Ulusal Öncü Parti
Ulusal Öncü Parti | |
|---|---|
| Genel başkan | Muhammed Veled Abdullah Veled Eyye |
| Kuruluş tarihi | 1991 |
| İdeoloji | Neo-Baasçılık Saddamcılık |
| Uluslararası üyelik | Irak liderliğindeki Baas Partisi |
| Resmî renkler | Siyah, Kırmızı, Beyaz ve Yeşil (Pan-Arap renkleri) |
| Parti bayrağı | |
 | |
| Şu madde dizisinin bir parçasıdır: |
| Baasçılık |
|---|
 |
Ulusal Öncü Parti (Arapça: حزب الطليعة الوطني, romanize: Hizb Al-Taliyeh Al-Watani, Fransızca: Parti Avant-Garde nationale veya PAGN), Moritanya'da yasadışı bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Moritanya bölgesel şubesidir.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Orijinal Baas hareketi
[değiştir | kaynağı değiştir]Moritanya'daki ilk Irak yanlısı Baasçı faaliyetler 1968'de başladı, ancak 1972'ye kadar örgütsel olarak hiçbir şey kurulmamıştı. Moritanyalı Baasçılar tarihlerini iki aşamaya ayırırlar; kuruluş (1976-1982) ve dağıtım (1982-1990). 1968-1970 dönemi hakkında çok az bilgi mevcuttur ve Baasçı faaliyetler ciddi olarak 1970'lerin başında başlamıştır. Partinin ilk gizli kongresi 1976'da yapıldı. Muhtar Veled Dede'nin yönetimine karşı çıktılar ve ilk yıllarının çoğunu iktidardaki Moritanya Halk Partisi'ne ve devlet kurumlarına sızmak için kullandılar. 1978 darbesinin ardından Baas şubesi bilinçli bir karar alarak Haratinlileri bünyesine katmaya çalıştı. Arayışlarında kendilerine yardım etmek için "Moritanya'da Baas ve Haratin"i yayınlamaya başladılar. 1978-1984 döneminde parti, askeri kuruluş içinde üye toplama çabalarını yoğunlaştırdı. Baas partisi Moritanya'daki Araplaştırma politikalarının en ateşli destekçilerinden biriydi. Çabaları nedeniyle Baas lideri Muhammed Yehdih Veled Biredelil, 1984'te kısa bir süre için Enformasyon Bakanı olarak atandı. Muhammed Huna Veled Haydalla'nın yönetimi altında Baasçılarlar baskı gördü ve 1982 ile 1983 arasında 55 Baasçı, hükûmet tarafından tutuklandı. Bununla birlikte, 1986-1987'de Baasçılar, subay birliklerine ve askere alınan saflara sızmayı başardılar ve onları Veled Tayl ve rejimi için bir tehdit haline getirdiler. Veled Tayl, Saddam Hüseyin'in onayı ile 1988'de ordudaki Baasçı personeli sınır dışı etti ve yasakladı. Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle, Baas partisi popüler cazibesini kaybetti ve Irak büyükelçiliğinden gelen mali yardım kurudu. 1990'a gelindiğinde, orijinal Baas hareketinden geriye pek bir şey kalmamıştı.
Ulusal Öncü Parti
[değiştir | kaynağı değiştir]Parti 1991'de Körfez Savaşı sırasında 1990'da dağılan eski Baas hareketinin yerine kuruldu.[1] Ülkedeki en büyük Arap milliyetçi siyasi gücü olmaya devam ediyor. Parti, Saddam Hüseyin'in 2003 Irak işgali sonrasında düşüşünden sonra bile Bağdat merkezli Baas Partisi ile iyi ilişkiler sürdürdü.[2] Parti, 1992 parlamento seçimleri sırasında mecliste sandalye için aday çıkarmayı başardı ve Cumhuriyetçi Demokrasi ve Yenilenme Partisi (PRDS) dışında, Senato seçimleri için aday çıkaran tek partiydi. Ancak parti ülke genelinde oyların yalnızca yüzde 1'ini elde etti ve ne parlamentoda ne de senatoda bir sandalye elde edemedi. Parti lideri Kabri Veled Talib Ciddu, seçim kampanyası nedeniyle yeni seçilen hükûmet tarafından Dışişleri Bakanlığı görevine layık görüldü.[3]
Şube, eleştirmenler tarafından ırkçı olarak kabul edilen bir görüş olan ülkenin tam Araplaştırılmasını destekliyor. Cumhurbaşkanı Muhammed Huna Veled Haydalla iktidardayken (1980-1984) Baas karşıtı bir politika başlattı. Bu politika, halefi Muaviye Veled Seyyid Ahmed et-Tayi döneminde de sürdürüldü. Buna rağmen Moritanya hükûmeti Körfez Savaşı sırasında Irak'ı destekledi. 2003 yılında, partinin birçok üyesi hükûmeti devirmeye çalıştıkları şüphesiyle hapse atıldı.[2] Parti, İsrail ile ikili ilişkilerin yeniden kurulmasının ardından 1999 yılında yasaklandı.[4][5] Parti, Irak hükûmetiyle birlikte Moritanya'da bir darbeyi kışkırtmak için işbirliği planları geliştirmekle suçlandı.[6]
Parti lideri Muhammed Veled Abdullah Veled Eyye, hükûmetin İsrail ve ABD ile ilişkilerini kesmesini ve Baasçı Irak'a yardım etmesini talep eden hükûmet karşıtı bir protestonun ardından 2003 yılında tutuklandı. Veled Eyye, diğer 13 Baasçı ile birlikte hükûmet güçleri tarafından tutuklandı ve mayıs ayında partinin genel merkezine baskın düzenlendi.[7] Bir başka Irak yanlısı Baas partisi olan Çalışma ve Ulusal Birlik Partisi (Fransızca: Parti pour le Travail et l'Uniti Nationale, kısaltma PTUN) onun yerini aldı. Ancak, PTUN Irak Baas şubesine yakın olmakla birlikte, grup küçük ve büyük ölçüde aktif değil.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Religion and Politics: Islam and Muslim Civilization. Ashgate Publishing. 2009. s. 217. ISBN 978-0-7546-7393-4.
- ^ a b A Political and Economic Dictionary of the Middle East. Taylor & Francis. 2004. s. 87. ISBN 020340291X.
- ^ Political Handbook of the World 2008. CQ Press. 2008. s. 848. ISBN 978-0-87289-528-7.
- ^ Profiles of People in Power: The World's Government Leaders. Routledge. 1999. s. 345. ISBN 1-85743-126-X.
- ^ Africa South of the Sahara 2003. Routledge. 2003. s. 661.
- ^ Political Handbook of the World 2008. CQ Press. 2008. s. 848. ISBN 978-0-87289-528-7.
- ^ Africa South of the Sahara 2004. Routledge. 2003. s. 702. ISBN 1-85743-183-9.
- ^ "Summary Of Political Parties And Coalitions In Mauritania, May 2006". Cablegate. 15 Mayıs 2006. 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013.