Épuration légale

Tröst sahiplerini (Vichy rejimi altında faaliyete devam eden sanayicileri) ekonomik olarak işgalci Nazilerle işbirliği yapmakla suçlayan Fransız Komünist Partisi afişi (1945)

Épuration légale (Türkçe: Yasal tasfiye), II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Fransa'yı işgalinin ardından kurulan Vichy rejiminin yıkılmasının ardından işgalden kurtarılan Fransa'da 1944-1949 arasında süren yasal tasfiye sürecini anlatır.

Nazilerle işbirliği yapmakla suçlanan pek çok Fransız kadının saçları zorla kazınmış ve bu kişiler kamuya açık yerlerde teşhir edilmiş, sonrasında çeşitli şekillerde cezalandırılmıştır. Ancak sürecin yasal olarak işletilmemiş olması ithamların gerçekliğini tartışmaya açmıştır. Benzer durumlarda çok sayıda kişi başka gerekçelerle diğerlerini ihbar etmiş, direnişçi olmasalar da o şekilde davrananlar ortaya çıkmıştır. (Paris, 1944)

Arka plan

Fransa'nın Nazi işgalinden kurtarılmasından sonra Charles de Gaulle liderliğinde faaliyet gösteren Fransız Cumhuriyeti Geçici Hükümeti ülkenin Nazi işbirlikçi rejim kalıntılarından temizlenmesi göreviyle baş başa kaldı. Resmî olarak 1945 yılı başlarında başlayan tasfiyelerin öncesinde de tasfiyeler yaşandı. Özellikle Paris'in kurtarılmasından sonra Fransa anakarasında gayrı-resmî ve çoğunlukla şiddet içeren tasfiyeler yaşanmış, Nazilerle işbirliği yapmakla itham edilen kişiler kolluk kuvvetleri veya Fransız Direnişi tarafından derdest edilmiştir. Bunun da öncesinde Fransız sömürgesi konumunda Kuzey Afrika'daki topraklarda Vichy rejimiyle işbirliğinde ısrar eden komutanlar ve siyasetçiler ABD öncülüğünde gerçekleştirilen Meşale Harekâtı sırasında tutuklanmış ve de Gaulle yanlısı Fransız komutanlar tarafından askerî mahkemelerde yargılanmıştır.

İçeriği

Vatana ihanet suçundan yargılanan Laval davası sırasında (Ekim 1945)

Yasal tasfiye sürecinde dört ayrı mahkeme görev yapmıştır:

1. Yüksek Mahkeme (Fransızca: Haute Cour de justice)
2. Ağır Ceza Mahkemesi (Fransızca: Cour d'assises)
3. Mahkemeler (Fransızca: Chambres civiques)
4. Askerî mahkemeler

Yüksek Mahkeme Vichy rejiminin önde gelen isimleri dahil olmak üzere toplamda 108 kişiyi yargılamıştır. Toplamda mahkemelerde 300 bin kişi yargılanmış, 180 bin kişi beraat etmiş, 800 civarında idam cezası alınmıştır. 1947, 1951 ve 1953 yıllarında çeşitli seviyelerde genel af ilan edilmiştir. Haklarında dava açılanların enterne edilmeleri için daha önce İspanya İç Savaşı'nın ardından Fransa'ya göçmek durumunda kalan İspanyol Cumhuriyetçilerinin enterne edildikleri kamplar kullanılmıştır. Mayıs 1946 itibarıyla tüm kamplar boşaltılmıştır.

Öne çıkan isimler ve giydikleri hükümler

İdam

• Pierre Laval, Vichy Başbakanı
• Joseph Darnand, Vichy rejiminin polis kuvveti olan Milice lideri
• Fernand de Brinon, Paris'teki Nazi Komutanlığındaki temsilci ve Vichy Dışişleri Bakanı
• Abel Bonnard, Vichy Eğitim Bakanı, gıyabında yargılanmıştır. Franco İspanyası'na sığınmıştır.
• Robert Brasillach, Yahudi karşıtı gazeteci, Şubat 1945'te idam edilmiştir.

Müebbete çevrilen idam kararları

• Philippe Pétain, Vichy Devlet Başkanı
• Henri Dentz, Vichy Kara Kuvvetleri Komutanı
• Raphaël Alibert, Vichy Adalet Bakanı

Diğer

• Havacılık alanında faaliyet gösteren sanayici Émile Dewoitine Nazilerle işbirliğinden gıyabında 20 yıla mahkûm edilmiştir. Arjantin'e kaçan sanayici 1953 affıyla ülkeye dönmüştür.

Ayrıca bakınız

• Nazilerden arındırma
• Nazi Almanyası ile sanayi işbirliği