Teleferik
Teleferik, birbirinden uzak iki yer arasında, havada gerilmiş olan bir ya da birkaç çelik halat üzerinde bağlanarak yol alan asılı taşıtla yapılan nakliyat sistemidir. Teleferikler, asansör prensibiyle çalışırlar ancak özellikle vadi geçişlerinde tıpkı bir helikopter gibi yer zemininden oldukça yüksek noktalara çıkabilirler.
Teleferik, ulaşımı güç yükseklikler arasında kurulur. Bir deniz ya da boğaz üzerinde mevcut olanları da vardır. Teleferiklerin kurulduğu yerler kara, demir ve deniz yoluyla ulaşımı çok zor ya da çok pahalı olan bölgelerdir. Böylesi bölgelerde belirli iki nokta arasında kurulan teleferik, insan ya da malzeme iletiminin gerçekleştirilmesinde kullanılır. İnsanların taşındığı teleferikler çelik halatlara asılı yolcu kabinlerinden oluşur.
Genelde tek yöne ve tek halat dolaşımlı olan teleferik sistemleri iki ve daha fazla çelik halat ile de tasarlanmaktadır. Burada bir halat çekici diğer halat(lar) taşıyıcı halat görevi görmektedir.
Teleferik sistemleri halata bağlama aparatı olan klem (Grip) vasıtasıyla birbirinden ayrılmaktadır.
- Babylift (başlangıç lifti)
- Teleski En yüksek hız 2,4 m/sn
- Telesiyej (2/4/6 kişilik sandalyeli) En yüksek hat hızı saniyede 3,0 m/sn
- Otomatik Klemli Telesiyej (Detachable Chairlift) En yüksek hat hızı 5 m/sn
- Otomatik Klemli Gondol (Detachable Gondola) En yüksek hat hızı 6 m/sn
- Grup Gondollar (Pulsed Movement Aerial Ropeways) En yüksek hat hızı 7 m/sn, genelde bu sistemler kısa mesafelere kurulduğu için hat hızı 3,0 m/sn hız olarak ayarlanır.
- Var-Gel Tipi Teleferikler (Reversible ropeways) Bu sistemler genellikle direk montajının zor olduğu arazi koşullarında ve geniş vadilerde kullanılmaktadır. En yüksek hat hızı 12,0 m/sn.
- Kombine Sistemler Bu sistemlerin temelini otomatik klem oluşturmaktadır. Genel yapıları sandalye ve gondola göre dizayn edilmektedir.
- Çok halatlı sistemleri, genel anlamda Var-Gel tipi teleferikleri oluşturmaktadır. Bir çekiçi ve birkaç taşıyıcı halat ile çalışan sistem rüzgâr oranın fazla olduğu arazilerde gondol teleferik sistemleri için kullanılmaktadır.
Bazı maden ocaklarında da materyal taşımacılığı için teleferik sistemleri kullanılmaktadır.
Dünyanın en uzun teleferiği olan Norsjö Teleferiği, İsveç'in Norsjö kentinde, Örträsk ve Mensträsk yerleşim birimleri arasında çalışır.1942 'de kurulan bu hattın uzunluğu 13,2 km'dir. Yolculuk süresi 1,5 saattir.[1]
Ege Bölgesinin en uzun teleferiği Denizli'nin Bağbaşı semtindeki Denizli Teleferiği'dir. Türkiye'nin en uzun teleferiği olan Uludağ Teleferiği, Bursa'dadır. Yıldırım'daki Teferrüç semti ile Uludağ'daki Sarıalanyaylası arasında 1963'te kurulmuştur. Kadıyayla istasyonundaki aktarma ile toplam 9.000 metre uzunluğundadır. 374 m'lik rakımdan başlayan yolculuk, yaklaşık 20 dakika sonra 1634 m'lik rakımda sona erer. Bu teleferik aynı zamanda Türkiye'nin ilk teleferiğidir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Linbanan.com". 13 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2008.
- ^ "Bursa Belediyesi". 30 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2008.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
