Anton Harekâtı
Anton Harekâtı (Almanca: Fall Anton), II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]
Fransa Muharebesi'nde kazanılan zafer ve mağlup Fransız Hükûmetiyle imzalanan 22 Haziran 1940 Ateşkesi'nin ardından kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın işgaline dair planlar 1940 yılının Aralık ayında yapılmış ve adı Attila Harekâtı olarak konulmuştur. Plana Korsika'nın alınması da dahil edilmiştir. Plana İtalyan birliklerinin de dahil edilmesi ve stratejinin güncellenmesiyle adı Anton Harekâtı olarak değiştirilmiştir.
Adolf Hitler açısından kağıt üzerinde bile olsa bağımsız bir Fransa'nın varolmasının tek gerekçesi denizaşırı Fransız sömürgelerinin Müttefik Devletler tarafından kullanılmasının önüne geçmekti. Ancak Kasım 1942'de gerçekleşen ve Kuzey Afrika'daki Fransız sömürgelerinin işgalini öngören Meşale Harekâtı'nın başarı kazanması üzerine Vichy rejiminin bir varlık gerekçesi kalmamıştı. Hitler, kendisiyle işbirliği halinde olan Vichy Fransası Başbakanı Pierre Laval ile görüştükten sonra 11 Kasım günü Korsika'nın, ertesi gün de Vichy Fransası topraklarının işgal edilmesi emrini verdi.
Harekât
[değiştir | kaynağı değiştir]
10 Kasım 1942 tarihi itibarıyla Mihver Devletlerine bağlı silahlı kuvvetler harekât hazırlıklarını tamamlamıştır. Generaloberst Johannes Blaskowitz komutasındaki Alman 1. Ordusu Atlas Okyanusu kıyısından İspanya sınırına paralel şekilde ilerlerken, 7. Ordu merkezden Vichy ve Toulon yönüne ilerlemeye başlar. İtalyan 4. Ordusu Fransız Rivierası'nı işgal ederken, bir birlik de Korsika'ya çıkar. 11 Kasım akşamına gelindiğinde Alman tankları Akdeniz kıyısına ulaşmıştır.
Almanlar, müstahkem şekilde 50 bin Vichy askeri tarafından korunan Toulon'a hiçbir direnişle karşılaşmadan girer. Naziler burada demirli Fransız donanmasını hasarsız şekilde teslim almayı beklemektedir. Ancak Fransız kaptanlar Almanlarla süren pazarlıkları uzatarak zaman kazanmış ve 27 Kasım 1940 günü Almanların eline geçmeden çok sayıda gemiyi kasıtlı şekilde batırmayı başarmıştır.[1][a][b] Kriegsmarine komuta heyetinin öfkesine rağmen Hitler donanmanın Charles de Gaulle önderliğindeki Özgür Fransa birliklerinin eline geçmemesine sevinmiştir.
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Tüm Fransız topraklarının Mihver Devletleri işgali altına girmesinin ardından Almanya'nın ilhak ettiği Alsas-Loren bölgesi hariç sivil idari yönetim fiilen yine eski Vichy yöneticilerinde kalmıştır. İtalyan işgal bölgesi, Mussolini rejiminin çökmesi ve sonrasında İtalya ve Müttefikler arasında ateşkes imzalanması üzerine Alman denetimine geçmiştir. İşgal altındaki topraklar Normandiya Çıkarmasıyla başlayan süreçte kurtarılıncaya kadar Nazilerin ve işbirlikçilerinin denetiminde kalmıştır.
Tepkilerden çekinen Vichy rejiminin önde gelen isimleri Mareşal Philippe Pétain ve Amiral François Darlan, sabotaj emrini veren donanma komutanları Jean de Laborde ve André Marquis hakkında cezai bir işlem yapmaz. Savaşın sona ermesinin ardından Charles de Gaulle, Özgür Fransa ve Müttefikler için gerçekleştirdikleri sabotajdan dolayı komutanları tebrik eder.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bakınız Fransız donanmasının Toulon'da batırılması
- ^ Bu sabotaj sırasında 3 savaş gemisi, 7 kruvazör, 28 destroyer ve 20 denizaltı batırılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Battleships sitesinde yeralan "The Fleet Without a Friend" adlı John Vader makalesinden 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 21 Haziran 2021 tarihinde erişilmiştir
