Atık
| Bu madde aşağıdaki serinin bir parçasıdır: |
| Çevre kirliliği |
|---|
 |
Atık, kullanılmış, artık istenmeyen ve çevre için zarar oluşturan her türlü maddedir. Biyoloji'de ter, üre, dışkı gibi canlı artıkları da atık olarak kabul edilir.
Atıklar teknolojik ve sosyal gelişmelere bağlı olarak insani gelişme ile ilişkilidir. Endüstriyel gelişme ve kullanılan malzemelerde meydana gelen değişmelere bağlı olarak zaman içinde atıkların ortaya çıkışı değişkenlik göstermiştir. Örneğin plastik ve nükleer teknolojinin doğuşuyla yeni atık türleri ortaya çıkmıştır. Bazı atık türleri ise ekonomik değerine bağlı olarak geri dönüşüm sürecine tabii tutulur.
Bir bölgedeki atık türlerine ve miktarlarına bakıldığında o yöre halkının geçim kaynağını, yaşantısını, alışkanlıkarını vb birçok özelliği hakkında bilgi edebilmekte mümkün olmaktadır. Kentsel bölgelerden çıkan atıklarda yoğun olarak ambalaj atıkları görünürken köy ve beldelerde daha çok organik atık görülebilmektedir. Yine miktar olarak baktığımızda köy be beldelerde kente nazaran daha az miktarda atık çıkmaktadır.
Şehirlerde kişi başına oluşan atık sayısına bakacak olursak bazı şehirlerin ''Aydın 1.60 kg, Aksaray 1.59 kg, Bingöl 1.49 kg, Sivas 1.4 kg, Antalya 1.36 kg, Bolu ve Isparta 1.2 kg, Manisa 1.16 kg, Bursa 1.02 kg, Konya 1.01 kg, Adana 1 kg, Samsun 0.94 kg, Mersin 0.84 kg, Erzincan 0.76 kg, Muş 0.64 kg, Trabzon 0.5 kg, Şırnak 0.43 kg, Mardin 0.4 kg'' olduğu görülmektedir. Aslında bu rakamlara bakarak oradaki insanların tüketim alışkanlıkları hakkında bize bilgi verdiği açıkça görülmektedir.[1]
Ancak sanayi devriminden sonra, dünya çapında toplu ve ucuz ürünler üreten montaj hattı faaliyetleri ivmelenerek hızlanmaya başladı. Artan nüfus ve şehirleşme de bu soruna eklenince global düzeyde önlenemez bir atık problemi baş gösterdi. Bu sorun ise sıfır atık felsefesiyle günümüzde önlenmeye çalışılmaktadır.[2] Bunun için anaerobik sindirim, biyolojik bozunma, kompost, insinerasyon, mekanik biyolojik arıtma, fotodegradasyon, hurdacılık, atık ayırma, atık arıtma gibi yöntemler uygulanır.
Atık türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Atık yönetimi çerçevesinde atık türleri şunlardır;
- Evsel, ticari, moloz ve inşaat atığı
- İnsan sağlığını tehdit eden tehlikeli endüstriyel atıklar
- Tıbbi atıklar
- Nükleer ve patlama riski taşıyan yüksek seviyeli atıklar.
- Tarımsal atık'lar
- Hayvansal atıklar
- Yığma atık
- Ticari atık
- İşletme atığı
- Kimyasal atık
- Kontrollü atık
- Yıkım atığı
- Gıda atıkları
- Yeşil atık
- Gri atıklar
- Tehlikeli atık
- İnsan atığı
- Atık su
- Lağım atığı
- Cüruf atığı
- İnert atık
- İnorganik atık
- Deniz atığı
- Ambalaj atıkları
- Maden atıkları
- Tüketici sonrası atık
- Keskin atıklar
- Plastik atıklar
- Atık yağ
- Zehirli atık
- Metabolik atık
- Uzay enkazı
- Kanalizasyon atıkları
- Cam atıklar
- Elektronik atıklar
- Kağıt atıklar
- Radyoaktif atık
- Sanayi atıkları
- Tıbbi atık
- İnşaat atıkları
- Organik atıklar
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkiye'de çevre sorunları
- Çevre kirliliği
- Atık su arıtımı
- Küresel atık ticareti
- Tıbbi atık imhası
- Atık depolama tesisi
- Atık enerji
- Atık ısı
- Sıfır Atık
- Çöplük
- Enkaz
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Şehirlerin ortalama günlük atık miktarı". 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2018.
