektir. Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra ise 1991 yılında şehre tekrar St.Petersburg ismi verilecektir.

[2] (1879-1940)Ekim Devriminin önemli planlayacılarından, Bolşevik Parti Merkez Komite üyesi, Kızılordu komutanı. İç Savaşın kazanılmasından sonra parti içi muhalefete geçmiş, Stalin tarafından 1927 yılında sürgüne gönderilmiştir. Sovyetler Birliğini kıyasıya eleştiren Troçki 1940 yılında Sovyet ajanlarınca öldürülmüştür.

[3] (1883-1927)Bolşevik diplomat.1918 yılında tartışmalı Brest Lİtovsk Antlaşmasını imzalayan heyettedir. Troçki'nin tasfiye edilip sürgüne gönderilmesini izleyen günlerde intihar eder.

[4] (1875-1933)Sanat eleştirmeni, gazeteci, marksist. İlk Sovyet hükümetinde Eğitim Komiseridir. Sovyet edebiyatının geliştirilmesinin önünü açmıştır.Proletkult kurucularındandır. İspanya elçisi görevindeyken hayata veda eder.

[5] (1873-1918)1905 Devrimine Menşevik olarak katılır. Bolşeviklere Ekim 1917'de katılır ve Merkez Komiteye dahil olur. 1918 yılında Brest-Lİtovsk Antlaşmasının imzalanmasına karşı çıkarak görevlerinden istifa etse de çıkan iç savaş koşullarında görevine döner. 30 Ağustos 1918 günü (Lenin'in vurulması ile aynı gün) suikaste kurban gider.

[6] (1870-1938) Narodniklerle siyasete atılır. Ohranka tarafından yakalanarak sürgüne gönderilir. 1905 Devrimine katılır. Sonraki dönemde I. Enternasyonal tarihini yazar. 1917 yılında Bolşeviklere katılır. İktidarın alınmasından sonra Marx-Engels Enstitüsünü kuarak başına geçer ve ustaların eserlerini çevirir. 1938 Tasfiyesinde idam edilecektir.

[7] (1891-1918) Önce Bund daha sonra da Menşeviklere katılır. New York'ta Buharin ile birlikte gazete editörlüğü yapar. Mayıs 1917'de Rusya'ya dönünce Enternasyonalistlere katılır. Partinin aldığı ayaklanma kararına Lev Kamenev ve Zinoviev ile beraber karşı çıkar.İktidarın alınmasından sonra 20 Haziran 1918'de suikast sonucu öldürülür.

[8] (1889-1937)1917 yılında Bolşeviklere katılır. Diplomat olarak çeşitli ülkelerde görev yapar.1934 yılında Türkiye Elçisidir. Büyük Tasfiye sırasında idam edilir.

[9] (1883-1959)Bolşevik önder. Özellikle İç savaş yıllarında faydalı olmuştur.

[10] (1895-1940)İç Savaşta savaşır. Tarım Bakan yardımcılığı yapar. 1934 yılında Merkez Komiteye seçilir. 1935 yılında NKVD gizli servisinin başına geçer ve Büyük Temizlik adlı tasfiye hareketini başlatır. 1938 yılında tasfiye sırasında gösterdiği aşırılıklar yüzünden suçlu bulunur ve görevden alınarak 1940 yılında idam edilir.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]