Kokoreç
| Kokoreç | |
|---|---|
 | |
| Alternatif isim | Kokoretsi |
| Ülke(ler) |  Yunanistan  Türkiye |
| Bölgesi | Balkanlar |
| Yaratıcısı |  Bizans İmparatorluğu  Büyük Selçuklu İmparatorluğu  Osmanlı İmparatorluğu |
| Türü | Sakatat |
| Ana malzemeler | Kuzu veya keçi bağırsağı |
Kokoreç, Anadolu ve Balkanlarda, koyunun ince bağırsağından, mumbardan ve uykuluktan yapılan, şişe sarılarak kor ateşte kızartılan bir çeşit kebaptır.[1] Kâşgarlı Mahmud'un eseri Dîvânu Lugâti't-Türk'te bulunan yörgemeç benzer bir yemektir.[2]
Hazırlanışı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kokoreç yapımında kullanılan bağırsaklar büyükbaş veya küçükbaş hayvanlara ait olabilmekle birlikte lezzet açısından süt kuzusundan elde edilen bağırsağın kullanımı tercih edilir. Öncelikle bağırsaklar içten ve dıştan temizlenir. Kokorecin iç kısmı bumbardan, dış kısmı ince bağırsaktan yapılır. Uzunca bir şişe bumbarlar geçirilerek başlanır. Daha sonra ince bağırsaklar şişin etrafına defalarca dolanır. Ara ara ince yağ tabakaları yerleştirilir.
Şişler genellikle kokoreç için özel hazırlanmış mangallarda yatay bir konumda asılı bir şekilde ve döndürülerek pişirilir. Kızartmadan sonra kesit kesit alınarak, bol baharatlanır. (İsteğe bağlı olarak) iki bıçak yardımıyla kuşbaşı büyüklüğünde doğranır. En çok tercih edilen baharatlar kimyon, kekik ve acı kırmızı pul biberdir.
Servis edilişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tabakta veya ekmek arasında tüketilir. Garnitürle servis edildiği de olur. Garnitür olarak domates, biber turşusu ve salatalık turşusuyla beraber yenir. İsteğe bağlı olarak bir içecekle tüketilebilir.
Osmanlı mutfağındaki çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ev Kadını adlı yemek kitabında tarifi verilmiştir.[3]
Türkiye
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Türkiye'de kokoreç genelde sokakta satılan bir yiyecektir ve restoran menülerinde çoğunlukla bulunmaz. Kokoreç için özel hazırlanmış mangallı tezgâhlarda kömür ateşinde pişirilir. Sokakta ayaküstü yendiğinden genellikle (değişik boyutlarda) ekmek arası olarak tüketilir. Kokorecin yanında en çok tercih edilen içecekler ayran, turşu suyu ve şalgam suyudur.
Yörelere göre çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Balıkesir Göbel Kuzu Kokoreci / Balıkesir Kuzu Kokoreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Balıkesir Göbel Kuzu Kokoreci / Balıkesir Kuzu Kokoreci 10.07.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[4]
Yunanistan
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunanlar kokoreci geleneksel olarak her yıl paskalyada tüketirler.[5] Herhangi bir zamanda da bulmak mümkündür. Çoğu Yunan tavernasında kokoreç bulunur. Gardouba (γαρδούμπα) veya gardoubakia (γαρδουμπάκια) Yunan kokorecinin tavada ya da fırında yapılan bir çeşididir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "TDK Güncel Türkçe Sözlük". Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ İnanöz, Kıvanç; Özdemir, Mustafa Erkin; Erdem, Zülfer (22 Mart 2022). "TÜRK KÜLTÜRÜNDE KOKORECİN TARİHSEL SERÜVENİ". Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi. 4 (1): 19-29. ISSN 2667-5471. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi13 Ocak 2024.
- ^ Kapsal, Simge (1 Eylül 2022). XIX. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nda yemek kültürünün değişimi (masterThesis tez). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "Balıkesir Göbel Kuzu Kokoreci / Balıkesir Kuzu Kokoreci". Türk Patent ve Marka Kurumu. 22 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Temmuz 2023.
- ^ "Dünyanın en iyi sakatat yemekleri sıralandı: Yunan kokoretsisi birinci, Türk kokoreçi dördüncü". Sputnik Türkiye. 8 Haziran 2023. 21 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024.